CHP ve HDP'den bedelli askerliğe şerh: Ne toplum ne TSK amaç bütçeyi onarmak

ANKARA - Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda AK Parti ve MHP’nin oylarıyla kabul edilen bedelli askerliğin de içinde yer aldığı 21 maddelik torba kanun teklifine CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi düştü.

CHP’nin muhalefet şerhinde birbiriyle ilgili olmayan ve farklı kanunlarda değişiklik içeren “torba kanun” tercihinden yeni yasama döneminde de vazgeçilmemesi eleştirildi. 12 ayrı kanunda değişiklik içeren teklifin “torba yasa” olarak getirilip aceleyle yasalaştırılmak istenmesi, “gayri ciddilik”, “yasama kurnazlığı” olarak nitelendirildi.

Yeni sisteme uygun içtüzük değişikliği yapılmadan teklifin görüşülmesinin de eleştirildiği şerhte teklifin bazı maddeleri ve gerekçeleri tıpatıp aynı olan bir başka teklifle birleştirilmesi de eleştirildi. Şerhte, Anayasada öngörülen olağan yasa yapma sürecinin dışına çıkılarak, yeni sistemin gerektirdiği iç tüzük değişikliklerini gerçekleştirmeden, TBMM'de ilgili komisyonlarda yeteri kadar tartışılmayan torba kanun teklifleriyle sadece Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçirilmek suretiyle yasa yapma alışkanlığının genel demokratik ilkelere ve TBMM geleneklerine aykırı olduğu kanaatiyle "Torba Kanun Teklifinin" bütününe karşıyız” denildi. Şerhte maddelerle ilgili şu başlıklar dikkat çekti:

BEDELLİ PALYATİF ÇÖZÜMDÜR: Gerçekte sorun çözülmemekte, palyatif ve günlük siyasi mülahazalarla toplumsal ve kurumsal beklentiler geçiştirilmeye çalışılmaktadır. Hamasete dayalı hoş, fakat boş sözlerle bu problem birdenbire ve kolayca halledilemez. Türk askerî kültürünün tarihî değerleri ve dayanaklarıyla uyumlu, her şeyden önce adil ve çağdaş bir sistemin zaman kaybedilmeden hayata geçirilmesi mutlak bir zarurettir.

21 GÜN EĞİTİM KÜLFET: 28 günden 21 güne düşürülen temel eğitim, gerekse süresi belirsiz uzaktan eğitim, son derece gerçeklerden uzak, belirsiz ve genel geçer adımlardır. Bunların telaffuz edilmesi bile askerlik sistemi adına bir külfettir. TSK’nın kurumsal etkinliğine olumlu katkısı, götürüsünden katbekat daha fazladır. Bu durum mükellefler için de aynı mahiyette olumsuz etki sağlayacaktır.

Bu teklif maalesef toplumun taleplerini veya TSK’nın ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olmaktan ziyade bozulan bütçe dengelerini onarma amaçlıdır.

DÜNYA KÖİ’Yİ TERK EDİYOR: Kanal İstanbul’un yap - işlet - devret modeli ile hayata geçirilebilmesi için düzenleme yapılmaktadır. Kamu yatırımlarının dünyanın hemen bütün ülkelerinde bütçe olanakları ile yapılması esastır. Bunun bütçe dışı yöntemlerle yapılması mali disipline ve bütçe prensiplerine aykırı kabul edilmektedir. 45 ülkeden 146 sivil toplum örgütünün bir araya gelerek hazırladıkları raporda kamu-özel işbirliği (KÖİ) ile yapılan projelerin hem pahalı olduğu, hem yüksek riskli olduğu hem de yolsuzluğu ve kötü karar vermeyi teşvik ettiği tespit edilmektedir. Kamu özel iş birliğinin kamu yararına sonuç doğurmadığının altını çizilmekte. Rapor bu tespitler sonucunda kamu özel işbirliği ile proje yapma yönteminin dünyada terk edilmeye başlandığını ortaya koymaktadır.

HDP: SU YOLU DEĞİL RANT PROJESİ!

HDP’nin muhalefet şerhinde de “torba yasa” yöntemi eleştirildi, bedelli askerlikle ilgili, “bedelli askerlik, ekonomik durum kötüye gittikçe başvurulan bir “para kaynağı” olarak kullanılmaya da başlanmıştır” denildi. Zorunlu askerliğin kaldırılması istenen şerhte, “Eline silah almak istemeyen, militarizme karşı olan gençlerin zorunlu askerlik yapmama hakkının güvence altına alınması gerekir” denildi.

Düzenlemenin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtilen şerhte herkesten geliri oranında askerlik bedeli alınması gerektiği belirtildi. 21 günlük temel askeri eğitim süresinin kanun teklifinden çıkarılmasını isteyen HDP, elde edilen gelirin de gençlere yönelik kullanılmasını istedi.

HDP sağlık turizminin önünü açan düzenlemeye de "Öncelikle hükümetin, vatandaşlarımızın sağlığını gözetecek düzenlemeler yapması gerekmektedir. Yurt dışından Türkiye’ye gelenler sağlık hizmeti almak istediklerine, kendilerine bu hizmet verilebilir ama vatandaşımızın sağlığını öncelememiz gerekmektedir” şerhi düştü. HDP Kanal İstanbul ile ilgili düzenlemeye de “ekolojik yıkım yaratacak bir projedir”, “Bu proje, kesinlikle bir su yolu projesi değildir, bir rant projesidir” dedi.

İYİ PARTİ: KUMAR ALIŞKANLIĞI ARTAR

İYİ Parti muhalefet şerhinde ise teklifteki 3 maddeye karşı çıkıldı. Sağlık turizmiyle ilgili maddeye, “madde metninde amacına uygun bir açıklama olmaması dolayısıyla, Kanal İstanbul’la ilgili maddeye “böyle büyük bir projenin gerekli zaman dilimi içinde tartışılmaması ve torba yasada yer verilmemsi nedeniyle ve Spor Toto ile ilgili düzenlemeye, özellikle düşük gelirli gruplarda kumar alışkanlığını arttıracağı gerekçesiyle şerh düşüldü.