Referandumun üzerinden tam bir ay geçti. Yüksek Seçim Kurulu'nun son dakika "mühürsüz oylar geçerli" kararıyla başlayan meşruiyet tartışması kolay kolay bitmeyecek. AİHM'e taşınacak hukuki mücadele nasıl sonuçlanır bilinmez ama bugünden 16 Nisan referandumunun tarihe "şaibe" iddiaları ile geçtiğini söyleyebiliriz.
YSK sonuçları kesinleştirdi, Danıştay başvuruları reddetti ama "hayır" cephesi bu iddiaları konuşmayı sürdürüyor. Hatta "yüzde 49'u nasıl bir arada tutar ve büyütürüz?", "2019'a nasıl hazırlanmalı?", "Hayır cephesinin adayı kim olmalı?" gibi sorularla başlatılmak istenen tartışmalar da "Bunları konuşmak referandumunun şaibeli sonucunu meşrulaştırır" tepkisine yol açıyor.
Muhalefet cephesi böyle ama bu arada anayasa değişikliği hayata geçmeye başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın AK Parti'ye üye olmasıyla "Partili Cumhurbaşkanlığı" dönemi resmen başladı. Yeniden yapılandırılan Hâkim ve Savcılar Kurulu'nun (HSK) 7 üyesi Meclis tarafından seçildi. Hafta sonu da Cumhurbaşkanı Erdoğan, kurucusu olduğu partinin genel başkanlık koltuğuna oturacak. Ardından 2019 belki de daha erkene çekilecek bir seçim için çalışmalar başlayacak.
ZİYARETLER ÖDP, HDP İLE DEVAM EDECEK
Hayır cephesi ise "aslında biz kazandık" dediği seçimin şokunu daha yeni yeni üzerinden atıyor. İlk adım yekpare olmayan bu cephe içindeki ilişkiyi sıcak tutmak için. MHP'den ihraç edilen Meral Akşener ilk harekete geçen isim oldu. Önce Saadet, ardından Demokrat Parti'yi ziyaret etti. CHP de geçen hafta ziyaretlere başladı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun ilk adresi Saadet Partisi oldu. Bugün de Demokrat Parti'ye giderek Genel Başkan Gültekin Uysal'la görüşecek. Bu arada, ziyaretler karşılıklı. DİSK, KESK gibi "Hayır" cephesinde yer alan emek örgütlerinin başkanları CHP liderini ziyaret etti. Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Çetin Açıkgöz de CHP liderini ziyaret edenler arasında yer aldı. Kılıçdaroğlu'nun ziyaretleri ÖDP'den HDP'ye bu cephede yer alan tüm kesimlerle devam edecek.
YÜZDE 49'U BİRLEŞTİREN NOKTALAR TESPİT EDİLECEK
"Hayır" cephesinin öncülüğünü yapan CHP'nin çalışmaları bununla sınırlı değil. Parti yöneticilerinden edinilen bilgiye göre, parti içinde ve dışında birden fazla uzmandan oluşan ekip referandum sonucunu analiz etmeye başladı. Ekipler, "Yüzde 49'u bir araya getiren ne?" sorusuna yanıt arıyor. Soru önemli. Türk milliyetçisinden Kürtlere, ulusalcılardan sosyalistlere, ateistinden dindarına toplumun birbirinden farklı hatta uç kesimlerini birleştiren ortak noktaların tespiti büyük önem taşıyor. Referandum sloganlarıyla bakıldığında "Tek adam", "Parti devleti" eleştirilerinin arka planındaki ortak zihin dünyası, beklentiler, talepler tespit edilmeye çalışılıyor. Bu tespitler, bundan sonraki süreçte belirlenecek yol haritasına ışık tutacak.
YÜZDE 49'UN SİNİR UÇLARI BELİRLENECEK
Parti yetkilisine göre bu soru kadar önemli bir başka soru daha var. Duruma bir de tersten bakılmalı. Yüzde 49'u birleştiren unsurlar kadar ayrıştıracak, dağıtacak unsurları da belirlemek gerek. Parti yetkilisini sözleriyle "Yüzde 49'un sinir uçları belirlenmeli". Yeni dönemde yüzde 49'u tutmak ve büyütmek için politika oluşturulurken işte o belirlenen sinir uçlarına özen göstererek politikalar belirlenmeli.
Sonuç olarak, CHP ilk olarak "cepte" görmediği yüzde 49'u anlamak için yola çıktı. Sıcak temas korunurken bir yandan da gayrimeşru görülen anayasa değişikliği karşısında toplumsal mutabakat içerecek bir anayasa teklifi için de kollar sıvanacak. Demokrasi, insan hakları, hukuk devleti tartışmalarını karşılayacak kapsayıcı bir yeni anayasanın yanı sıra bir önemli başlık da üretken, katma değeri yüksek, emek eksenli bir ekonomi politikası belirleme zorunluluğu.
Görünen o ki 2019'a giderken muhalefet cephesinin en son tartışacağı cumhurbaşkanı adayının kim olacağı olacak.