ANKARA - Bilkent Üniversitesi, Ankara ve Hacettepe Üniversiteleri iş birliğinde korona virüsünün hücreye girişini engelleyecek burun spreyinin preklinik çalışmaları tamamlandı. Hayvan deneyleri başarıyla sonuçlanan burun spreyinin gönüllüler üzerinde uygulanması için Sağlık Bakanlığı'na başvuru yapılacak. 

'BURUN SPREYİ ÜRETİMİNDE BİR FİRMA İLE ANLAŞMA SAĞLANMAK ÜZERE'

Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Urartu Şeker, bu ilacın preklinik çalışmalarının aslında Kasım 2020'de tamamlandığını ancak hem faz aşamasına hem de genel üretime geçmek için fon ve uygun tesis arayışlarının uzun zamandır sürdüğünü kaydetti. Şeker, uzun uğraşlar sonucunda bu konuyla ilgili olumlu gelişmeler yaşandığını, geliştirdikleri burun spreyinin üretimi noktasında Türkiye’de bir ilaç firmasıyla anlaşma sağlanmak üzere olduğunu ifade etti. 

BURUN SPREYİ VARYANTLARA KARŞI ETKİLİ OLACAK MI?

Sars-CoV-2'nin bloke edilmesinin sağlandığını gösteren preklinik çalışma sonucuna ilişkin de bilgiler veren Doç. Dr. Urartu Şeker,  “Çalışma sonucunda düşük viral yüklerde tamamen, yüksek viral yüklerde ise anlamlı ölçüde farelerde enfeksiyon engellenebiliyor. GRFT adlı protein, virüsün spike proteini üzerinde bulunan şeker gruplarına bağlanıyor. Ancak spesifik bir AA dizin bağlanmadığından, tüm varyantlara ve oluşacak varyantlara karşı da etkin olması beklenen doğal bir durum. Korona virüsünün vücuda giriş yaptığı ve çoğaldığı yer burun. Virüs hücrenin içine girip orada çoğalıyor. Sonrasında hücreyi patlatıp dışarıya çıkıyor ve o çıkanlar başka hücrelere gidiyor. Kişi, burun spreyi olarak tasarladığımız ilacı aldıktan sonra Covid-19 girişi olsa dahi virüs, bu ilaçtaki proteine yapışacak ve daha ileriye gidemeyecek. Böylece de çoğaltmayacak” ifadelerini kullandı.

'ÜST SOLUNUM YOLU VİRÜSÜNDE DE ETKİLİ OLMASINI BEKLİYORUZ'

Şeker, diğer güzel bir yanın, glikoprotein üzerinden bloke ettiği için, aynı ilaç adayının, pek çok üst solunum yolu virüsünde de etkili olmasını beklediklerini vurgulayarak şöyle konuştu:

“Soğuk algınlığına neden olan insan korona virüsünde ve grip hastalığında da etki göstermesini bekliyoruz. Üst solunum yolu dışındaki hastalıklarda da kullanımıyla ilgili çalışmamız var. Kırım Kongo kanamalı ateşi hastalığında da olumlu sonuçlar doğurduğuna yönelik çalışmamamız da fareler üzerinde var. Korona virüsünün yeniden hız kazanmasıyla Covid-19 ile savaşta aktif bir ilaca dönüşebilecek.  Bu konuda fonlamaya bağlı olarak çalışmaya genişleteceğiz.”

'COVİD-19’A KARŞI ÖNLEYİCİ BİR İLAÇ OLACAK'

Geliştirdikleri ilacın virüsün hücreye girişini engelleyen koruyucu etkili bir fonksiyona sahip olduğunu belirten Doç. Dr. Urartu Şeker, söz konusu ilacın kullanımına ilişkin de,  “Burun spreyi olarak kullanılacak bu ilaç, korona virüsünü önleyici olacak. Covid-19’u tedavi etme potansiyeli var ama onunla ilgili çalışma tamamlanmış değil. Bu ilacın hayvanda toksikoloji deneylerini yaptık ama esas toksikoloji deneylerinin insanlarda yapılması gerekiyor. Bu spreyin çok fazla kullanılmasına gerek kalmayacak. Çantanıza koyarak gün içinde iki üç kez kullanabileceksiniz. Covid geçirmemiş ya da yüksek riski olan kullanmak isteyen herkesin kullanımına açık bir ilaç olacak” şeklinde konuştu.

'ARALIK AYINDA KULLANIMA GEÇMEK İSTİYORUZ'

Ürettikleri ilacın faz çalışmalarının kısa zamanda sonuçlanabileceğini de sözlerine ekleyen Şeker, ilacın kullanılmaya başlanması için de 2021’in aralık ayını işaret etti ve şunları söyledi:

“Bu burun spreyi aşı gibi olmadığı için Covid-19 vakalarının da artmasıyla sağlık çalışanları ve hastalarda etkisi kısa zamanda görülebilecek. Dolayısıyla bu ilacın faz aşamaları aşılardan hızlı ilerleyebilecek. Eğer kısa zamanda üretim kısmını halledip başlayabilirsek sonbaharın sonuna (aralık) doğru kullanıma geçmiş oluruz diye düşünüyorum.”