Dario Fo hayatını kaybetti

DUVAR - İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda sekiz yıl boyunca oynanan 'Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü' eseriyle tanınan ve bu eserle 1997 yılında Nobel ödülü kazanan dünyaca ünlü İtalyan oyun yazarı ve aktör Dario Fo  hayatını kaybetti.

'DAYANILMAZ KEDER'

Fo'nun oyunlarını İtalyancadan Türkçeye çeviren ve ünlü yazarın 35 yıllık arkadaşı olan Füsun Demirel de Twitter hesabından 'Hayatımın son 35 yılı her günümüz seninle ve Franca ile geçti. Eserlerinle, düşüncelerinle. Dostum, yoldaşım, ustam bu dayanılmaz keder. Dario' yazdı.

Fo, geçtiğimiz aylarda Devlet Tiyatroları (DT)'nda oyunlarının sahnelenmeyeceği tartışmalarıyla gündeme gelmişti.

DARIO FO KİMDİR?

24 Mart 1926'da Sangiano'da doğan Dario Fo, 1997 yılında Nobel Edebiyat Ödülü kazandı.

Oyunlarındaki temalar güncel sorunlara dayandığı için tiyatro karikatürcüsü, toplumsal ajitatör ve radikal palyaço olarak da nitelendirilen Fo, kariyerine küçük kabare ve tiyatrolar için yergili revüler yazan bir metin yazarına yardım ederek başladı. Oyuncu Franca Rame ile evlendikten sonra, 1959'da Rame ile birlikte Dario Fo - France Rame Topluluğu'nu kurdu. İkili "Canzonissima" adlı televizyon programında sundukları komik skeçlerle kısa sürede tanınmış, zamanla siyasal bir ajit-prop tiyatrosu geliştirmişlerdi. İkilinin oyunları temelde "Commedia dell'Arte" geleneğine dayanır ve tarzları Fo'nun deyişiyle "resmi olmayan solculuk"la kaynaşır. İkili daha sonra, 1968'de İtalyan Komünist Partisi'yle bağları olan Yeni Sahne adlı bir başka topluluk kurdu. 1970'te ise Halk Tiyatrosu Topluluğu ile fabrika, park, spor alanı gibi halkın toplu olarak bulunduğu yerleri dolaşmaya başladı. Morte Accidentale di un Anarchico (1974; Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü, 1990) ve Non si paga, non si paga! (1974; Ödemiyoruz, Ödeyemeyeceğiz!) gibi oyunları çok tuttu.

Bir oyuncu olarak Fo en çok, tek başına bir yetenek gösterisi yaptığı Mistero Buffo'daki (1973) rolüyle tanındı. Her izleyici topluluğu önünde değişecek kadar güncelliğe dayanan bu yapıt, ortaçağ gizem oyunlarının çağdaş bir uyarlaması olarak değerlendirildi.

Oyunları

Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü (Morte Accidentale di un Anarchico- 1970)

Klaksonlar, Borazanlar ve Bırtlar(Oyun "YÜZSÜZ" ismiyle de geçmektedir)

Kadın Oyunları (Female Parts- 1981)

Elizabeth, Neredeyse Kadın

Ödenmeyecek, Ödemiyoruz (Non si Paga! Non si Paga! - 1974)

Japon Kuklası

Açık Aile