Değerli konut vergisinde esaslar belirlendi

DUVAR - Türkiye'de bina vergi değeri 5 milyon lirayı aşan mesken nitelikli taşınmazların değerli konut vergisine tabi olması  Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 2019 yılının son aylarında gündeme gelen ve birçok tepkiye neden olan Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliği'nde değerlendirme koşulları yer aldı.

Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılacak. Değerli konut vergisinin mükellefi, mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler olacak. Mesken nitelikli taşınmaza ilişkin değerli konut vergisini taşınmazın sahibi ödeyecek. Mesken nitelikli taşınmaz üzerinde intifa hakkı varsa verginin ödemesi bu hakkın sahibi tarafından gerçekleştirilecek. Mesken nitelikli taşınmazın maliki veya intifa hakkı sahibi yoksa malik gibi tasarruf edenler vergiyi ödemekle mükellef olacak. Mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükellef kabul edilecek. El birliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen sorumlu tutulacak.

MUAF KONUTLAR

Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar, değerli konut vergisinden muaf olacak.

Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanacak. Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisseyle sahip olmaları halinde, hisselerine ait kısım için de uygulanacak.

Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunan mükellefler, değerli konut vergisi konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazını, "Birden Fazla Meskeni Olanların, Muafiyet Uygulanacak En Düşük Değerli Tek Meskenlerine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) İlişkin Bildirim" ile beyanname verme süresi içinde ilgili vergi dairesine bildirecek.

Değerli konut vergisine ilişkin olarak mükellefler tarafından beyan edilen hususların teyidi vergi daireleri tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılabilecek. Muafiyetten yararlanma şartlarını taşımadığı halde muafiyetten yararlanan mükellefler ile muafiyetten yararlanma şartlarını kaybetmesine rağmen durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, cezalı olarak ve gecikme faiziyle alınacak.

Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye'de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaf olacak.

Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaf tutulacak. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanacak. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılmayacak.

TAŞINMAZLARIN TAMAMI İÇİN TEK BEYANNAME

Bina vergi değerinin 5 milyon lirayı aşan kısmı, mesken nitelikli taşınmaza ait verginin matrahını oluşturacak. Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri 5 milyon lira ile 7,5 milyon lira arasında olanlar 5 milyon lirayı aşan kısmı için binde 3 vergiye tabi olacak. Değeri 10 milyon liraya kadar olan meskenlerde vergi, 7,5 milyon lirası için 7 bin 500 lira, fazlası için binde 6 olarak uygulanacak. Değeri 10 milyon lirayı geçen meskenler, 10 milyon lirası için 22 bin 500 lira, fazlası için binde 10 vergilendirilecek. Mesken nitelikli taşınmaza gerek paylı mülkiyet gerekse el birliği mülkiyet halinde malik olunması durumunda, matrah olarak taşınmazın toplam değeri esas alınacak.

Mükellefler beyannamelerini, mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yer belediyesinden alınan bina vergi değerini gösteren belgeyi ekleyerek, ilgili yılın şubat ayının 20'nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine verecek. Mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebilecekleri gibi, bağımsız çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler ile sözleşme imzalayıp, e-beyanname şeklinde de gönderebilecek. Beyan edilmesi gereken birden fazla değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmaza sahip mükellefler, bu taşınmazların tamamı için Değerli Konut Vergisi Beyannamesi'ni kullanarak tek beyanname verecek.

Tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecek. Müteakip yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilmeye devam edilecek. Her yıl için verilen beyannameye, beyannamenin verildiği yıl ve bir önceki yıla ilişkin bina vergi değerini gösteren belge eklenecek. Yıl içinde mükellefiyetin başlamasını gerektirecek durumun meydana gelmesi halinde mükellefiyet, takip eden yıldan itibaren başlayacak, Değerli Konut Vergisi Beyannamesi de takip eden yılın şubat ayının 20'nci günü sonuna kadar verilecek. (AA)