Dersim'de STK ve belediye iş birliğinin örneği: Yüzde 80 kısırlaştırma
Dersim'de faaliyet gösteren DERHAYKO, belediyeler ile iş birliği içinde iki yılda hayvanların yaklaşık yüzde 80'ini kısırlaştırdı. Dernek çalışanları, bunun diğer illere örnek olmasını istiyor.
DERSİM - Dersim Hayvanları Koruma ve Yaşatma Derneği (DERHAYKO) 2022 yılının nisan ayında kuruldu. Sokakta yaşayan hayvanlarla ilgilenen birkaç insanın bu çabayı kurumsal bir hale taşıma niyetleri, bugün belediyelerin sağladığı veteriner hekim desteğiyle yüzde 80 kısırlaştırma oranına ulaştı.
Sokak hayvanlarına yönelik teklifin yasalaşmasının ardından birçok yerden katliam haberleri gelirken sınırlı imkanlarıyla bir ildeki tüm hayvanların koşullarını iyileştirmeye talip DERHAYKO gönüllülerinden Ezgi Doğan ve Dilşah Mak ile çalışmaları hakkında görüştük.
‘KURULUŞ AMACIMIZ YETKİLİ KURUMLARI ÇALIŞMAYA SEVK ETMEKTİ’
DERHAYKO Başkanı Ezgi Doğan, “Yola çıkarken bir dernek kurulması için kaç kişi gerekiyorsa o kadar insanla çalışmalara başladık ama şimdi onlarca gönüllüyle, büyük kitlelerle sahadayız" dedi. Doğan çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi: "Tunceli'de köpek popülasyonu çok fazlaydı. Biz çalışmalarımıza ilk olarak Munzur ve Pülümür vadilerindeki hayvanlar için başlamıştık. Hayvanlar çok aç, belediye kimi yerler için ‘Sınırlarımız dışında gidemiyoruz’ diyordu. İl Özel İdare’nin sınırlarındaki yerlere ilgili birimler gitmiyordu. Araç bulamıyorduk. En büyük problemimiz buydu. Mazgirt'te bir hayvan hasta olduğunda belediyeyi gönderemediğimiz için çaresiz kalıp insanların arabalarıyla gidiyorduk. Bu da bir sürelikti çünkü insanların araçlarına almak istemeyeceği zamanlar da oldu.”
‘ARAÇ BULUR BULMAZ KÖYLERE, SORUNUN KAYNAĞINA GİTTİK’
“Vadiyle başlayan yolculuğumuza nihayetinde ilçelerle devam ettik. İlçelerden sonra köyler, köylerden sonra mezralara kadar indik” diyen dernek gönüllüsü Dilşah Mak ise şöyle devam etti: “Çalışmalarımızın ilerlemesinden sonra derneğimize valilik desteği geldi. Aracımız olmadığı için, ‘Jandarmayı da ayarlayayım; jandarma, valilik, belediye ve derneğimizin koordineli bir çalışması olsun’ dediler. Böylece jandarmanın bize verdiği pikaplarla ilçelere gittik. Nihayetinde sorunun kaynağı olan köylere kadar indik. Ardından bir dernek gecesi düzenledik. İlimizdeki iş insanları, kurumlar, belediye başkanları katılarak bir araç almamızı destek oldular.”
‘İLÇELER DAHİL HER YERDE HAYVANLARIN DÜZENLİ TAKİBİNİ YAPIYORUZ’
Nazımiye, Mazgirt, Pertek, Ovacık, Pülümür ilçe belediyeleri ile eşgüdümlü olarak kısırlaştırma çalışmaları yürüttüklerini belirten Mak, “Bizim mottomuz ‘Doğmasınlar ki ölmesinler.’ Çünkü çok fazla viral hastalık var. Hedeflediğimiz gibi kısırlaştırma anlamında ciddi yol aldık" diye konuştu. Mak, iş birliği yapmanın önemine değinerek şunları anlattı: “Van'dan gelen gönüllü veteriner hekimler ve teknikerler derneğiyle birlikte iş birliği yaparak ilçelerde bir günde yaklaşık 50 köpeği kısırlaştırdık. Bir köpeğin on köpek doğurduğunu düşünürsek bu sayı yaklaşık 400 köpeğe denk geliyor. Böylece büyük rakamlara ulaştık. Şimdi ise düzenli olarak ilçelere giderek daha önce doğum yapmış, altı aynı doldurmuş köpekleri takip ediyoruz. Dersim Belediyesi, veteriner hekim desteği sağlıyor, biz de altı ayını dolduran köpekleri kısırlaştırmak için bakımevine getiriyoruz ve ardından yaşadıkları yere tekrar bırakıyoruz. Özellikle Pülümür Belediyesi ve Ovacık Belediyesi bize çok destek oluyor.”
‘KAYNAĞIN TAMAMI KURUŞU KURUŞUNA HAYVANLARA HARCANIYOR’
“Şu an Türkiye'de birçok şehrin yapmadığı şeyi yapıyoruz. Hiç pes etmedik. Hiç vazgeçmedik" diyen Doğan, “Dernek olarak bize gelen bağışlarla Dersim Belediyesi'ne 50 bin TL’lik kanser ilacı, 25 bin TL'lik kış aylarında hayvanların ısınması için battaniye, 25 bin TL'lik uyuz ilacı, kulübeler ve 30 bin TL’ye kedi evi bağışında bulunduk. Geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl bağışlarımızı tekrar sağladık ve devamı gelecek. Derneğimiz çok şeffaf. Herkese açık. Herkes hesaplarımızı inceleyebilir."
‘ÇÖZÜM İÇİN KISIRLAŞTIRMA VE YAŞAM HAKKINA SAYGI DUYMAK ŞART’
Daha çok hayvana ulaşmak istediklerini, bunun için destek beklediklerini ekleyen Mak ve Doğan, 'Katliam Yasası'na karşı olduklarını söyleyerek şunları ifade etti: “Yerel yönetimlerden tek talebimiz, kesinlikle yaşatmayı tercih etmeleri. Öldürmek işin en kolayı. Bu işin vicdani bir sorumluluk olduğunu bilmeleri gerekiyor. Bütçeleri sağlıklı yerlere harcayarak, bakım evlerinin, bakım rehabilitasyon merkezlerinin sağlıklı hale getirilerek hayvanların sokakta yaşamalarına izin vermeleri şart çünkü yaşam her canlının hakkı. Mevcut sorunun tek çözümünün etik ve bilimsel koşullarda kısırlaştırma olduğunun farkına varılması ve sivil toplum kuruluşları ile eşgüdümlü çalışmanın öneminin kavranmasını istiyoruz.”