Direnişin kırmızı çizgili estetiği

Rezzan Gümgüm'ün Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi’nde 14 Haziran 2024 tarihinde açılan "Kırmızı Çizgiler/im" adlı sergisi, Ankara'nın sokaklarını  bir sanat galerisinin mekansal sınırlarının  ötesine taşıyan etkileyici bir performans serisi olarak karşımıza çıkıyor. 2019 yılında Ankara'da gerçekleştirilen bu uzun süreli performans, kentin sokaklarına yayılan kırmızı çizgilerle hem bireysel hem de toplumsal sınırları sorguluyor.

Sergide yer alan video, fotoğraf ve mekana özgü yerleştirmeler, izleyiciye sadece sanatın görsel estetiğini sunmakla kalmıyor, aynı zamanda katılımcıları direnişin estetiğine ortak olmaya çağırıyor. Gümgüm'ün performansı, uzun bir süre boyunca Ankara sokaklarında yürürken plastik şişeden yere akıtılan kırmızı boya ile oluşturulan “kırmızı çizgiler” etrafında şekilleniyor. Bu çizgiler, otoritelerin on yıllardır söyleminde yer alan ve çeşitli anlamlar yüklenen "kırmızı çizgi" kavramının somut bir temsilini oluşturuyor. Sanatçı, bu kavramsal sembolü gündelik yaşamın içine yerleştirerek sokaklara yayılmasını ve kent sakinlerinin rutinleri içerisinde defalarca ihlal edilmesini sağlıyor. 

KIRMIZI ÇİZGİLERİN İZDÜŞÜMLERİ VE ANLAM KATMANLARI

“Kırmızı çizgi” kavramı, otoritelerin belirlediği sınırlar ve bu sınırların ihlalinin doğuracağı  sonuçlarla ilgili güçlü  bir metafordur. Gümgüm'ün kırmızı  boya ile oluşturduğu bu izdüşümler, coğrafyaya, kadına, bedene, dile, düşünceye, eyleme, haklara ve özgürlüğe çizilen sınırların birer temsili olarak ortaya çıkıyor. Ancak, bu çizgilerin sokaklarda yeniden görünür kılınması ve  üzerine basılması teşvik edilmesi, izleyicilere bu sınırların yeniden düşünülmesi ve tartışılması için bir alan açıyor. Kent sakinleri, bu çizgileri ihlal ederken, gündelik yaşamın içinde baskı ve kuşatmalarla baş etme taktiklerini yeniden değerlendirme fırsatı  bulabilir aslında. Çünkü sanatçı bu performansında bilinçli ya bilinçdışı bir şekilde sokakta insanları  performansa içkin bir pratikte buluşturuyor.

Sergi, 14 Haziran Cuma günü, İstanbul Pera’da bulunan Kıraathane/İstanbul Edebiyat Evi’nde kapılarını açtı. 19 Temmuz'a kadar devam eden sergi, yoğun ilgi sebebiyle 2 Ağustos tarihine kadar uzatıldı.

(HABER MERKEZİ)