Diyarbakır Şiddetle Mücadele Ağı: Kadın katliamları kırım boyutuna vardı

DİYARBAKIR - Diyarbakır Barosu Ek Hizmet Binasında "Jin jiyan azadi" yazılı pankartın açıldığı açıklamaya, ağ bileşenleri ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) İl Eşbaşkanı Gülistan Atasoy ve çok sayıda kadın avukat katıldı.
Hazırlanan raporu İHD Kadın Komisyonu Üyesi Ezgi Sıla Demir, raporun değerlendirmesini avukat Gözde Engin, cezaevlerinde kadına yönelik yaşanan hak ihlallerini ise Rosa Kadın Derneği Yöneticisi Berfin Polat okudu.

'RAPORA YANSIMAYANLAR DA VAR'

Şiddetle Mücadele Ağı’na Diyarbakır’da 20 Kasım 2021-2022 tarihleri arasında toplam bin 901 başvurunun yapıldığını kaydeden İnsan Hakları Derneği (İHD) Kadın Hakları Komisyonu Üyesi Ezgi Sıla Demir, şiddettin birden fazla tür içerdiğini ifade etti. Fiziksel şiddetin aynı zamanda psikolojik, ekonomik ve cinsel şiddeti içerdiğine dikkati çeken Demir, "Bu sayılar gerçek şiddet oranlarını yansıtmamaktadır. Zira rapor dışında kalan ve adli makamlara yansımayan olaylar ile hiçbir kuruma yansımamış olaylar bu sayıların dışındadır. Bu esasa dayanarak Diyarbakır’da başvurucu mağdur beyanlarına göre; psikolojik şiddette maruz kalanlar bin 484, fiziksel şiddet bin 190, ekonomik şiddet bin 95, cinsel şiddet 395, sosyal şiddet 387, diğer şiddet türleri 150, kuşkulu ölümler 6, öldürmeye teşebbüs 4, kadın cinayeti 3 ve LGBTİ+ yönelik şiddet sayısı ise 6" diye belirtti.

EKONOMİK ŞİDDETTE ARTIŞ

Demir, şöyle devam etti: "İHD Diyarbakır Şubesi’nin yayınladığı ‘Kasım 2021-2022 yılları arası Kadına Yönelik Şiddet’ raporuna göre, sosyal şiddet kategorisi dijital şiddet ve kültürel şiddet ile ilişkili başvurular içermektedir. Diğer şiddet kategorisi ise ısrarlı takip, sözlü taciz, ajanlaştırma, cezaevlerinde yaşanan ihlaller, şantaj, cenaze teslimleri ile ilgili başvuruları içermektedir. Başvurucuların taleplerine göre değişmekle birlikte çoğuna hukuki destek sunulmakla birlikte, danışmanlık ve psikolojik destek sunulmuştur. Verilerde dikkat çeken bir başka husus ise ekonomik şiddette artışların olması ve başvuruların geçtiğimiz yıllara göre ciddi artış göstermiş olmasıdır. Toplamda bin 95 başvuru kadın yoksulluğunu ve yoksunluğunu göstermektedir."

BİN 240 ÇOCUĞA CİNSEL ŞİDDET

Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi'nin 20-11-2021 ile 20-11-2022 tarihleri arasında aldığı başvurulara ilişkin de bilgi veren Demir, cinsel tacize maruz kalan çocuk sayısının 133, cinsel istismar 865 ve henüz reşit olmayan çocuklarla cinsel ilişki 242 olduğunu söyledi. Kentte son bir yılda bin 240 çocuğun cinsel şiddete maruz bırakıldığını vurgulayan Demir, şunları söyledi: "Bu rakam her gün 3 çocuğun cinsel istismara maruz kaldığını göstermektedir. Çocukların cinsel istismarı 865 başvuru ile ilk sırada yer almaktadır. İHD Diyarbakır Şubesi Çocuk Komisyonu raporuna göre (2017-2022) bölge kentlerinde 26 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirmiştir. En çok şüpheli şekilde çocukların yaşamlarını yitirdiği iller sıralamasında, Antep, Diyarbakır, Van ve Mardin yer almaktadır. Aile içi şiddet sonucu 16 çocuk yaşamını yitirmiş, 50 çocuk ise yaralanmıştır. 43 çocuk aile içinde cinsel istismara maruz kalmış, 6 çocuk kaçırılarak alıkonulmuştur. Toplumsal alanda şiddet sonucu 20 çocuk yaşamını yitirmiş, 27 çocuk ise yaralanmıştır. Çocukların özgürlüğü ve güvenliğine yönelik ihlaller sonucu 157 çocuk gözaltına alınmış, 14 çocuk tutuklanmıştır. 2017 ile 2021 yılları arasında bölge kentlerinde tespit edebildiğimiz kadarıyla en az 132 çocuğun yaşam hakkı ihlal edilmiş, 385 çocuk yaralanmıştır.”

'KÜRT VE KADIN DÜŞMANLIĞI İLE HAREKET EDİLİYOR'

Yaşanan hak ihlalleri ve özel savaş politikaları sonucu kadınlara yönelik uygulanan hak ihlallerini değerlendiren Rosa Kadın Derneği avukatlarından Gözde Engin de, tüm Türkiye'de kadına yönelik şiddetin hız kazandığını ve kadın katliamlarının kırım boyutuna vardığını ifade etti.
Özel savaş politikalarıyla kadınlara yönelik şiddet ve katliamların daha çok arttığını dile getiren Engin, şöyle konuştu: "Kürt ve kadın düşmanlığıyla hareket eden ve bölgeye özel olarak gönderilen, üniformalı erkekler üzerinden üretilen bu politikalarla; kadınların bedeni, dili, kimliği ve varlığı hedef alınmaktadır. Türkiye'nin her yerinde uygulanan bu politika, Kürdistan’da çok daha yoğun bir şekilde uygulanmaktadır. Bu politikaların bir sonucu olarak bölge kentlerinin çoğunda fuhuş ve madde bağımlılığında da çok ciddi artışlar yaşanmakta olup, toplumu iradesizleştirmeye yönelik uygulanan bu asimilasyon politikaları da özel savaşın birer parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. İpek Er, Deniz Poyraz, Remziye Apaydın, Sakine Kültür, Firdevs Babat, Garibe Gezer, devlet eliyle yürütülen özel savaş politikaları sonucu hayatını kaybetmiş onlarca kadından sadece birkaçıdır."

'SİSTEMATİK YARGI TACİZİ'

Şiddetin meydana geldiği ülkeler farklı da olsa şiddetin kaynağının, kendisini sürekli yeniden üreten hegemonik erkekliğin olduğunu sözlerine ekleyen Engin, şunları ifade etti: "Dolayısıyla molla rejimine karşı yürütülen direniş de İstanbul Sözleşmesi’nden tek gecede çekilme kararına karşı itirazlar da aynı mücadele hattını beslemektedir. Kesişimsel ayrımcılığa maruz kalan ‘Kürt kadın insan hakları savunucuları’, oldukça uzun bir süredir sistematik yargı tacizi altındadır. İzmir Barosu'nun Olağan Genel Kurulu'nda Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Üyesi avukat Aryen Turan, Deniz Poyraz ve Jîna Emînî için ‘Jin jîyan azadî’ sloganını attığı için hakkında soruşturma açılmış ve gözaltına alınmıştır. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hakkında, TSK’nin Irak’ın kuzeyindeki operasyonlarında ‘kimyasal silah kullandığı’ iddialarının araştırılmasına yönelik açıklamasına ilişkin ise sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştır." (DUVAR)