Diyarbakır'da kayıp yakınları İbrahim Gündem'in akıbetini sordu

DİYARBAKIR - İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi öncülüğünde kayıp yakınları, 'Kayıplar bulunsun failler yargılansın' eyleminin 763. haftasını Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde gerçekleştirdi.

Eyleme kayıp yakınları, Yeşil Sol Parti Diyarbakır Milletvekilleri Ceylan Akça, Serhat Eren, Adalet Kaya,  siyasi parti ve sivil toplum örgütü temsilcileri ile hak savunucuları katıldı. Bu haftaki eylemde Diyarbakır’da 25 Eylül 1991 tarihinde gözaltında zorla kaybedilen İbrahim Gündem’in akıbeti soruldu. 

'HUKUKSUZ UYGULAMALAR SON BULSUN'

Eylemde Kürtçe konuşan İHD Diyarbakır Şubesi Başkan Yardımcısı Suzan Mehmetoğlu Aksoy, şunları söyledi: “Değerli kayıp yakınları, hak savunucuları, sivil toplum örgütü temsilcileri ve basın emekçileri; İran devleti tarafından ‘zorunlu başörtüsü kuralı’na uymadığı gerekçesiyle gözaltında uğradığı yoğun işkence sonucu katledilen Jina Mahsa Amini’yi ölümünün birinci yıl dönümünde saygı ile anıyoruz. Bugün, 'Kayıplar bulunsun failler yargılansın' talebiyle sürdürdüğümüz eylemimizin 763. haftası için bir aradayız. Türkiye’de 90’lı yıllarda sistematik hale gelen gözaltında zorla kaybedilmeler ve failli meçhul cinayetlerin aydınlatılması için aralıksız mücadelemizi sürdürüyoruz. Kayıp yakınları ve Cumartesi İnsanları, Koşuyolu Parkı'ndan, Batman, Van, Şırnak, Dersim ve Galatasaray Meydanı’na kadar birçok ilde hakikat taleplerini dile getiriyor. Ancak devlet, bu talepleri görmezden geliyor hatta Galatasaray Meydanı’nı Anayasa Mahkemesi ihlal kararına rağmen haftalardır Cumartesi İnsanları'na kapatıyor. Anneleri ve hak savunucularını kötü muameleye varan uygulamalar ile gözaltına alıyor. İnsan hakları savunucuları olarak, devletin derhal bu hukuksuz uygulamadan vazgeçerek Galatasaray Meydanı’nın Cumartesi İnsanları'na açılmasını talep ediyoruz.”

'KARDEŞİ HESABINI SORMAZ MI SANDILAR?'

Aksoy'un ardından, yıllardır Koşuyolu Parkı’nda ağabeyi İbrahim Gündem’in akıbetini soran Feride Gündem ise Kürtçe şunları söyledi: “Her cumartesi burada kayıplarımızı arıyoruz. Kemiklerimizi ve mezarlarımızı istiyoruz. Kardeşimi 1991 yılında götürdüler. Kardeşi hesabını sormaz mı sandılar? Bu davayı bırakmayacağız. Annem ve babam, kardeşimi bulamadan yaşamlarını yitirdi. Bizde onların izindeyiz. Her zaman burada olacağız. Kemiklerimizi, mezarlarımızı bize vermeyene kadar buradan ayrılmayacağız. Buraya kardeşimin mezarına geliyorum.”

'CUMARTESİ AİLELERİ'NİN ADALET ARAYIŞINA SAHİP ÇIKACAĞIZ'

Yeşil Sol Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren de şöyle konuştu: “Türkiye’de 90’lı yıllarda bu toplumda yüzbinlerce insan işkenceden geçirildi. Devlet tarafından kümelenen karanlık güçler tarafından on binlerce insanımız kaçırıldı, zorla kaybedildi, katledildi. O günden bu güne failler ile ilgi soruşturma yürütülmedi veya yürütülen soruşturmalar ve davalarla failler cezasızlık politikasıyla ödüllendirildiler. Devletin içindeki güçlü bir ekibin katkısıyla işlenen bu cinayetler ilgili hiçbir zaman yüzleşme gerçekleşmedi, hakikatler ortaya çıkarılmadı. Hakikatleri Araştırma Komisyonu'nun kurulması, yakınlarının ortaya çıkarılması için kayıp yakınları yıllardır mücadele ediyor. Ama devlet her seferinde bu hakikat arayışını hukuka aykırı bir şekilde AİHM’den Anayasa Mahkemesi kararlarına kadar herkesin barışçıl gösteri yapma hakkına özellikle Cumartesi İnsanları'nın Galatasaray Meydanı’nda yakınlarının akıbetini sorma konusundaki mücadelelerine her seferinde gözaltı, işkence ve ters kelepçe ile saldırıyorlar. Biz Cumartesi İnsanları'nın adalet arayışlarına sahip çıkacağız. Cumartesi İnsanları, gözaltında zorla kaybedilmelere ilişkin uluslararası sözleşmenin kabul edilmesini istiyor. Adalet mücadelesi son buluncaya kadar Cumartesi İnsanları'nın yanında olacağız.”

AİLE TEHDİTLERE MARUZ KALDI

İbrahim Gündem’in kayıp hikayesini, Kayıp ve Faili Meçhul Cinayetleri Araştırma Komisyonu Üyesi avukat Berfin Elçi okudu. Elçi, “İbrahim Gündem, 1952 yılında Diyarbakır’ın Hazro ilçesinde Sarıerik (Qenderhel) köyünde dünyaya geldi. Evli ve 9 çocuk babasıydı. Ailesi ile birlikte Hazro ilçesine bağlı Sarıerik Köyünde çiftçilik ve hayvancılık ile geçimini sağlıyordu.

25 Eylül 1991 tarihinde Diyarbakır’ın Hazro ilçesine bağlı Sarıerik köyünde ikamet eden baba Ahmet Gündem’in evine, gece saat 01.00 sıralarında üsteğmen Kenan Şahin ve beraberindeki bir grup asker tarafından baskın düzenlendi. Baskında Ahmet Gündem’in oğlu İbrahim Gündem, askerlerce gözaltına alındı. Sabah bırakılacağının belirtilmesi üzerine karakola giden Ahmet Gündem, oğlu İbrahim Gündem’i sordu, ancak kendisine 'gözaltına alınmadı' yanıtı verildi. 

Bunun üzerine Ahmet Gündem, oğlu İbrahim’in bulunması ile ilgili girişimlerini sürdürdü. Hazro Cumhuriyet Savcılığı’na gitti. Savcılık, Ahmet Gündem’i yeniden karakola yönlendirdi. Bunun üzerine Ahmet Gündem, bir kez daha karakola resmi dilekçe ile başvuruda bulundu. Ancak, yazdığı hiçbir dilekçeye yanıt verilmedi. Bu kez Diyarbakır Valiliği'ne gidip oğlunun akıbetini sordu. Valilikçe aranan karakoldan, 'biz almadık' yanıtı verildi. Ardından İl Jandarma Alay Komutanlığı’na giden Ahmet Gündem, burada 'devleti suçluyorsun, devlet böyle şeyler yapmaz’ şeklinde azarlamalara ve tehditlere maruz kaldı. 

Ahmet Gündem, oğlunun gözaltında kaybedildiğine dair girişmelerini bir süre daha sürdürdü. Ancak bu süre zarfında tehditlere maruz kaldı. 15 Şubat 1993 tarihinde asker ve korucular tarafından evi yakılan Ahmet Gündem, 15 kişiden oluşan aile fertleri ile birlikte Diyarbakır merkeze göç etmek zorunda kaldı. 

İbrahim Gündem’in annesi Meyrem Gündem, yıllarca oğlunun yaşadığına dair bir haberin gelmesini bekledi. Ne yazık ki Meyrem Ana da tıpkı Berfo Ana, Fatma Ana, Elmas Ana gibi çocuklarına kavuşamadan bu hayattan gözü açık bir şekilde göçüp gitti.

Konuşmaların ardından İbrahim Gündem ve diğer tüm kayıp ve faili meçhul siyasi cinayetlere kurban gidenler için 1 dakikalık oturma eylemi gerçekleştirildi.