DUVAR - Doğan Kuban 1926 yılında Paris’te doğdu. 1949 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’ni bitirdikten sonra fakültenin Mimarlık Tarihi Kürsüsü’ne asistan oldu. 1950’lerde İtalya’ya giderek Rönesans mimarlığı üzerinde çalışan Kuban, Türkiye’ye döndükten sonra ha­zırladığı “Osmanlı Dini Mimarisinde İç Me­kân Teşekkülü, Rönesansla Bir Mukayese” adlı yapıtıyla 1958’de doçent oldu. 1962’de Fulbright bursuyla konuk öğretim görevlisi olarak ABD’deki Michigan Üniversitesinde bulundu. 1960’lar ve 1970’lerde belli süreler boyunca Harvard Üniversitesinin bursuyla Washington DC’deki Dumbarton Oaks Araştırma Kütüphanesinde araştırma çalışmaları yaptı. 1965’te “Anadolu Türk Mimarlığının Kaynak ve Sorunları” adlı çalışmasıyla profesör oldu.

1973-76 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesinde dekanlık yaptı. İTÜ Mimarlık Fakültesinde Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsünün kurulması için çalışan Kuban, 1974’te kuruluşu tamamlanan enstitünün başkanlığını yürüttü. 1981’de Anıtlar Yüksek Kurulu’nun başkan yardımcılığına getirildi ve kurulun dağıldığı 1983 yılına kadar bu görevi sürdürdü. 1987-88’de de Suudi Arabistan’da Dammam’daki Kral Faysal Üniversitesi’nde ders verdi. .Onarım ve koruma konusuyla da ilgilendi. İstanbul’ daki Kalenderhane Camisi’nin onarım çalış­malarını yönetti. Ağa Han Mimarlık Ödülü Yürütme Komitesi üyesi olan Kuban; Türk, İslâm, Anadolu mimarlığı ve sanatını konu alan kitaplar ve makaleler yayımladı. Çalışmalarında Türk sanatı ve mimarlığının özgün bir yaratı alanı olarak görülmesi gerektiğini öne sürdü.

Batılı araştırma­cıların İslam sanatını homojen bir bütün gibi görüp ele almalarının yanlış bir yakla­şım olduğunu, aynı dini paylaşmalarına karşın çeşitli İslam ülkeleri sanatlarının hem tarihsel hem de coğrafi farklılıklar gösterdiğini savundu. Bunların, dolayı­sıyla da Türk sanatının, yerel bir çeşitleme olarak değil, kendi gelişme koşulları içinde değerlendirilmesi gereken bir olgular siste­mi olduğu belirtti. Bu düşünceleri­ni hem yapıtlarında hem de çeşitli dış ülkelerde yaptığı konuşmalarda ve verdiği derslerde yaymaya çalıştı.

1980’de Pakistan’ın Lahor kentinde yapılan “İslam Ülkeleri Koruma” konulu uluslararası kongreye UNESCO uzmanı olarak katıldı. 1986’da Ankara’da düzenlenen 1. Uluslararası Asya-Avrupa Sanat Bienali’nde Türkiye Grubu başkanlığı ve sergi düzenleyiciliği görevlerini üstlendi. Cumhuriyet gazetesinin Bilim Teknik ekinde haftalık yazılar yayımladı.

ESERLERİ:

Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme (1954), Osmanlı Dini Mimarisinde İç Me­kân Teşekkülü–Rönesansla Bir Mukayese (1958), 100 Soruda Türkiye Sanat Tarihi (1970), Türk ve İslam Sanatı Üzerine Dene­meler (1982), Mimarlık Kavramları: Tarihsel Perspektif İçinde Mimarlığın Kurumsal Sözlüğüne Giriş (5. bas. 1998), Sinan’ın Sanatı ve Selimiye (2. bas. 1998), İstanbul Yazıları (1998), Divriği Mucizesi-Selçuklular Çağında İslâm Bezeme Sanatı Üzerine Bir Deneme (1999), Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu: Kuram ve Uygulama (2000), Türkiye’de Kentsel Koruma: Kent Tarihleri ve Koruma Yöntemleri (2000), İstanbul Bir Kent Tarihi: Bizantion Konstantinopolis İstanbul (2. bas. 2000), Çağlar Boyunca Türkiye Sanatının Anahtarı (2004). 

(KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)