Dönmez: Yabancı personelden Türkiye'ye iltica edenler oldu

DUVAR - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz'deki doğal gaz çıkarma çalışmalarının planlandığı gibi devam ettiğini söyledi.

Hükümetin seçim dönemlerinde doğal gaz keşifleri açıkladığı iddiasını reddeden Dönmez, "Son 20 yılda ülkede 13-15 defa seçim oldu. Referandumlar var. Bu bizim takvimimizle ilgisi alakası olmayan hususlar. Bulduğumuz şeyi açıklamayalım mı?" dedi.

Türkiye'yle çalışan yabancı personelin baskı gördüğünü belirten Dönmez, "Bazı yabancı şirketlerde çalışan personelin evlerine kadar gidip Avrupa'da 'eşiniz bu projeden ayrılsın' noktasına kadar giden uygulamalar oldu. Bu arkadaşlar bizimle çalışmaktan mutlu ve memnun. Öyle ki, 'Ülkemiz bize sahip çıkmadı, Türk vatandaşı olmak istiyoruz' dediler. Türkiye'ye iltica ettiler. Avrupa kökenli vatandaşlarımız diyelim" ifadelerini kullandı.

'BORULARIN TESTLERİ YAPILIYOR'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Habertürk Televizyonu canlı yayınında açıklamalarda bulundu.

Karadeniz'deki doğal gaz çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Dönmez, "180 kilometre uzakta 10 kuyunun sondajını yaptık. Kuyu içi tamamlama işlemleri bitti. Bir de kuyu tabanında bunları birbirine bağlayan ekipmanların montajı var. Boru hattı çekim işlemleri deniz tarafında bitti. Şimdi ağırlıklı olarak bu sahanın tamamlanması var. Deniz tabanındaki kuyuların kuyu başı işlemleri tamamlandı, dağıtım merkezinin montajı tamamlandı, borular döşendi, boruların testleri yapılıyor. İnşallah süreç planlandığı şekilde de devam ediyor" dedi.

'YILLIK YAKLAŞIK 3,5 MİLYAR METREKÜP GAZI KARAYA GETİRECEK'

"İlk faz üretimimiz günlük 10 milyon metreküplük. Yıllık yaklaşık 3,5 milyar metreküplük gazı karaya getirecek" diyen Dönmez, "Filyos'ta yapmış olduğumuz işleme tesisi onun temizliğini yapacak. Sahamızın bitişiğinde BOTAŞ'ın istasyonu var, oradan iletime verecek. BOTAŞ hazır vaziyette bekliyor" ifadelerini kullandı.

'AVRUPA'DA AİLELERE BASKI YAPILDI'

Türkiye'yle çalışan yabancı personelin baskı gördüğünü söyleyen Fatih Dönmez, "Bazı yabancı şirketlerde çalışan personelin evlerine kadar gidip Avrupa'da 'eşiniz bu projeden ayrılsın' noktasına kadar giden uygulamalar oldu. Bu arkadaşlar bizimle çalışmaktan mutlu ve memnun. Öyle ki, 'Ülkemiz bize sahip çıkmadı, Türk vatandaşı olmak istiyoruz' dediler. Türkiye'ye iltica ettiler. Avrupa kökenli vatandaşlarımız diyelim. Türkiye'ye ailesini getirdi, yerleşti, çocukları oldu. Hatta Türk ismi verdiler" şeklinde konuştu.

'KURUMUN PLANLARINI, AÇIKLAMALARINI SEÇİMLERE GÖRE YAPMIYORUZ'

Hükümetin seçim dönemlerinde doğal gaz keşifleri açıkladığı eleştirilerine de yanıt veren Dönmez'in açıklamasından satır başları şöyle:

"Akçakoca'da yaklaşık 1.6 milyar metreküplük rezerv vardı. Bunları ürettik, kullandık. Trakya'da petrol olmakla birlikte doğal gaz keşifleri öne çıktı, bunlar da doğru. Bu çalışmalara başladığımızda 2017'deydi. Akdeniz'de 2018'de gemi alındı. Seçim 2018'in Haziran'ında yapıldı. Kurumun, bakanlığın planı, programı var. Seçimlere bakılmaksızın yapıldı bunlar. Son 20 yılda ülkede 13-15 defa seçim oldu. Referandumlar var. Bu bizim takvimimizle ilgisi alakası olmayan hususlar. Bulduğumuz şeyi açıklamayalım mı? Türkiye'de bugüne kadar başta Trakya olmak üzere kısmen de Güneydoğuda doğal gaz üretimi vardı. Biz sadece bu sahada 1 yılda 50 yılda üretilen gazı çıkartmış olacağız. Burada 2020 yılında önce sismik çalışmalar yapıldı. Sonra bu çalışmalar yorumlandı. Tuna 1 kuyusunda keşif amaçlı sondajımız oldu. Ağustos 2020 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız milletimize bu müjdeyi verdi. Testler yapılmadı iddiası var. Tamamen yalan. Tam 2 bin 888 adet test yapıldı kuyu içerisinde. Burada mühendislik açısından destek aldığımız şirketler var. Bunların isimlerini vermek doğru değil ama dünyanın en iyi firmalarıyla çalışıyoruz."

'HESAPLAMALARIMIZ İTHAL ETTİĞİMİZ GAZA GÖRE DAHA EKONOMİK'

"Bu işe başlamadan önceki maliyet hesaplamalarımız, ithal ettiğimiz gaza göre burası çok daha ekonomik gözüküyor. Bundan doğal olarak vatandaşlarımız da istifa edecek. Bu iş ücretsiz dağıtılacak diye bir algı olmasını istemem, çünkü burada masraflar da var. Bundan hem milletimiz hem devletimiz kazançlı çıkacak. Enerjide dışa bağımlılığımızı azaltacak.

Şu anda yüzde 99,3'ünü ithal ettiğimiz doğal gazdan bahsediyoruz. 15-20 milyar metreküp gaz hedefliyoruz. Bu rakamlara göre aşağı yukarı yüzde 30'lar seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu bizim ilk keşfimizle ilgili. 405 milyar metreküpü revize ettik. Bu ona göre yaptığımız hesap. İlave keşiflerle Çaycuma ve Amasra'da 710 milyar metreküpe ulaştık. Türkiye'de konutlarda tüketilen gazı 33 yıl kullanacağını görüyoruz. İlk fazda yıllık 3,5-4 milyar metreküp bir gaz üretimi söz konusu olacak. Bir anda bütün kuyuları üretime almaya çalışsaydık en az 5 yıla ihtiyacımız vardı. Biz kısa bir süre içinde ilk gazı vermek istedik. İlk fazda çıkan gaz evlerimizin mutfaklarında kullanılacak gazın tamamını karşılıyor. 4 yıl içinde tüm ısınma ihtiyacını karşılayabilecek."

'FATURANIN YÜZDE 75'İ VATANDAŞA YANSIMADI'

"Muhtemelen doğal gazda sübvansiyon miktarı 200 milyarın üstünde olacak. Avrupa ile mukayese ettiğinizde en yüksek sübvansiyon yapan ülke Türkiye. Enerji fiyatları 2 yıl içerisinde anormal attı. İthal ettiğimiz ürün, döviz kurunu da dikkate aldığımızda. Bunları vatandaşa yansıtsaydık vatandaşımızın alım gücü azalacaktı. Hükümetimiz çalkantılı dönemi en az hasarla atlatmayı başarmıştır. Faturanın yüzde 75'i vatandaşımıza yansımadı. Vatandaşın lehine yapılabilecek bir şey varsa elbette varız. Her türlü senaryoyu çalışıyoruz."

'TÜRKİYE 15 ÇEŞİTLİ KAYNAKTAN DOĞALGAZ ALIYOR'

"Türkiye 15 çeşitli kaynaktan doğalgaz alıyor. İran, Azerbaycan, Rusya en çok doğal gaz rezervine sahip ülkeler. Hazar Denizi'nin doğusundan, Irak'tan, Doğu Akdeniz'den gelecek kaynaklar da eklenebilir. Bu kaynağın girdiği noktada pazarın oluşması, ticaretin oluşması gayet doğal. Bir de buna yerli gazı eklediğimiz de çok daha büyük gaz rezervine sahip olacağız."

'PAZAR YERİ TÜRKİYE OLACAK, FİYAT BURADA OLUŞACAK'

"Rusya ile kontratlarımız yıllardır devam ediyor. İlk tedarikçimiz Rusya olmuş. Rahmetli Turgut Özal zamanında yapılmış sözleşme. Sonrasında biz iktidara geldiğimizde sadece 5 büyük şehirde, 50 ilçede doğal gaz varken bugün hamdolsun 81 ile götürmüş durumdayız. Batıdan gelen hat yetmedi. Mavi Akım, Samsun'dan giriş yaptı. Ondan sonra TANAP eklendi. Türk Akım iki boru hattı devreye girdi. Biri sadece bize çalışıyor, diğeri Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya gidiyor. Azerbaycan, Rusya, İran burada oyuncu olabilir. Birçok terminalimiz var. Biz burada pazar yeri açıyoruz. Pazar yeri Türkiye olacak, fiyat burada oluşacak. Biz burada oyuncu olacağız. Bunların servis bedeli olacak. Gazı alırken Batı Avrupa'daki pazarlarda oluşan fiyata endeksli alıyoruz. Ama biz bu göstergeyi Türkiye'de oluşturursak Güneydoğu Avrupa'da bölge açısından da avantaj olacak. Şu anda yol haritasını tamamlamak üzereyiz. Fiziki olarak altyapımız hazır."

'GABAR, TÜRKİYE'DE BÜYÜK, DÜNYA ÖLÇEĞİNDE HATIRI SAYILIR KEŞİF'

"Son 5 yılda Türkiye Petrolleri üretimini yüzde 50 arttırdı. 65 bin varile kadar çıktı. Hedefimiz Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümünde 100 bin varil. Yeni rezervler var. Bazı rezervler küçük, bazı rezervler yüksek. Adana'da bir keşfimiz oldu. Yaklaşık 8-10 milyon varil, çok yüksek değil. Asıl Gabar'da 7 kuyudan 7 bin 700 varillere çıkmış durumundayız. Kuyu başı 1200 varilden bahsediyoruz. Türkiye ortalamasında oldukça yüksek bir seviye. Batman'da petrolümüz ağır petrol olduğu için üretim miktarımız çok yüksek değil. Biz Raman'da günlük 6 bin varil, Gabar'da son keşif yaptığımız yerde 7 kuyudan 7 bin 750 bin varil üretim yapıyoruz. Orada kuyu sayımızı artıracağız. 15'in üzerine çıkacağız. O sahanın komşu bölgelerinde sismik çalışmalarımızı tamamladık. Potansiyeli yüksek saha olduğunu ilk sismik verilere baktığımızdan öğreniyoruz. Gabar'daki petrol rezervi de dünya tarihine 7. sırada girmiş oldu. Türkiye ölçeğinde büyük, dünya ölçeğinde hatırı sayılır bir keşif."

'DOĞU AKDENİZ'DEKİ KEŞİF ÇALIŞMALARINDAN UMUTLUYUZ'

"Doğu Akdeniz'de bulamadığımız yerler var. Yeni sondaj yapmamız gereken alanlar var. Somut bir şey yakaladığımızda Karadeniz'de nasıl açıkladıysak, onu da açıklarız. Arkadaşlarımız ümitli. İnşallah orada da keşifler olacak. Daha çok Güney Akdeniz'deki sahalar var. Formasyon olarak bazı farklılıklar var. Akdeniz'in güneyi ile kuzeyi arasında. Afrika plakasının uzantısı güneyde bulunan rezervler. Bizim kuzeyde yer aldığımız Anadolu plakası. Bir plaka farklılığı var. Bunu dikkate alarak bir değerlemeye ihtiyaç olduğunu arkadaşlarımız söylüyor."

'AKDENİZ'DE DENİZ YETKİ ALANLARIYLA İLGİLİ BİR SIKINTIMIZ YOK'

"Deniz yetki alanlarımızla ilgili bizim bir sıkıntımız yok. Kıbrıs'ta KKTC'nin güney kesiminde müşterek çalışma talebi var. İki taraflı devlet olacaksa, iki bağımsız devlet olacaksa oturulacak kara ve deniz sınırları netleşecek. Onların iddiası 'adanın patronu biziz' diyorsa öyle bir şey yok. Hakça paylaşım için masaya oturmalısınız diyoruz, onlar yanaşmıyor."

'100'DEN FAZLA ÜLKEYE BOR SATIYORUZ'

"Borla ilgili olarak geçtiğimiz yıl rekorla kapattık. Dünyada yüzde 72 bizim elimizde. Artık cevher olarak satışımız hiç kalmadı, işlenmiş ürünler olarak satıyoruz. 100'den fazla ülkeye bor satıyoruz. Bor tarımda da kullanılıyor. Geçtiğimiz yıl üretimde ihracat rekoru kırdık. Eti Maden kuruluşundan bu tarafa en büyük ihracatını yakalamış oldu bor ve ürünlerinde."

'GÜNEŞ PANELİ ÜRETİMİNDE AVRUPA'DA BİRİNCİYİZ'

"CHP maalesef bizi arkadan izliyor, günceli takip edemiyor. Şu anda 9 bin megavat civarında güneş kurulu düzenimiz vardı. Sıfırdan bir endüstri oluşturduk. Şu anda güneş paneli üretiminde Avrupa'da birinci sıradayız. İhracat da yapıyoruz. Çiftçilerimiz kullanıyor. Şu anda aylık 500-600 megavat civarında talep geliyor. Lisanssız taraf kendi ihtiyacı için kullanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız, belli büyüklükteki binaların enerji ihtiyacının en az yüzde 5'ini yenilenebilir enerjiden karşılayacak diye karar aldı. Bunu zaman içinde yükseltecekler."