Dört uzay turisti yörüngeye fırlatıldı: Tamamen ticari ilk uçuş

DUVAR - Dört uzay turisti, Elon Musk'ın SpaceX şirketi tarafınca yörüngeye fırlatıldı. Amatör astronotlar 'insanlara ilham vermeyi amaçladıklarını' söylese de ekibin macerası dört kişiden biri olan ABD'li milyarder Jared Isaacman tarafından finanse ediliyor. Milyarderlerin uzay turizmi ise başta çevreye verilen zarar olmak üzere eleştirilere maruz kalıyor. 

ABD'nin önde gelen uzay teknolojileri şirketi SpaceX'in Falcon-9 roketi, Dragon kapsülündeki dört kişiyi uzaya gönderdi. BBC Türkçe'de yer alan habere göre dört astronot, gelecek üç gün boyunca yörüngede kalacak ve çocukluk kanserlerine yönelik ilaçlar için düzenlenen kampanyalara destek olacak. Uçuş, ekipte yer alan ABD'li milyarder iş insanı Jared Isaacman tarafından finanse ediyor. Bu uzay yolculuğu, milyarder iş insanları Richard Branson ve Jeff Bezos'un benzer yolculuklarının ardından uzay turizmini geliştirme yolunda atılan önemli bir adım olarak görülüyor. Ekipteki diğer kişiler ise bir sağlık çalışanı, bir bilim eğitimcisi ve bir veri analisti.

ATLAS OKYANUSU'NA İNİŞ

Diğer insanlara da macera yaşamaları için ilham vermeyi amaçlayan dörtlüye, bu nedenle Inspiration4 (ilham veren dörtlü) deniyor. Dörtlünün üç günlük yolculuk boyunca deneyler yapacağı ve büyük bir cam kubbeden dünyayı izleyeceği belirtiliyor. Kubbe, normalde Dragon kapsülünün Uluslararası Uzay İstasyonu'na bağlandığı uç kısmına yerleştirildi. Bu uçuşta Uluslararası Uzay İstasyonu'na bağlanılmayacak olması SpaceX'e böyle bir imkan sağladı. Ekip, her ne kadar 6 aylık bir eğitimden geçirilmiş olsa da uçuş süresince kontrol yeryüzünde olacak. Yolculuğun sonunda kapsül Atlas Okyanusu'na iniş yapacak.

Temmuz ayında Sir Richard Branson'ın Virgin Galactic ve Amazon.com sahibi Jeff Bezos'un Blue Origin şirketleri de başarılı birer uzay uçuşu gerçekleştirerek uzay turizminin yolunu açmıştı. Bu uçuşu finanse eden 38 yaşındaki Jared Isaacman ise ergenliğinde kredi kartı işlemleri gerçekleştirmek kurduğu Shift4 Payments şirketinin yöneticisi. Havacılık meraklısı olan Isaacman bugüne kadar birden fazla uçağı binlerce saat uçurdu. Isaacman, "İlk defa yörüngeye süper güçler dışında birileri de insan göndermiş olacak" diyor.

'SIRADAN İNSAN' İDDİASI

Virgin ve Blue Origin'in uçuşları yörüngeye kadar çıkmadan, uzayın başladığı sınırda kısa bir süre geçirdikten sonra dünyaya geri dönülen uçuşlardı. Isaacman, "Bu uçuş gelecekte bizi bekleyen gelişmelerin habercisi" diyor ve ekliyor: "Artık bir gün bir ay üssü ve muhtemelen Mars kolonisinin olacağını biliyoruz. Bu 50 yıl sonra da olabilir, 100 yıl sonra da. Ama bütün bunların bir noktada bir başlangıcı var. Yıllar sonra insanlar geri dönüp baktıklarında 'Sıradan insanların uzaya çıkabildiği ilk gün buydu' diyecekler."

Ekipte yer alan asistan doktor Hayley Arceneaux bir çocuk hastanesinde çalışıyor. 29 yaşındaki Arceneaux, 10 yaşındayken o hastanede kemik kanseri tedavisi görmüştü. Isaacman, Arceneaux'nun çalıştığı St. Jude adlı hastane için 200 milyon dolar bağış toplamayı umuyor. Ekipteki Dr. Sian Proctor ise 51 yaşında bir yerbilimci ve bilim iletişimcisi. 2009'da NASA astronotu olmaya çok yaklaşan Proctor, son turda elenmişti. Bu uçuştaki yerini ise sanatçılığına ve girişimciliğine borçlu. Eski bir savaş pilotu olan ve Lockheed Martin şirketinde mühendislik yapan 42 yaşındaki Chris Sembroski, St. Jude'a bağış yaparak çekilişe katılmaya hak kazanmıştı.Dört kişilik kapsülde yer alacak son kişi bu çekilişle belirlenmişti. Sembroski katıldığı çekilişi kazanamasa da kazanan bir arkadaşı yerini ona vermişti.

ABD'li milyonerin kendini de içine katarak, Inspiration4'ü 'sıradan insanların uzaya çıktığı ilk an' olarak değerlendirmesine rağmen geçmişte farklı örnekler bulunuyor. Sovyet Uzay Programı kapsamında uzaya çıkan ilk kadın olan Valentina Tereşkova, aynı zamanda ilk sivil unvanını da elinde bulunduruyor. Tereşkova, tekstil fabrikası montaj işçisiydi.  

ÇEVREYE VERİLEN ZARAR

Bazı yorumcular bu tür uçuşların küresel ısınmaya etkisinin yüksek olduğu eleştirisinde bulunuyor. SpaceX'in Falcon-9 roketi yüksek derecede işlenmiş kerosen yakıtı kullanıyor. Bu yakıt atmosfere sera gazı etkisi olan karbondioksitin yanı sıra nitrojen oksit de salıyor. Uzay yolculuklarından kaynaklanan gaz salımları günümüzde havacılık sektörüne kıyasla çok küçük olsa da önümüzdeki yıllarda bu tür uçuşların hızla artması bekleniyor.

Sovyet kozmonotu Yuri Gagarin uzaya gittiğinden bu yana geçen 60 yılda 600'den az insan onun yolundan ilerleyebildi. Bunların neredeyse tamamı hükümetlerin finanse ettiği görevlerde yer alan askeriyede eğitim almış pilotlardı. Inspiration4 uçuşu tamamen ticari olması nedeniyle öncüllerinden farklılaşıyor. Altı ay önce Isaacman, Arceneaux, Proctor ve Sembroski günlük hayatlarını yaşıyordu. Son altı ayda ise SpaceX'in kapsül simülatörüyle, hızlandırılmış astronotluk eğitimi alıyorlar. Ekibe davet edilmesine dair şaşkınlığını basınla paylaşan Hayley Arceneaux "Herhalde 'Uzaya gitmek ister misin?' diye telefon alan tek kişi benimdir" demişti.

Merkezi California'da bulunan SpaceX önümüzdeki yıllarda çok sayıda yörünge uçuşu bileti satmayı planlıyor. Her ne kadar özel bir şirket olsa da, Elon Musk'ın SpaceX şirketi mevcut teknolojisini geliştirirken Amerikan Ulusal Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) tarafından fonlanmıştı. (Kaynak: BBC Türkçe/Dış Haberler)