Döviz kuru medikal malzemeleri vurdu: Bazı ameliyatlar erteleniyor

DUVAR - Hastanelerde en fazla beyin cerrahi ve ortopedi alanında tıbbi malzeme tedarikinde sıkıntı yaşanıyor. İthal gelen tıbbi ürünlere doların hareketliliğinden ve belirsizliğinden dolayı ulaşılamadığı belirtiliyor. Hekimler, “Hastaya gün veriyoruz, ameliyat etmiyoruz” diyor.

‘TEK KULLANIMLIK BAZI CİHAZLAR DEZENFEKTE EDİLEREK YENİDEN KULLANILIYOR’

Bursa Tabip Odası Başkanı Alpaslan Türkkan, tıbbi malzemelerde yaşanan sıkıntının sebebini “doların hareketi ve ne olacağının kestirilememesi” olarak açıkladı. Türkkan, malzemenin olduğunu fakat doların hareketliliğinden dolayı kullanılan malzemenin aynı paraya yerine konulmadığını belirtti.

Kamu hastanelerinin hemen ödeme yapmadığı için zarara uğradığını dile getiren Türkkan, “Çıkar yol olarak, hastanelerin bir kısmı ihtiyaç olan malzemeyi söylüyor vatandaşa ‘bunu alıp, gel’ diyor. Bazı hastaneler ise malzemenin parasını o günkü kurdan vatandaştan alıyor, malzemeyi hemen peşin satın alıyor. Bu sağlık hizmetinin aksamasına neden oluyor” diye konuştu.

“Görüntülemede kullanılan, tanı testi olarak kullanılan bir kısım malzemelerde de sıkıntı yaşanıyor” diyen Türkkan, “Maliyet artışı nedeniyle insanlar sağlık hizmetlerini ötelemeye çalışıyorlar. Bir kez kullanımlık malzemelerin pahalılığı ve zaman zaman bulunamaması nedeniyle hastalığın teşhisinde gecikme oluyor. Teşhiste gecikme, ilerlemiş evre kanserleri ile karşımıza gelebilir. Tıbbi cihazlar genellikle tek kullanımlık. Şirketler bunu aslında önermiyor ama görüntülüme cihazları ya da tedavide kullanılan kimi cihazlar tek kullanımlık olmasına rağmen dezenfekte edilerek birden fazla kullanılabiliyor. Dezenfekte edildikten sonra kullanılarak maliyet düşürülmeye çalışılıyor” ifadelerini kullandı.

‘SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN FİYATLARI GÜNCELLEMESİ GEREKİYOR’

SES Bursa Şube Başkanı İrfan Açık, medikal firmaların özellikle beyin şantı, ortopedi malzemeleri ve ameliyathanelerde kullanılan diğer malzemeleri hastanelere vermediğini belirterek, “Doların hareketinden dolayı elinde malzeme olan firmalar malzemeyi satmıyor. Malzeme eksikliği vahim durumda” dedi.

Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) fiyatları 2010 yılından beri güncellenmedi. SUT fiyatları, dolar kurunun dönemin 1,5 TL olarak sabitlenmesi, yani on bir yıl önceki fiyatlardan tedarik firmalarından malzemeler talep ediliyor. Piyasa değerinin çok altında malzemenin talep edilmesi nedeniyle firmaların elindeki malzemeyi vermek istemediğini belirten Açık, “Firma malzemenin maliyetini çıkaramıyor, sana gelip verir mi? En başta Sağlık Bakanlığı’nın bu fiyatları günlük güncellemesi gerekiyor. Güncellenmediği sürece bu sıkıntılar yaşanacak. Günlük kur üzerinden malzemelerin fiyatları güncellenmeli” diye konuştu.

Temel ihtiyaç ve temizlik malzemeleri hakkında hastanelerde stokta malzeme olduğunu söyleyen Açık, stoktaki ürünlerin bitmesiyle sorun yaşanabileceğini belirtti.

‘ACİL OLMAYAN AMELİYATLAR ERTELENİYOR’

Manisa Tabip Odası Başkanı Şahut Duran, medikal malzemelerde yaşanan tedarik sorunu nedeniyle üniversite ile kamu hastanelerinde ameliyatların ertelenmek zorunda kaldığını söyledi.

“SGK anlaşması olan özel hastanelerde, medikal malzemelerin ücretleri hasta ve yakınları tarafından karşılanırsa ameliyatlar yapılıyor” diyen Duran, problemin aralık ayında kendini gösterdiğini ifade etti.

Tedarikçi firmalar ile hastaneler arasında yaşanan anlaşmazlığın nedeni, TL-döviz arasındaki farktan ileri geldiğini belirten Duran, tıbbi malzemelerin özellikle ameliyatlarda kullanılan ürünlerden oluştuğunu vurguladı.

Manisa'da henüz yaşamsal sorun teşkil eden tedavilerin aksamadığından söz eden Duran, “Kalp krizi gibi durumlarda stent takılması gerekiyorsa şu an bunu yapabiliyoruz" dedi.

Tümör, omurga, protez ameliyatları gibi acil olmayan ameliyatların ertelendiğini aktaran Duran, sorunun derinleşmesi durumunda olabilecekleri şöyle anlattı:

“Tedavi için bekleyecek durumda olmayanlar, mal varlıklarını satarak bu malzemeleri alacak ve tedavi olacak. Süreç bunu gösteriyor, yük hastaların omzuna yüklenecek. Bunu ödeyemeyenler ise vefat gibi üzücü sonuçlarla karşı karşıya kalacak. Bunların örnekleri geçmişte de oldu. Sosyal devletin sağlaması gereken sağlık hizmeti yavaş yavaş ortadan kalkıyor.”

‘HASTALAR SORUN YAŞAYACAK’

Operasyonların şu an için devam ettiğini ancak firmaların mal vermeyeceklerine yönelik beyanlarının olduğunu aktaran Fırat Üniversitesi Hastanesi Başhekimi İrfan Kaygusuz, firmaların mal vermemesi halinde ocak ayından itibaren özellikle ortopedi ve beyin cerrahisi ameliyatlarında hastaların sorun yaşayacağını söyledi.

Kur artışıyla birlikte firmaların aldığı ürün fiyatı ile SUT fiyatı arasında çok ciddi uçurumlar oluştuğuna dikkat çeken Kaygusuz, “Örneğin SUT 20 lira diyor, firma 100 liraya mal ediyor. 80 lirayı kim verecek? Onlar da SUT fiyatlarının artırılmasını istediği için mal vermek istemiyor” dedi.

Üniversite hastanelerindeki malzeme teminlerinde ciddi problemler olduğunu, firmalara 24 aya yakındır doğru düzgün para verilmediğini belirten Elazığ Tabip Odası Başkanı Özcan Uçar, firmaların üniversite hastanelerine satış yapmayacaklarını, ortopedi, kalp damar cerrahisi, beyin cerrahisi ve genel cerrahi ameliyatlarında ciddi sorunlar yaşanabileceğini ifade etti.

Uçar, “Biz botoks temin edemiyoruz. Geçen sene 450 lira ile başladık en son 1000 liraydı. Şu an fiyatını bilmiyorum ama piyasada bulamadık. Şu an için Elazığ’daki devlet hastanelerinde böyle bir sorun yok. Öte yandan firmalar, kullanılan sarf malzemelerinin fiyatlarını belirleyemedikleri için de satış yapmak istemiyor. Dün dolar 18 liraydı sonra 13’e düştü. 18’e sattığını farz edelim, önünü göremiyor ki, nasıl fiyat verecek?” diye konuştu.

‘DAYANACAK GÜCÜMÜZ KALMADI’

Geçtiğimiz hafta yerel bir gazeteye açıklama yapan Fırat Havzası Tıbbi Cihaz Üreticileri ve Tedarikçileri Derneği (FÜDER) Başkanı Hakan Er ise, Türkiye genelinde kamudan yaklaşık 5 milyar TL alacakları olduğunu belirterek, “Pandemi sürecinde insanların mağdur olmaması, ciddi manada tedarik zincirinin yaşanmaması için alacaklarımız verilsin istiyoruz. Artık dayanacak gücümüz kalmadı” demişti. Er’e göre tedarikçilerin isteği devletten teşvik değil, alacaklarının verilmesi.

‘BU SÜREÇ HASTA VE HEKİMİ KARŞI KARŞIYA BIRAKACAK’

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Hatay Başkanı Sadık Nazik, Hatay’da bulunan devlet hastanelerinde serumlara kullanılan ağrı kesici, antibiyotikler, ortopedi malzemelerinde ciddi sıkıntı yaşandığını söyledi.

Var olan sorunlarla devlet hastanelerinin işlevsizleşerek, halkı özele yönlendirmenin de altyapısının oluşturulduğunu belirten Nazik, “Şu an hastanelerde en sık kullanılan malzemelerde dahi problem var. Yeni yılla birlikte ilaç ve medikal malzemeler epey zam görecek. Önümüzdeki süreç için endişeliyim. Ameliyatlar dahi durma noktasına gelecek” ifadelerini kullandı.

Nazik, bu sürecin hekime, sağlık çalışanlarına şiddeti artıracağını düşünüyor. Halka hastanede yaşanan eksikliği idari sorun, kur artışı diye açıklanamayacağını; ameliyatın ertelenmesi, hastanede eksik ilacın sorumluluğunun sağlıkçıya yöneleceğini vurguladı. Nazik, ülkedeki tüm hastanelerde yaşanan bu sürecin daha da büyümeden Sağlık Bakanlığı’nın konuya çözüm bulması gerektiğini belirtti.

'MEDİKALCİLER ALACAKLARINI TAHSİL EDEMİYOR'

Uzman Ortopedist CHP Hatay İl Başkanı Hasan Ramiz Parlar, Hatay’daki hastanelerde yaşanan tıbbi cihaz eksikliğine dikkat çekmek amacıyla bir açıklama yaptı.

Parlar, tıbbi cihaz sektöründeki firmaların uzun zamandır alacaklarını tahsil edememesinden kaynaklı kamu ve üniversite hastanelerine tıbbi cihazların temin edilemediğini dile getirdi.

Ameliyatların büyük kısmının bu cihazlar olmadan yapılamadığını, firmaların ise ödeme alamadığı için batma noktasına geldiğini, Sağlık ve Maliye Bakanlığı ile görüşme yaparak durumun izah edilmesine rağmen adım atılmadığını belirten Parlar, hastanelerle halkın karşı karşıya getirilmeye çalışıldığını söyledi.

'DIŞARIDAN MALZEMEYİ TEMİN EDİN AMELİYAT EDELİM'

Mersin Tabip Odası Başkanı Mehmet Antmen, hastanelerde tıbbi malzeme ve cihaz eksikliklerinin çok ciddi boyutlara ulaştığını, özellikle birçok ortopedik müdahalenin yapılamadığını belirtti. Ortopedik ameliyat gereken hastalara, ‘dışarıdan malzemeyi temin edin ameliyat edelim’ denildiğini belirten Antmen, ufak çaplı kırıkların alçı ile tedavi edildiğini fakat diğerlerinin tıbbi malzeme eksikliği sebebiyle yapılamadığını söyledi. Ortopedi bölümünün haricinde tıbbi malzeme eksikliğinin beyin cerrahisi bölümünü de ciddi oranda etkilediğini ve omurga ameliyatlarının yapılabilmesi için gerekli malzemelerin olmadığının altını çizdi. Sağlık Bakanlığı’nın tıbbi malzeme, cihaz ve ilaçlar için dolar kurunu 4,70 olarak belirlediğini, fakat doları ani yükselişi sebebiyle tedarikçi ve aracı firmaların zarar ettiğini, bu sebeple malzeme teminini durduklarını dile getiren Antmen, elektif vakalarla beraber ciddi ameliyatlarda bile büyük problemler yaşandığını ifade etti. 

Devletin medikal şirketlerine ortalama 10 milyar TL borcu olduğunu belirten Antmen, kalıcı bir krizle karşı karşıya olunduğunu dile getirdi. Antmen, ülkede yerli ilaç ve medikal ürün üretim yapılmamasının ve tamamen bu konuda dışa bağımlı bir hale gelinmesinin olumsuz sonuçlarının yaşandığını söyledi. (YURT HABERLER)