DUVAR - İstanbul’da yaşayanlar elektrik faturalarını görünce şaşkınlık geçiriyor. Evde tek başına yaşayan bir kişi aylık en az 100 lira fatura ödüyor. 2 odalı bir evde yalnız yaşayan başka biri ise 500 liralık elektrik faturasıyla karşılaşıyor. Tüketiciler her ne kadar itiraz etse de neredeyse hepsi aynı yanıtı alıyor: "Kullanmışsınız." Geçmiş yıllara göre elektrik faturalarının neden bu kadar yüksek geldiğini anlamayan tüketicilere Elektrik Mühendisleri Odası (EMO)'ndan da bir uyarı var. 

İKİ YILDA YAPILAN ZAMLAR

2021 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında elektrik fiyatlarına yüzde 15 zam yapıldı. 2021 Ekim ayında evler 0.91555 TL’den, iş yerleri ise 1.2175 TL'den elektrik kullanıyor. Böylece 2021 yılında elektriğe toplam yüzde 21,90 zam yapılmış oldu.

1 Temmuz’daki zamdan önce Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsayan birinci çeyrek dönem için EPDK tarafından Ulusal Elektrik Tarifesi'ne yaklaşık yüzde 6'lık bir zam yapıldı.

2020 yılının Ocak ayında ise ev tüketicileri 1 kWh elektrik için vergiler dahil 0,7102 TL öderken, Aralık ayında ödenen rakam 0,7511 TL oldu. Böylece 2020 yılında mesken tarifesinde elektriğe toplam yüzde 12 zam yapılmış oldu. Ticarethane fiyatları 2020'ye 0,9445 TL ile başlayıp 0,9988 TL ile kapanarak 2020 yılında Ticarethaneler için elektrik zammı oranı yaklaşık yüzde 15 oldu.

2 ODAYA 500 LİRA…

2021 yılında elektrik faturalarına gelen zam, yaz mevsiminde kendisini gösterdi. Tüketiciler temmuz ayından itibaren gelen faturalarda yanlışlık olduğunu düşündü. Ancak sonraki aylarda gelen faturalar da aynı şekilde yüksek fiyatla tüketicinin eline geçti. Kadıköy’de 2 odalı bir evde tek başına yaşayan bir kişi, temmuz ayında eve gelen faturanın üzerindeki rakamı görünce büyük şaşkınlık geçirdi. Evde sadece bir buzdolabı, çamaşır makinesi ve klima kullanan tüketiciye 513 lira elektrik faturası geldi.

Eylül ayı faturası da aynı tüketiciye bu kez 411 kWh üzerinden 400 liraya yakın fatura geldi. Günün büyük bir bölümünü ailesinin evinde geçirdiğini söyleyen tüketici, faturayı ödememek için duruma itiraz etti. Ancak itiraz süreci devam ederken faturayı yatırmadığı için tüketicinin elektriği kesildi. Elektrik dağıtım şirketinden itiraz üzerine gelen yanıt ise olumsuz oldu: Kullanmışsınız.

SADECE 4 GÜN EVDE KALDI: 178 LİRA

Başka bir yüksek fatura örneği ise Şişli’den. Kurtuluş’ta tek kişi oturan bir tüketici 30 günün sadece 4 gününü evde geçirdi. 1+1 odalı, 50 metre karelik evde sadece buzdolabının ve internet modeminin fişi takılı. Evde olmadığı halde bu kullanıcıya ise 178 liralık elektrik faturası geldi. Tüketici, eylül ayında yine sadece 1 hafta evde kaldığı halde elektrik faturasının 159 lira olduğunu öğrendi.

Üsküdar’da tek başına oturan bir kişi ise iş nedeniyle başka şehirlerde kaldı. 2+1 odalı 80 metrekarelik evde sadece buzdolabı fişinin takılı olduğunu söyleyen tüketici, 135 lira ödediğini söyledi. Daha önceki kullanım bedelleri birbirine yakın olmasına rağmen 135 liranın yarısı kadar fatura ödediğini söyleyen tüketici, “Ben evde olmama rağmen bu fatura nasıl geldi anlamadım” diyerek duruma itiraz etti. Ancak sonraki aylarda da eve gelen elektrik faturası aynı miktarda oldu.

Yine Üsküdar’da 75 metre karelik 1+1 evde tek başına yaşayan bir tüketici, evde buzdolabı fişinin, internet modeminin prize sürekli takılı olduğunu ve bir ay içerisinde 3 kez çamaşır makinesini çalıştırdığını söylüyor. Sadece akşamları eve yatmak için gelen tüketici, 100 lirayı aşan faturalar geldiğini söyledi. Elektrik şirketine itiraz eden kullanıcıya yine bilindik yanıt verildi: Kullanmışsınız.

Sonraki aylarda benzer rakamlarda elektrik faturası ödeyen tüketici, şunları söyledi: “Elektrik faturası çok yüksek gelince şaşırdım. Olumlu yanıt almayacağımı bildiğim halde duruma itiraz ettim. Yakın çevremin faturalarını görünce ise benim faturalarım az geliyor dedim. Çünkü neredeyse hiç evde kalmayan, sadece yatmak için eve giden arkadaşlarıma 200 liraya yakın elektrik faturaları geldi.”

ŞİKAYET VAR’A ŞİKAYET YAĞIYOR…

Tüketicilerin memnuniyetsizliklerini bildirdikleri ‘Şikayetvar’ adlı sitede elektrik şirketlerine şikayet yağıyor. Tüketiciler, faturaların neden bu kadar yüksek geldiğini şikayet ederek bu faturaların düzeltilmesini istiyor. Bazı şikayetler şöyle:

“1 buçuk aydır evde yokuz. Evde çalışan hiçbir şey yok nasıl olur da boş eve ® 62.70 TL gelir? Hatanın giderilmesini talep ediyoruz. Bu kadarı da olmaz. Boş eve nasıl bu kadar fatura gelebilir? Şikayetimizin acilen dikkate alınmasını istiyoruz...”

“ekstra hiçbir kullanımım olmamasına rağmen faturam bir anda 2 katını aşacak şekilde 150 kusur tl'ye çıktı.”

“Her ay elektrik faturam gittikçe yüksek geliyor oysaki bu evde hiç kalmıyorum yalnız olduğum için annemde kalıyorum çok nadir eve yarım saatliğine inip çıktığım halde geçen ay 75.70 TL geldi ödedim ve bu ay gelen faturam 99 20 geldi bir an önce bu konuyla ilgilenmenizi rica ediyorum bu faturalarında incelenmesini istiyorum.”

“tek başıma yaşadığım ve yeni taşındığım evimde taşındığım günden bu yana 170 TL altında fatura ödemedim. Ve evimde sürekli kullandığım tek elektrikli ürün buzdolabı. Neden bu kadar yüksek geliyor kontrol edilmesini istiyorum. Aynı zamanda ev adresim faturamda hatalı yazıyor ve düzeltemiyorlar bu konunun da düzeltilmesini istiyorum başkasının faturasını mı ödüyorum?”

EMO: KIŞIN 3 KATI FİYATLAR OLACAK

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Danışma Kurulu üyesi Ertuğrul Yücel, zamların ve vergilerin bu konuda etkili olduğunu söylüyor. Yücel, tüketicilerin sayaçlarını kontrol etmeleri gerektiğini söyleyerek şu uyarılarda bulundu: “Örneğin buzdolabında topraklama hattı var mı kaçak var mı diye kontrol etmek gerekiyor. Kaçak yoksa sayaca bakmak gerekir. Tüm bunlarda sorun yoksa yapacak bir şey yok. Alınan vergiler, zamlar çok etkili. Örneğin ben evimde led lamba kullanıyorum. Arada bir çamaşır makinesini çalıştırıyorum. Elektrik faturam hiçbir zaman 100 liranın altında gelmedi. Bir evde tek kişi yaşıyorsa ve bir buzdolabı ile çamaşır makinesi çalışıyorsa 150 liranın gelmesi normal. Bu yıl herkes elektrik faturalarından şikayetçi. Neredeyse yüzde yüze yakın artışlar var. Bu sorun 3-4 kişinin hakkını aramasıyla çözülecek iş değil. Vatandaşın elinde hiçbir şey yok. Bu kış 3 katı elektrik faturası gelecek.”

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya ise alınan vergilere ve zamlara dikkat çekti. Sakarya şunları söyledi: “1 Temmuz’da yüzde 15 zam yapıldı. Bu zam ağustos ayında vatandaşa yansıdı. 450 lira gelecek fatura 513 liraya yükseldi. Bir tüketici eğer evde değilse, elektrik kullanmıyorsa ve faturası yüksek gelmişse sayacını mutlaka kontrol ettirmeli. Dağıtım şirketini arayarak sayacı kontrol ettirdiğinde eğer bir sorun varsa fiyatlar düzeltilir ancak sorun yoksa tüketici sayaç kontrolü için bir miktar para ödemek zorunda kalacak. Vatandaşın bu konuda tepki göstermesi çok normal. Fiyatların yüksek gelmemesinin ana sebebi vergiler, zamlar ve tüketimle ilgili.”