Elektronik oy: İktidar muhalefeti, muhalefet son seçimi işaret etti  

ANKARA – Seçim sürecinde en çok konuşulan başlıklardan biri de sandık güvenliği. Siyasi partilerin kampanya süreçlerine paralel aldıkları önlemlerin konuşulduğu Türkiye’de son seçimde 200 bine yakın sandık kuruldu ve oy pusulalarıyla siyasi tercihler belirlendi.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, seçimlerin hemen ardından Türkiye’nin elektronik seçime geçmesinin şart olduğunu söyledi, bu konuda yerel seçimlerden sonra çalışma yapacaklarını kaydetti. YSK’nin çalışmasının yanı sıra Meclis’ten yasal düzenlemenin de gerekli olduğu elektronik oylama yöntemi hali hazırda Amerika Birleşik Devletleri, Estonya, İsviçre, Kanada ve Brezilya gibi ülkelerde uygulanıyor.

AK PARTİ: AKILLARA BİR ŞÜPHE GELMEDEN YAPILMASI GEREKİYOR

AK Parti’nin YSK temsilcisi Recep Özel’e göre bu konudaki değişikliğin bütün siyasi partilerin ittifakı ve uzlaşısıyla yapılması gerekiyor. Elektronik sisteme geçilecekse bu sistemin görüş alışverişi yapılarak kurgulanması gerektiğini ifade eden Özel, “Türkiye’de seçimler en iyi yaptığımız işlerden bir tanesi. Elektronik ortamda seçimin akıllara bir şüphe gelmeden yapılması gerekiyor. Alt yapısı her hâlükârda çözülür ama anlayış olarak buna hazır hale gelinmesi ve bütün partilerin kabul etmesi lazım ki yasal düzenleme yapılsın ve çözüme kavuşsun” diye konuştu.

Bu konuda soru işaretlerini giderecek adımların atılacağını ifade eden Özel, “Denetimi nasıl olacak, nasıl sağlanacak… Bütün siyasilerin uzlaşacağı, onların da onay vereceği bir sistem kurgulanabilir” ifadelerini kullandı.

CHP PARTİ ORGANLARINDA KARARA BAĞLAYACAK

Öte taraftan bu konuda nasıl tutum alacağı merak edilen siyasi parti ana muhalefet. CHP’li kurmaylara göre buna karar verilmeden önce hangi koşullarda bu sistemin getirileceğinin görülmesi gerekiyor. Güvenlik önlemlerinin hangi düzeyde ve nasıl alınacağının açıklanacağı bir çalışmanın somutlaşması halinde CHP, parti içi organlarında söz konusu adımı tartışacak ve bir karara bağlayacak.

YEŞİL SOL PARTİ: İLKESEL OLARAK KARŞI DEĞİLİZ

Yeşil Sol Parti YSK temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki’ye göre Yüksek Seçim Kurulu’nun böyle bir çalışmayı neye göre yaptığı bilinmiyor çünkü kurulda tartışılıp alınmış bir karar ortada yok. YSK’nin tek başına bunu yapamayacağını, belirten Tiryaki, Meclis’in kanun değişikliği yapması gerektiğine işaret etti.

Elektronik oy kullanmanın teorik olarak mümkün olduğunu, pratik olarak ise soru işaretleri içerdiğini ifade eden Tiryaki, “Elektronik kimlikler bile yeni sisteme göre işlenmiş değil. Her sınıfa bunlar konulsa, parmak izleriyle insanlar girse oy kullansa belki olur. Biz ilkesel olarak elektronik oylamaya karşı çıkmayız” diye konuştu.

14 Mayıs seçimleri öncesinde seçim güvenliğine dair kamera kurulması önerilerini hatırlatan Tiryaki, “193 bin sandığın kurulduğu her sınıfa kamera sisteminin yerleştirilmesini talep etmiştik. ‘Kabin içini görmesin ama sandık kurulu üyelerini ve sınıfı görecek şekilde yerleştirilsin’ dedik ama YSK bunu kabul etmedi. Amaç seçim güvenliğini sağlamaksa bunun başka yolları da var” dedi.

İYİ PARTİ: ELEKTRONİK OYLA BİRLİKTE PUSULA

İYİ Parti’nin YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk’e göre bu konuda karar vermeleri için elektronik oylama yöntemlerinden hangisinin tercih edileceğini görmeleri gerekiyor. Elektronik oylamanın doğrudan yapıldığı ya da bunun yanı sıra kişilere pusula verildiği örneklerin söz konusu olduğunu hatırlatan Öztürk, ikincisini tercih edeceklerini ifade ederek şunları söyledi:

"Elektronik oylama pusula verilmesiyle de daha denetlenebilir olur. Doğrudan elektronik oylamanın yapılmasının denetlenebilirliği açısından çok sağlıklı olmadığını düşünüyorum. Kişiye özel oy pusulasıyla birlikte bir oy kullanımı sağlanırsa ve siyasi partilerce denetlenebilir bir sistem oluşturulursa olabilir, bunda bir sakınca yok. Ama sadece elektronik oyun alındığı, oy kullanımı sırasında sistemin kilitlenip kilitlenmediği, oyların başka bir adaya yazılıp yazılmadığı bir şeye evrilirse bu mümkün olmaz” diye konuştu.

Öztürk İYİ Parti’nin bu konudaki kesin tutumunun, elektronik oylama metodunun nasıl şekilleneceğinin ortaya çıkmasının ardından kesinleşebileceğini ifade etti.

ELEKTRONİK SEÇİM NEDİR?

Elektronik seçim, seçimin elektronik aygıtlarla toplanıp, değerlendirilmesi işlemi olarak adlandırılıyor. 1960’lı yıllardan itibaren uygulanan elektronik oylama sistemi internet telefonu ile, delikli kartlarla ve optik oy pusulaları ile yapılabiliyor. Sadece elektronik bankolarla oy tercihinin aktarıldığı ve toplandığı yöntemlerin yanı sıra dijital olarak tercihini yapanlara pusula verilmesi yöntemi de kullanılıyor. Çok sayıda ülkede teknik alt yapıya dönük çalışmalar yapılırken internete erişilen telefon ile de tercihlerin toplandığı örnekler bulunuyor.