Eleştirmen jürisi yılın en iyilerini seçti: ‘Aftersun’ ve ‘Kurak Günler’
Adettendir yıl biterken en iyiler listesi yapmak. Biz de 12 eleştirmene yılın en iyi filmlerini sorduk. Oylama sonucu Türkiye’de geçen dokunaklı baba-kız hikâyesi “Aftersun” (Güneş Sonrası) en iyi yabancı film seçilirken, yerlilerde zirveyi Emin Alper’in “Kurak Günler”i aldı.
Adettendir yıl sonu geldiğinde en iyiler listeleri hazırlamak. Biz de bu geleneği bozmayalım dedik ve bu hafta köşeyi, yılın en iyilerine ayırdık. Yıl boyunca basın gösterimlerinde, festivallerde birlikte film izlediğim, sinema üzerine uzun uzun konuşup tartıştığım sinema yazarı meslektaşlarıma kendileri için yılın en iyi on yabancı ve beş yerli yapımı sordum. Açıkçası son yıllarda bu seçkilere dahil edilecek filmler konusunda kafalar hayli karışık. Bu karışıklık bir süre daha devam edecek gibi görünüyor.
Eskiden, yani filmlere ulaşmanın görece daha uzun zaman aldığı, sinema dünyasının vizyon üzerinden döndüğü zamanlarda kolaydı. Yıl içinde vizyona giren filmlerden seçimler yapılıyordu. Ama hayatın (bence gereğinden fazla) hızlanması filmlere ulaşım mesafelerini kısalttı. Vizyon tek başına yeterli olmamaya başladı. Örneğin, mayıs ayında düzenlenen Cannes Film Festivali filmlerini görebilmek için bir sonraki yılın İstanbul Film Festivali’ni beklemek gerekirdi bir dönemler. Oysa şimdi bu filmler festivalden birkaç ay sonra tüketilmiş, gözler Venedik’e Toronto’ya çevrilmiş oluyor. Bu filmleri değerlendirmek için vizyonu beklemek ise fazla geç kalmak anlamına geliyor. Dijital platformlar da işin içine girince listeler için bir standart tutturmak giderek daha da zorlaşıyor.
En nihayetinde benim de aralarında bulunduğum 12 film eleştirmeni, 2022 yılı içinde Türkiye’de meşru bir zeminde gösterilmiş her filmin dahil olduğu bir liste oluşturduk. Bu yıl içinde vizyona girmiş, festivallerden birinde gösterilmiş ya da dijital platformda seyirciyle buluşmuş her film bu listenin konusu oldu. Sağ olsunlar büyük bir özenle hazırladılar listelerini.
Gazete Duvar yazarları Kerem Bumin ve Rıza Oylum’un yanı sıra, Esin Küçüktepepınar, Uğur Vardan, Selin Gürel, Burak Göral, Janet Barış, Olkan Özyurt, Aslı Ildır, Müge Turan ve Zeynep Ocak’ın gönderdiği listelerden puanlama yaparak en iyiler listesi oluşturdum. Bunun sonucunda yılın en iyi yabancı filmi Charlotte Wells’in Türkiye’de geçen dokunaklı baba-kız hikâyesi “Aftersun” (Güneş Sonrası) oldu. Almanya yapımı olduğu için ‘yabancı’ statüsünde oynamak zorunda kalan Cem Kaya imzalı “Aşk, Mark ve Ölüm”ün onuncu sırada kendisine yer bulması dikkat çekici oldu. İşte yılın en iyi on yabancı yapımı…
EN İYİ ON YABANCI FİLM
Güneş Sonrası/Aftersun - Charlotte Wells
The Banshees Of Inisherin - Martin McDonagh
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
Ai/Eo - Jerzy Skolimowski
Hüzün Üçgeni/Triangle of Sadness - Ruben Östlund
Pacifiction - Albert Sierra
Vortex - Gaspar Noé
Korsaj/Corsage - Marie Kreutzer
Argentina, 1985 - Santiago Mitre
Aşk, Mark ve Ölüm- Cem Kaya
Katılımcılardan beş filmlik listeler istediğimiz yerli filmler kategorisinde ilk gösterimini gerçekleştirdiği Cannes’dan itibaren tartışmaların odağında olan Emin Alper imzalı “Kurak Günler" ilk sırada yer aldı. Bu listede dikkat çeken film ise “Bergen”in beşinci sırada kendisine yer bulması oldu. Demek ki ana akım filmlere karşı o kadar da önyargılı değil eleştirmenler! Buyrunuz yılın en iyi yerli filmleri...
EN İYİ BEŞ YERLİ FİLM
Kurak Günler- Emin Alper
Karanlık Gece – Özcan Alper
Kerr – Tayfun Pirselimoğlu
Çilingir Sofrası – Ali Kemal Güven
Bergen - Mehmet Binay-M. Caner Alper
Kuşkusuz başka bir jüri bileşimi, bambaşka seçimler yapardı. Ama bizim seçimimiz bu yönde oldu. Bu listelerin asıl amacı, gerçekten ‘en iyi’ olanı seçmekten çok sinemaseverlere yılın en iyilerinden oluşan bir seçki sunmak. Listelerdeki sıralamaları bir yana bırakırsak, anılan her film izlenmeyi fazlasıyla hak ediyor. Bu listelere bakarak kendi listenizi oluşturabilir, eksik filmlerinizi tamamlayabilirsiniz. Aşağıya tek tek katılımcıların listelerini bırakıyorum. Kimi katılımcılar yerli filmlerin öne çıkan bazı yapıtlarını izleyemedikleri için bu kategoride oy kullanmadılar. O yüzden listelerde eksik var gibi düşünmeyin.
2022 özellikle yerli sinemada kıpırdanmaların başladığı, yeniden ateşli tartışmaların yaşandığı verimli bir yıldı. Umalım bu böyle devam etsin. Kuşkusuz daha özgür, daha demokratik ve daha katılımca bir ülkede ve dünyada…
ŞENAY AYDEMİR
YABANCI
The Banshees Of Inisherin - Martin McDonagh
Ai/Eo - Jerzy Skolimowski
Güneş Sonrası/Aftersun - Charlotte Wells
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
Argentina, 1985 - Santiago Mitre
İşe Yaramazlar/Les Pires - Lise Akoka, Romane Guere
Mucize/The Wonder - Sebastián Lelio
Top Gun: Maverick - Joseph Kosinski
Rimini - Ulrich Seidl
Aşk, Mark ve Ölüm - Cem Kaya
YERLİ
Karanlık Gece - Özcan Alper
Kerr – Tayfun Pirselimoğlu
Kurak Günler – Emin Alper
Ayna Ayna – Belmin Söylemez
Çilingir Sofrası – Ali Kemal Güven
The Banshees Of Inisherin - Martin McDonagh
KEREM BUMİN
YABANCI
Vesper - Kristina Buozyte, Bruno Samper
Kumarbaz/The Card Counter - Paul Schrader
The Batman - Matt Reeves
Domuz/Pig - Michael Sarnoski
Hüzün Üçgeni/Triangle of Sadness - Ruben Östlund
Bebek Servisi/Broker - Hirokazu Koreeda
İyi Şanslar Leo Grande/Good Luck to You - Sophie Hyde
Vortex - Gaspar Noé
Gülümse/Smile - Parker Finn
Çığlık 5/Scream - Matt Bettinelli-OlpinTyler Gillett
YERLİ
Bergen / Mehmet Binay-M. Caner Alper
Kurak Günler / Emin Alper
Çilingir Sofrası / Ali Kemal Güven
Beni Sevenler Listesi / Emre Erdoğdu
Tamirhane / Erkan Kolçak Köstendil
Bergen / Mehmet Binay-M. Caner Alper
RIZA OYLUM
YABANCI
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
Ai/Ao - Jerzy Skolimowski
İlgi Manyağı/Syk pike - Kristoffer Borgli
Kutsal Örümcek/Holy Spider - Ali Abbasi
Kürtaj/L'événement - Audrey Diwan
Hüzün Üçgeni/Triangle of Sadness - Ruben Östlund
Argentina, 1985 - Santiago Mitre
R.M.N. - Cristian Mungiu
The Banshees Of Inisherin - Martin McDonagh
Guillermo del Toro's Pinocchio - Guillermo del Toro, Mark Gustafson
YERLİ
Karanlık Gece - Özcan Alper
Kurak Günler - Emin Alper
Birlikte Öleceğiz - Hakkı Kurtuluş, Melik Saraçoğlu
Ela İle Hilmi ve Ali- Ziya Demirel
Kar ve Ayı - Selcen Ergun
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
ESİN KÜÇÜKTEPEPINAR
YABANCI
Pacifiction - Albert Sierra
Güneş Sonrası/Aftersun - Charlotte Wells
Ai/ Eo - Jerzy Skolimowski
Saint Omer - Alice Diop
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Vortex - Gaspar Noé
Korsaj/Corsage - Marie Kreutzer
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
Licorice Pizza - Paul Thomas Anderson
Aşk, Mark ve Ölüm – Cem Kaya
YERLİ
Kerr – Tayfun Pirselimoğlu
Kurak Günler – Emin Alper
Ela ile Hilmi ve Ali – Ziya Demirel
Çilingir Sofrası – Ali Kemal Güven
Karanlık Gece – Özcan Alper
Kerr – Tayfun Pirselimoğlu
UĞUR VARDAN
YABANCI
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Paralel Anneler/Madres paralelas - Pedro Almodóvar
Vortex - Gaspar Noé
Memoria - Apichatpong Weerasethakul
Hüzün Üçgeni/Triangle of Sadness - Ruben Östlund
Ayrılma Kararı/Decision to Leave - Park Chan-wook
Argentina, 1985 - Santiago Mitre
Fire of Love - Sara Dosa
Drive My Car - Ryûsuke Hamaguchi
The Batman - Matt Reeves
YERLİ
Kurak Günler - Emin Alper
Karanlık Gece- Özcan Alper
Kerr - Tayfun Pirselimoğlu
Okul Tıraşı - Ferit Karahan
Bergen -Mehmet Binay, M. Caner Alper
Kurak Günler - Emin Alper
SELİN GÜREL
YABANCI
You Won't Be Alone / Goran Stolevski
Her Şey Her Yerde Aynı Anda / Everything Everywhere All At Once - Daniel Scheinert, Daniel Kwan
Güneş Sonrası/ Aftersun - Charlotte Wells
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Korsaj/ Corsage - Marie Kreutzer
Yang’tan Sonra / After Yang - Kogonada
Hayır / Nope - Jordan Peele
Masumlar / The Innocents - Eskil Vogt
İyi Şanslar Leo Grande/ Good Luck to You - Sophie Hyde
Aşk, Mark ve Ölüm – Cem Kaya
YERLİ
Kurak Günler- Emin Alper
Karanlık Gece – Özcan Alper
Çilingir Sofrası – Ali Kemal Güven
Dermansız – Hakkı Kurtuluş, Melik Saraçoğlu
Zuhal – Nazlı Elif Durlu
You Won't Be Alone / Goran Stolevski
BURAK GÖRAL
YABANCI
Ayrılma Kararı / Decision to Leave - Park Chan-wook
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Moonage Daydream - Brett Morgen
Güneş Sonrası/ Aftersun - Charlotte Wells
İşe Yaramazlar / Les Pires - Lise Akoka, Romane Gueret
Kutsal Örümcek / Holy Spider - Ali Abbasi
Top Gun: Maverick - Joseph Kosinski
Kemikler ve Her Şey / Bones and All - Luca Guadagnino
Aşk, Mark ve Ölüm – Cem Kaya
Her Şey Her Yerde Aynı Anda / Everything Everywhere All At Once - Daniel Scheinert, Daniel Kwan
YERLİ
Kurak Günler – Emin Alper
Karanlık Gece – Özcan Alper
Çilingir Sofrası – Ali Kemal Güven
Beni Sevenler Listesi – Emre Erdoğdu
Cici – Berkun Oya
Karanlık Gece – Özcan Alper
JANET BARIŞ
YABANCI
Güneş Sonrası/ Aftersun - Charlotte Wells
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Ayrılma Kararı / Decision to Leave - Park Chan-wook
Close- Lukas Dhont
Korsaj/ Corsage - Marie Kreutzer
One Fine Morning - Mia Hansen-Løve
Argentina, 1985 / Santiago Mitre
Ai/ Eo - Jerzy Skolimowski
Sekiz Dağ / Le otto montagne - Charlotte Vandermeersch, Felix Van Groeningen
Hayır / Nope - Jordan Peele
Güneş Sonrası/ Aftersun - Charlotte Wells
OLKAN ÖZYURT
YABANCI
Hüzün Üçgeni / Triangle of Sadness - Ruben Östlund
R.M.N. - Cristian Mungiu
Vortex - Gaspar Noé
Paralel Anneler / Madres Paralelas - Pedro Almodóvar
The Batman - Matt Reeves
Elvis - Baz Luhrmann
Belfast - Kenneth Branagh
Arthur Rambo - Arthur Rambo
Aşk, Mark ve Ölüm – Cem Kaya
The Menu - Mark Mylod
YERLİ
Kurak Günler – Emin Alper
Karanlık Gece – Özcan Alper
Kerr – Tayfun Pirselimoğlu
Bergen - Mehmet Binay, Caner Alper
Aşıklar Bayramı – Özcan Alper
Hüzün Üçgeni / Triangle of Sadness - Ruben Östlund
ASLI ILDIR
YABANCI
Hayır / Nope - Jordan Peele
Earwig / Lucile Hadzihalilovic
Ayrılma Kararı / Decision to Leave - Park Chan-Wook
Güneş Sonrası/ Aftersun - Charlotte Wells
Flux Gourmet / Peter Strickland
The Banshees of Inisherin - Martin McDonagh
Her Şey Her Yerde Aynı Anda / Everything Everywhere All At Once - Daniel Scheinert, Daniel Kwan