Erdemir'in cürufuna TÜBİTAK'tan 'tehlikeli atık' raporu 

Mustafa Özdemir

ZONGULDAK - Zonguldak'ın Ereğli ilçesinde faaliyet gösteren Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları'nda (Erdemir) işlenen cüruf için TÜBİTAK'tan "Tehlikeli Atık" çıktı.

Erdemir'in üretiminden çıkan cürufu işleyen Kılıçlar Madencilik, ilçe halkı ve çevrecilerden yükselen tepkiler üzerine Çevre Bakanlığı'ndan 'Çevre ve Etki Değerlendirmeye (ÇED) gerek yoktur' kararı almıştı.

'CÜRUF, RİSK SINIR DEĞERLERİNİN ÜZERİNDE'

Tepki çeken karar üzerine harekete geçen Ereğli halkı ve çevreciler Zonguldak İdare Mahkemesi'ne iptal davası açtı. Mahkeme heyeti Şubat 2023'de cüruf tesisleri ve civarında keşif yaparak, Kılıçlar Madencilik tarafından işlenen cüruftan numuneler alıp Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'ndan (TÜBİTAK) tehlike ölçeği istedi.

Zonguldak İdare Mahkemesi'nin TÜBİTAK'tan istediği cüruf tehlike ölçeği raporu geçtiğimiz günlerde açıklandı. Tübitak Marmara Araştırma Merkezi'nin Erdemir cürufu üzerinde yaptığı incelemeler neticesinde Zonguldak İdare Mahkemesi'ne sunduğu raporda, cürufun bazik ve inorganik olduğu, R41(H318) risk özelliğini içeren bileşik miktarının bu risk ibaresi için Atık Yönetimi Yönetmeliği'nde (AYY) verilen sınır değerini aştığı belirtildi.

'BALIKLARI ÖLDÜRÜYOR'

İlçe halkının imece usulü topladığı 25 bin lirayla yaptırdığı TÜBİTAK cüruf raporunda ortaya çıkan en önemli ayrıntı ise balıklar üzerinde yapılan 'Zehirli Seyretme Faktörü' (ZSF) deneyi. Bu deneyde cürufun suyla birleştiğinde balıklar üzerinde ölümcül etkisi olduğu ortaya çıktı.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan cüruf raporunun 'değerlendirme' bölümünde ise şu ifadelere yer verildi: "Tüm bu bulgular sonucunda, 23T351-2 nolu proses çıkışından kalan ürün(Agrega) numunesinin Atık Yönetmeliği'ne göre 'tehlikeli atık' olduğu değerlendirilmiştir. Atık için AYY kodu (160303*),"Tehlikeli maddeler içeren inorganik atıklar" olarak tavsiye edilmektedir.