Erdoğan 296 milyar TL'yi dağıttıktan sonra bütçe yetkisi iptal edildi

DUVAR - Bir yıl önce Meclis'ten geçen torba kanunla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a özel bütçe yetkisi veren yasa maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Cumhur İttifakının oyları ile kabul edilmiş olan yasa, TBMM'nin bütçe yapma yetkisini deldiği gerekçesiyle anayasaya aykırı bulundu. 

Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği, 5018 sayılı yasaya eklenen madde "2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda yer alan genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerine ödenek eklemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir." hükmünü içeriyordu. 

Bu yetki ile tam 296 milyar TL Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından, yasanın iptaline kadar geçen sürede dağıtıldı. Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümeyeceği ilkesi nedeniyle, dağıtılan paraya ilişkin bir işlem yapılamayacağına dikkat çekti, karar oylamasına ve imzalara ilişkin iki ayrıntıyı köşesine taşıdı: 

"Karar, dünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. İki ayrıntı, kararı yine günümüz siyasi konjonktüründe biraz daha ilginç kılıyor:

- Oybirliğiyle alınması

- Bu oybirliği kararda İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı görevinden, bütün yüksek yargı/atama teamülleri çiğnenerek jet hızıyla AYM üyeliğine getirilen İrfan Fidan'ın da imzasının bulunması.

Bütçe hakkının önemi

AYM kararında, iptale gerekçe olarak, Anayasa maddelerinin ihlaliyle birlikte 'bütçe hakkı'na aykırılık işleniyor. 'Yıl içinde tahminden fazla mali kaynak olduğu fark edildiğinde, bu kaynakların harcanmasına karar verme yetkisinin', bütçe hakkı gereğince TBMM'ye ait olduğu vurgulandı. Cumhurbaşkanı kararnamesiyle ödenek üstü harcama yapılamayacağının altı çizildi.

Yürürlük de durdurulabilirdi

Resmi Gazete'de dün yayımlanan kararın 13 Ekim 2022'de alındığı anlaşılıyor. Kararda, CHP'nin başvururken talep ettiği, yürürlüğün durdurulması talebinin reddedildiğini okuyoruz. Gerekçe: 'Koşulları oluşmadığından.'

Oysa AYM, bu dosyayla ilgili ilk toplantıyı 30 Aralık 2021'de yapmış. Dosyada eksik olmadığı, yürürlüğü durdurma talebinin esas inceleme aşamasında ele alınacağı kayda geçmiş.

Şunu demek istiyorum: Bir sene önce yürürlüğe girmiş bir kanun maddesi hakkındaki yargı kararı Ekim ayında verilip Aralık ayında yayımlanmışsa, yürürlüğün durdurulmasının koşulları elbette oluşmaz…

Peki AYM'nin yürürlüğü durdurma talebini daha önce ele alıp karara bağlamasının önünde ne engel vardı? Eğer bu talebi 10-11 ay sonra değil de işin hemen başında değerlendirse ne olurdu? Yürürlüğün durdurulması talebini kabul etseydi de o Anayasa'ya aykırı bulunan 'ödenek ekleme' işi o zaman durdurulsa, TBMM'nin hakkı olan 296 milyar TL'yi Erdoğan'ı imzalarıyla dağıtılmasının önüne geçilse Anayasa'ya ve hukuka uygunluk açısından daha tutarlı, daha hakkaniyetli bir tercih olmaz mıydı?"