Eris varyantı kapıda, ‘veri karanlığı’ var: 'Daha bulaşıcı ve yayılacak'
Korona virüsü salgını tam anlamıyla sönümlenmezken yeni varyantlar da açığa çıkıyor. Uzmanlar Türkiye’de resmi olarak görüldüğü açıklanmayan Eris varyantına karşı uyarıda bulundu.
ANKARA – 2020 yılında dünyayı etkisi altına alan, son dönemde çıkan varyantlarla da bazı ülkelerde yoğunluğu gözlenen korona virüsü salgını tam anlamıyla sonlanmadı. Özellikle ABD ve İngiltere’de sık görülen Omicron varyantının alt türevi olan Eris (EG.5.1) varyantının Türkiye’ye etkisi de merak konusu.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan son açıklamada, Covid-19'un BA.2.86 ve Eris gibi varyantlarının vaka sayılarında etkili olduğunu, bu iki varyantın statüsünü 'izlenmesi gereken varyant' olarak güncellediklerini belirtti. DSÖ’nin bir çağrısı da doktor veya hastanelerden Covid-19 testi yapılması yönünde oldu.
Türkiye’de Eris varyantının görülmediğine yönelik bazı hekimlerin açıklamalarının aksine uzmanlara göre Sağlık Bakanlığı’nın tarama yapmaması nedeniyle bu varyantla karşılaşılmamış olabilir.
‘ERİS TÜRKİYE’DE DE BÜYÜK İHTİMALLE VAR’
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a göre Sağlık Bakanlığı’nın elinde Eris varyantına ilişkin bir veri söz konusu değil. Varyantların da tespit edilmesini sağlayan tarama testlerinin yoğun bir şekilde yapıldığı takdirde veriye ulaşılabileceğini ifade eden Ceyhan, “Pozitif bulunan vakalarda varyant analizi yapılması gerekiyor. Eris varyantı için varyant analizi yapmayınca var mı yok mu bilemiyorsunuz. Varyant analizi yapan ülkelerin hemen hemen hepsi kendilerinde olduğunu açıkladı. Türkiye’de olmaması için bir neden yok. Türkiye’de de büyük bir ihtimalle var.”
‘DAHA BULAŞICI VE YAYILIM GÖSTERECEK’
Eris varyantının iki özelliğinin olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ceyhan’a göre varyantın ağır klinik seyirleri oluşturacak bir yapısı yok. Vaka sayısı arttığı için ABD’de ve İngiltere’de hastane yatışlarının arttığını ifade eden Ceyhan, Eris varyantının daha bulaşıcı ve yayılım göstereceğini söyledi.
‘KALABALIK ORTAMLARDA MUTLAKA MASKE TAKMAK GEREKİYOR’
Türkiye’de Eris varyantına karşı alınması gereken önlemlerin daha önceki varyantlar sürecinde alınması gereken önlemlerden farklı olmadığını ifade eden Prof. Dr. Ceyhan uyarılarının şöyle sıraladı:
“Sağlıklı kişilere aşı önerisi yapmıyoruz. Fakat özellikle 65 yaş üzeri ve kronik hastalıkları bulunanlara son aşısı üzerinden altı ay geçmişse aşı tekrarı önermek lazım. Mevcut BioNTech aşısı mevcut Eris varyantına karşı etkili. Devletin ve bireylerin alması gereken önlemler var. Devlet bir an önce aşı teminini yapmalı, aşılanmak isteyenler için uyarılarını yapması gerekiyor. Şu an hiçbir şekilde ‘aşılanmanız iyi olur’ bile denilmiyor. Aşı karşıtlarının söylemlerine karşılık, ‘Bunlar gerçek değildir, aşılanmanız gerekiyor’ demesi gerekiyor. Öte yandan Türkiye’ye turistlerin girişlerinde eskisi kadar sık olmasa da önlemler alınması gerekiyor. Bu süreçte el hijyeni çok önemli. Kapalı ve kalabalık ortamlara girerken mutlaka maske takmak gerekiyor.”
‘VERİ KARANLIĞI VAR’
Sağlık Bakanlığı’nın Mart 2023’ten bu yana korona virüsüne ilişkin hiç veri yayınlamadığını, nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarına ilişkin ‘veri karanlığı’nın olduğunu söyleyen Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Vedat Bulut’a göre bir diğer sorun da test. Türkiye’de korona virüsü testlerinin yapılmadığını, bu testlerin kaçının pozitif ve negatif olduğunun bilinmediğini ifade eden Bulut, “Eris varyantı Akdeniz ülkelerinde şu anlık yüzde 1-2 oranında. Biz de genellikle bu ülkelerle benzerlik gösteririz. Bu Türkiye’ye de gelecek ve yayılacak” dedi.
‘VİRÜS TAMAMEN YAPI DEĞİŞTİRİP PANDEMİYLE DÜNYAYI YENİDEN SARABİLİR’
Sağlık açısından “düşük riskli” olarak varyantın DSÖ tarafından değerlendirildiğini, öldürücülüğünün ve yoğun bakıma yatırma oranlarının düşük olduğunu ifade eden Bulut, “Hastanelerde şu anda Covid’den dolayı bir yoğunluk yok. Ama ekim kasım aylarında özellikle yaşlılar ve risk grubundakiler tehlikede olabilir. Bu nedenle risk grubundakilere tekrar aşısı yapılması gerekiyor” diye konuştu.
Korona virüsünün hayatımızdan çıkmadığını, yeni varyantlarla birlikte daha kötü sonuçların açığa çıkabileceğini ifade eden Bulut, “Yarın öbür gün tamamıyla farklı bir virüs de açığa çıkabilir. Kimse bunu hesaba katmıyor. Virüs tamamen yapı değiştirip pandemiyle dünyayı yeniden sarabilir. Fakat Eris bu tür bir varyant değil ve klinik şiddeti yüksek değil” dedi.