Mülteci arkadaşların evinde kalıyordum. Paris’in banliyölerinden biriydi. Gider gitmez sahte bir metro kartı vermişlerdi. Seviyorum pratik çözümleri. Kontroller özel olarak durdurmazsa, sahteliği belli olmuyordu. Yaşamınızı etkileyen bir örgütlenme biçimiydi bu. Ulaşım hakkınızı doğrudan kullanıyordunuz. Bir sendikal örgütlenme kadar önemsiyordum bu ‘unformal’ direnişleri ve belki daha çok. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde de gecekondu hareketi suyun özelleştirilmesine karşı ‘U’ boru dağıtıyordu. ‘U’nun bir tarafını su saatine gelmeden boruya sokup, diğer ucunu saati geçtikten sonra tekrar boruya bağlıyorlardı. Salak saat, ortada kalıyor, hareketsiz etrafında dolaşan suyu seyrediyordu. Hayatımda gördüğüm en yararlı ‘U’ydu. Aynısını elektrikte yapamıyorlardı çünkü yakında elektrik direkleri bile yoktu. Bu yüzden ispirto ocaklarını kullanıyorlardı ve bu yüzden bütün gecekondu mahallesini, kasabasını ve kentini yakan yangınlar çıkıyordu. Yan yana, ne buldularsa her şeyden ve insanlardan oluşan gecekondular yok oluyordu. Çünkü hiçbir eve bir su saati kadar bile harcama yapmazdı devlet. Hatta uzun zaman siyah ve komünistti hükümet!
Sahte metro kartım, ekmek arası sandviçler ve termostaki kahveyle sabah biraz geç evden çıkıyordum. Sadece metro değildi tabii. Önce tren, biraz otobüs sonra galiba bir daha tren ve metro. Paris merkezi gerçekten sapa bir yerdi. Sokak aralarını geziyordum. Walter Benjamin’i dinleyip bir meydana dört ayrı yerden giriyordum. Nehir kenarında bir bankta kahve içip, sandviç yiyordum. Birkaç kez Eyfel Kulesine çıkmayı denedim başaramadım. Nedense sahte yüz dolar kabul etmiyorlardı. Çok meraklı değildim aslında ama, Paris en güzel oradan görünür, diyordu Guy de Maupassant, çünkü Eyfel’in tek görünmediği yer Eyfel’in tepesidir…
Kahve, sandviç ve gün bitiyordu ama sokaklar hala vardı. Neredeyse gece olduğunda geri dönüyordum. Bu sefer metro, tren, otobüs ya da sıraları daha karışık oluyordu yollar. Yan yana, ayrı renkten ama aynı yoksulluğu ve dışlanmışlığı yaşayan insanların banliyödeki bloklarına doğru yola çıkıyordum. Mağripliler, Türkiyeliler, Afrikalılar, Asyalılar, Latinler ve biraz da Fransızlar yaşıyorlardı buralarda. Kağıt üzerinde isteksizce çizilmiş apartman bloklarıydı. ‘Alın işte! daha ne istiyorsunuz’ yerleriydi. Sosyal yardımla geçinenler, oldukça çok, eski ve yeni mülteciler, kağıtsızlar, kağıtlarını bekleyenler, ret yiyenler, kaçaklar ama başkalarının sokaklarını süpürenler, evlerini temizleyenler, onları doyuranlar, onlara yiyecek, keyif ve uyuşturucu sağlayanlardı.
Metro, tren, otobüs arası bir yerlerde yürüyordum. Banliyö sakinleri gençler kenara oturmuşlardı. Tehlikeli görünüyorlardı. Bende öyle göründüğümü sanıyordum ve umursamıyordum. Soyulacak sadece sahte metro kartım ve sahte yüz dolarım vardı. Sandviç bile kalmamıştı. Beni bir polis aracı geçip önlerinde durdu. Onlar, galiba çoğu Mağripli, belki bir iki Türkiyeli, biri mutlaka Asyalı, hiçbir şey demeden kaçtılar. Polisler de hiçbir şey demeden uzun ve kalın coplarını salladılar. Blokların arasından bir başka polis aracı çıktı ve bir tane daha. Bahçe ışıklarının altında ellerindeki silahları görünüyordu. İkisini üçünü yakaladılar. Onları göremiyordum, yerdeydiler. Sadece yukarıdan aşağıya sallanan coplar görünüyordu.
Bundan bir ay sonra gene polisler böyle kovaladı gençleri. İki tanesi yüksek gerilim hatlarına yakalandı öldü. Sonra şenlikli bir şekilde otomobil yaktılar Paris sokaklarında. 10.000'e yakın araç yandı. 300 kamu yeri tahrip edildi. İçişleri Bakanı Sarkozy, ‘Bunlar ayaktakımı’ dedi. Fransa solu bu eylemleri ilkel buldu. Sosyal meseleler ve her şeyin başı eğitim, diye açıklamalar yaptı. Sonra o gençlerden geriye kendilerini patlatacakları ‘IŞİD’ kaldı.
Halbuki 35 yıl önce Ulrike Meinhof, "Eğer bir araba yakılırsa bu suçtur, ama yüzlerce araba yakılırsa, bu politik bir eylemdir" diyordu.
*'Metin Yeğin bu yazının, Keny Arkana'nın "La Rage" adlı şarkısıyla birlikte okunmasını tavsiye eder.'