Gazete Duvar yazar ve yorumcuları Rusya'nın ilhak kararını değerlendirdi

DUVAR - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 'referandum' yapılan Ukrayna'nın Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin resmen ilhakını açıkladı ve buraları Rusya Federasyonu'nun dört yeni bölgesi olarak ilan etti.

Putin’in açıklamasına, başta ABD olmak üzere Batı ittifakından ve AB'den sert tepkiler geldi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna’nın NATO’ya hızlandırılmış üyelik için başvurduğunu açıklarken, ABD ve İngiltere, Rusya'ya yönelik yeni yaptırımlar getirileceğini duyurdu.  

İlhak kararının olası etki ve sonuçlarını Gazete Duvar yazar ve yorumcuları Fehim Taştekin, Hakan Güneş ve Soli Özel değerlendirdi. 

SAVAŞ NATO'YU DA İÇİNE ÇEKEREK KONTROLDEN ÇIKABİLİR

Fehim Taştekin: Rus işgalinin daha başında Putin’in kafasındaki plana dair spekülasyonlar yapılırken tüm belirsizliklere rağmen Rusya’nın bağımsızlığını tanıdığı iki bölge Donetsk ve Luhanks’ı güvenceye alıp Kırım senaryosunu burada tekrarlayacağını öngörüyorduk. Bu iki yere Herson ve Zaporijya da eklendi. Ukrayna idari sınırları dikkate alındığında dört bölgede de tam kontrol Ruslarda değil. Putin’in ilhak süreciyle Rusya’ya dahil ettiği bu bölgeleri askeri açıdan tahkim edip belki sınırları genişletmeye çalışacak. Bunun için birbirini tamamlayan ilave stratejiler belirliyor. Nükleer caydırıcılığı inşa edip Batı’nın yardımlarını durdurmayı ve yeni durumun sineye çekilmesini istiyor. Kısmi seferberlikle bölgeye asker yığıp yeni sınırları güvenceye almayı ve Rus siyasi-hukuki-ekonomik egemenliğini tesis etmeyi hedefliyor. İlhak kararı krizde tehlikeli bir aşama. ABD ve müttefikleri daha fazla silah yığarak savaşı büyütebilir. Burada tehlike, Putin bu dört bölgeye saldırıları Rusya’ya saldırı olarak göreceği için savaş NATO’yu da içine çekerek kontrolden çıkabilir. Putin’in caydırıcılık mimarisi işe yaramazsa bu mesele nükleer silahların da devreye girdiği çılgınlık eşiğini geçebilir. Putin Ukrayna’da yenilginin Rusya Federasyonu’nda 1991 sonrası ikinci bir parçalanma sürecinin kapılarını açacağı ihtimaline göre hareket ediyor. Bu da çok şeyi göze aldığı anlamına gelir. İlhak yaptırımları daha da ağırlaştırıp Rusya’yı dünyanın bir kısmında tecrit edebilir. Fakat Putin enerji ve değerli madenler avantajıyla Batı’nın da bedel ödeyeceği ve bir noktadan sonra pes edeceği bir öngörü üzerinden oyunu kuruyor. Burada çatışmanın derinleşmesi Rusya’yı içeride daha radikal ekonomik-siyasi dönüşümlere itebilir. Yine savaşın uzaması Rusya Federasyonu’nun yumuşak karşı sayılan bölgelerde istikrarsızlığı tetikleyebilir. Savaşın çok cepheli olarak gelişme ihtimali yüksek.

BU YENİ DURUM DEVLETLERİ BİR AVRUPA SAVAŞINA DAHA DA YAKINLAŞTIRDI

Hakan Güneş: Referandum kararı Moskova'nın Kiev ile müzakere etmeme yahut edilecek bir zemin kalmadığı düşüncesini yansıtan bir kararıdır. Yeni denklemde ya Rusya mevcut kontrol sahasına Harkov ve Odesa'yı da alarak duracak ya da Kiev Kırım'a kadar ilerleyecek. Bu yeni durum devletleri bir Avrupa savaşına daha da yaklaştırdı. Ya hep ya hiç denklemi öne çıktı. Referandumun serbest şartlarda yapılması durumunda da bu bölgeden daha önceki oy davranışlarına bakarak Rusya yanlısı bir karar çıkacağını söyleyebilirdik. Ancak serbest şartlarda yapılmayan, hele savaş koşullarında yapılan referandumların meşruiyetleri iki kez tartışmalıdır. Öte yandan Rusya kamuoyunda durum ne derseniz şöyle bir etkiden söz edebiliriz: Referandum kararı alındığında Rusya kamuoyunda oluşan kaygılı durum, imzanın atılması ile kaygılı-temkinli de olsa bir kutlama havasına dönmüş durumda.

Son olarak Rusya televizyonları ve yöneticileri bugüne kadar Ukrayna'da sorunların kaynağı olarak gördükleri adresi Kiev yönetimi ya da Ukraynalı milliyetçiler olarak adlandırırken, artık Ukrayna ve Ukraynalılar demeye başladı. Yani Ruslar ve Ukraynalılar ayrımını kabul etti ve bu da bizi muhtemelen I. Dünya Savaşı öncesi bölünmüş Ukrayna sınırlarına yakın bir sınırda durmayı planladıklarını gösteriyor.

FARKLI VE ÇOK TEHLİKELİ BİR EVREYE GELİNDİ

Soli Özel: Ukrayna'da işgal altındaki dört bölgede yapılan referandumları ciddiye almak nasıl mümkün değilse, Vladimir Putin'in zehir zemberek bir konuşma yaptığı ilhak kararını o denli ciddiye almak gerekir. Putin Batı ile olan savaşını sürdüreceğini, kendi halkına verdiği ve çoğu gerçekleri yansıtmayan mesajlardan dönmeyeceğini açıklıkla ortaya koyarak, nükleer savaş opsiyonunun da masada olduğunu ihsas etti. Bu durumda Rusya'nın Ukrayna işgalinde farklı ve çok daha tehlikeli bir evreye geldiğimizi söyleyebiliriz. Rus ordusunun kendisine verilen görevleri yapacak ehliyete sahip olduğu, seferberliğin bir işe yarayacağı kuşkuluysa da Putin'in iktidarını muhafaza etmek için ipleri kopana kadar germek zorunda olması tehlikeyi büyütüyor.

(HABER MERKEZİ)