Gazete okuma oranı yüzde 20 azaldı
CHP'nin hazırladığı "Otoriterleşen Türkiye’nin Çölleşen Medyası ” raporuna göre AK Parti iktidarları döneminde yaklaşık 24 bin gazetecinin üçte birinden fazlası işini kaybetti. Her 5 kişi 3’ü ülkede basın özgürlüğü olmadığını düşünüyor ve medyadaki haberlere güvenmiyor. Hiç gazete okumayanların sayısında bir yılda yüzde 20’lik bir artış yaşandı.
ANKARA - CHP Bilim Platformu, "Otoriterleşen Türkiye’nin Çölleşen Medyası Politika Notu” isimli rapor hazırladı. Rapora göre AK Parti iktidarları döneminde yaklaşık 24 bin gazetecinin üçte birinden fazlası işini kaybetti.
7 YILDA 468 HABERE YAYIN YASAĞI
Rapora göre RTÜK, 2018 yılının son üç ayında TV kuruluşlarına 23 kez program durdurma ve 37 kez de para cezası verdi. Sadece bu üç aylık dönemde TV kanalları 5 milyon 200 bin TL’nin üzerinde para cezası ödedi. Bu durum raporda "RTÜK, adeta bir bedel ödetme kurumuna dönüştürülmüştür" diye değerlendirildi. Sadece 2011 ile 2018 yılları arasında 468 habere yayın yasağı getirildi. 2018 yılının son üç ayında, internet alanında çıkan 327 habere erişim engeli kararı ve 2019 yılının ilk iki ayı içinde ise 34 yayın yasağı kararı verildi.
GAZETE OKUMAYAN SAYISI ARTTI
Türkiye haberlerine güvenmeme oranında dünya ülkeleri arasında 2'nci sırada. Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 2002’de 99'uncu sıradaydı, 2018’de 157'nci sıraya geriledi. Her 5 kişiden 3’ü ülkede basın özgürlüğü olmadığını düşünüyor ve medyadaki haberlere güvenmiyor. Hiç gazete okumayanların sayısında bir yılda yüzde 20’lik bir artış yaşandı.
Raporda, "Gazete patronları ve yönetimleri de bu baskı ortamında özel haberler yerine Anadolu Ajansı’ndan (AA) ve iktidara yakın diğer haber ajanslarından gelen bültenlerin haberleştirilmesini tercih ediyor. Bu durumun bir sonucu olarak gazetelerde yapılan haberlerin yüzde 90’ı haber ajanslarına bağımlı hale geldi" denildi.
AYDIN DOĞAN'IN CEZALARI
Rapora göre AK Parti iktidarının medyayı kontrol etme oranı yüzde 95’lere kadar yaklaştı. Doğan Medya'ya kesilen cezalar sonucu Aydın Doğan'ın elindeki şirketleri satmak zorunda kaldığı belirtilen raporda, "2009 Şubat ve Eylül aylarında AKP tarafından Doğan Medya’ya bağlı kuruluşlara haksız olduğu mahkemelerce de onaylanan büyük para cezaları verildi. Toplamı 6 milyar 800 milyon TL’nin üzerinde olan bu cezaların o günkü kur üzerinden değeri yaklaşık 4,5 milyar dolar. Doğan Medya’nın neredeyse tümünün 1 milyar doların altında bir satış bedeliyle devredildiği düşünüldüğünde söz konusu cezaların ne kadar büyük meblağlar olduğu daha iyi anlaşılacaktır." denildi.
53 GAZETECİYE CUMHURBAŞKANINA HAKARETTEN MAHKUMİYET
Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildiği tarihten itibaren 53 gazeteci "Cumhurbaşkanına hakaret suçundan” mahkûm edildi. 2019 yılı itibarıyla cezaevlerinde 150’ye yakın gazeteci bulunuyor. 2018 yılında 80’e yakın gazeteci, Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu kapsamında gazetecilik faaliyetlerinden ötürü mahkûm edildi.
GAZETELERİN TİRAJI DÜŞTÜ
2013 yılında günlük ortalama gazete baskı sayısı 6 milyon 290 bin iken, 2017 yılında bu sayı 4 milyon 271 bine düşmüştü. Bir başka deyişle 2013-2017 yılları arasında gazete tirajları 3’te 1 oranında azaldı. Ağustos 2018’den itibaren TL’nin aşırı değer kaybetmeye başlaması ile birlikte matbaa, yayıncılık ve basın sektöründe derin bir kriz yaşanarak, ton bazında gazete kâğıdı fiyatları yaklaşık yüzde 100 arttı.
'SİYASİ VE EKONOMİK BASKILAR'
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel, rapordaki verileri “AKP’nin otoriter, tekelci ve tahammülsüz politika tarzı sonucunda, Türkiye, basın özgürlüğü anlamında Dünya’nın en itibarsız ülkeleriyle birlikte anılır hale geldi. Medya kurumları ve gazeteciler üzerindeki siyasi ve ekonomik baskılar, bağımsız medya faaliyetini yapılamaz bir noktaya sürüklendi" diye değerlendirdi.