DUVAR - CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in hazırladığı Ocak ve Şubat aylarını kapsayan 'Basın Özgürlüğü Raporu'na göre; haber, yorum ve paylaşımları gerekçe gösterilerek soruşturma ve yargılamalarla karşı karşıya bırakılan gazeteciler yılın ilk 2 ayında 207 kez hakim karşısına çıktı. Gözaltına alınan 18 gazeteciden 5’i tutuklanırken, gazetecilere saldırılar yine cezasız bırakıldı.

CHP'li Çakırözer, "Basın özgürlüğü alanında yaşanan ihlallere her seferinde yenileri ekleniyor. Sansür yasası kapsamında gazeteciler hakkında yeni soruşturmalar açılıyor. Gazetecilere saldırı davalarında mahkemeler gazetecileri değil saldırganları koruyor. Gelirleri 85 milyonun vergilerinden oluşan TRT tarafsızlığını yitirmiş durumda. 2024’ün ilk 2 ayında ülkemizde yine basın özgürlüğünün kırıntısı yok" dedi.

18 GÖZALTI, 5 TUTUKLAMA

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer 2024 yılının ilk iki ayında basın ve ifade özgürlüğü alanında yaşanan ihlalleri hazırladığı rapor ile kamuoyuyla paylaştı.

Rapora göre Ocak ve Şubat ayını kapsayan 2 aylık sürede basın özgürlüğü alanında yaşanan ihlaller şöyle:

"- 18 gazeteci gözaltına alındı. Antalya’da İdris Özyol, İzmir’de Süleyman Gençel’in de aralarında bulunduğu 5 gazeteci tutuklandı.

- Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül, 9 yıl önce Cumhuriyet Gazetesi Ankara eski Temsilcisi iken yaptığı ve açılan davalarda daha önce beraat ettiği haberi nedeniyle 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

- Neşe İdil hakkında 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi.

- Zafer Arapkirli sosyal medya paylaşımı nedeniyle 442 gün hapis cezasına çarptırıldı.

- Cumhuriyet Muhabiri Nagihan Yılkın’a dönemin Gaziantep Valisi Davut Gül’ün şikayeti üzerine yargılandığı davada 7 bin 80 TL para cezası verildi.

HABERE, YORUMA, PAYLAŞIMA DAVA

- Gazeteciler 207 kez hakim karşısına çıktı.

- Çiğdem Toker, Barış Pehlivan, İsmail Arı, Seyhan Avşar ile Furkan Karabay hakkında yazı haber ve yorumları gerekçe gösterilerek soruşturma ve davalar açıldı.

- Sosyal medya paylaşımları nedeniyle Korkusuz yazarı Can Ataklı hakkında 3 yıl hapis istemiyle iddianame düzenlendi, Evrensel Muhabiri Eylem Nazlıer hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

- Gazeteci Altan Sancar ve Sema Kızılarslan sosyal medya üzerinden tehdit edildi. Fatih Altaylı, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı tarafından hedef gösterildi.

TÜRGEV ELEŞTİRİSİNE TAZMİNAT CEZASI

- Gazeteci İsmail Saymaz, Ensar ve TÜRGEV vakıflarının ABD’de kurduğu Türken Vakfı’na dair eleştirileri nedeniyle tazminata mahkum edildi.

- BirGün Okur Temsilcisi Faruk Bildirici'nin yazısı nedeniyle Demirören Holding Birgün Gazetesi’ne 100 bin TL'lik tazminat davası açtı.

SALDIRANA DEĞİL, GAZETECİYE CEZA

Türkiye’de gazetecilere saldırıların sürmesinin en önemli nedenlerinden biri gazetecilere saldıranların cezasız bırakılması. Gazetecilere saldırılarla ilgili davalarda yılın ilk iki ayında saldırganların değil gazetecilerin cezalandırılması dikkat çekti. 

- Tatvan Belediye Başkanının korumalarının sokak ortasında saldırısına uğrayan gazeteci Sinan Aygül’e, saldırganlara hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada 2 ay 5 gün hapis cezası verildi.

- Erciş Belediyesi ile ilgili haber yapan gazeteciler İdris Yılmaz ve Erhan Akbaş’a saldıran Şahin Yağar ve yakınlarına yönelik suç duyurusu hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildi.

- Evrensel Gazetesi’nin, Basın İlan Kurumu’nun  resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etmesine dair açtığı dava reddedildi.

‘SANSÜR YASASININ’ HEDEFİ BASIN

Ekim 2022’de Meclis’ten geçen sansür yasası kapsamında gazetecilerin soruşturulup yargılanması 2024 ‘te de devam etti. İliç’teki maden faciası sonrası paylaşımı nedeniyle Artı TV muhabiri Şükran Ekinci hakkında soruşturma açılırken, gazeteci Fırat Bulut için de soruşturma açıldı. T24 yazarı Tolga Şardan hakkında da aynı maddeden iddianame hazırlandı.

RTÜK CEZA YAĞDIRDI, TRT YİNE TARAF OLDU

- RTÜK konukların ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebilecek iktidara yönelik eleştirileri nedeniyle televizyon kanallarına ceza vermeye devam etti. Ülkü Ocakları Başkanı Ahmet Yiğit Yıldırım ile Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum’un şikayeti üzerine NOW TV, yazar Rıza Zelyut’un AKP’ye yönelik eleştirisi nedeniyle Tele1, milletvekili Ali Bozan’ın AKP-MHP ittifakına yönelik eleştirisi nedeniyle Flash TV’ye para ve program durdurma cezaları verildi.

- 14 ve 28 Mayıs seçimlerinde tarafsızlık ilkesini yok sayan TRT’nin 31 Mart yerel seçimleri sürecinde de aynı tavrı sürdürdüğü belgelendi. RTÜK üyeleri İlhan Taşcı ve Tuncay Keser’in saptamalarına göre, YSK’nın yerel seçim takvimini başlattığı 1 Ocak'tan bugüne kadar AK Parti Genel Başkanı Erdoğan'a 2 bin 592 dakika süre ayıran TRT, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel'e ise sadece 43 dakika ayırdı.

 - Taraflı ve partizan yayıncılığını yerel adaylar için de sürdüren TRT üç büyükşehirdeki AKP adaylarına 24 saat içinde toplam 73 dakika yer verirken, muhalefet adayları Ekrem İmamoğlu, Mansur Yavaş ve Cemil Tugay’a hiç yer vermedi.

Anayasa Mahkemesi haberlere getirilen erişim engellemelerinin basın ve haber alma özgürlüğünü ihlal ettiği yönünde son kararı ile 500’ün üzerinde habere getirilen engelleme kararları hakkında ‘toplu hak ihlali’ kararı verdi. Ancak AYM’nin erişim engellemeleri hakkında son birkaç yılda üst üste verdiği ihlal kararlarını yok sayan AKP iktidarı haber ve içeriklere ilişkin erişim engelleme kararlarına göz yummaya devam etti. FreeWeb Turkey’in verilerine göre, Ocak ayında çoğunluğu iktidara yakın kişiler ve kamu görevlileri olmak üzere 46 farklı erişim kararı ile 1401 içeriğe erişim engelli getirilirken, Şubat ayında da haber, sosyal medya hesabı, sosyal medya paylaşımı ve alan adlarından oluşan toplam 793 içerik 27 farklı erişim engeli kararıyla erişime engellendi.

Ocak ve Şubat ayında getirilen erişim engellemeleri şunlar:

"Erzincan İliç’te gerçekleşen altın madeni faciası hakkındaki  paylaşımlar, bir uyuşturucu baronunun  bir Adalet Bakan Yardımcısı ile irtibata geçtiği yönündeki habere sahte erişim engeli kararı gönderilmesiyle ilgili haberler, bir başka Adalet Bakan Yardımcısı’nın torpil yazışmalarına ilişkin haberler,  TikTok’ta canlı yayın yaptığı sırada eşi tarafından şiddete uğrayan kadın hakkındaki haberler, Milli Eğitim Bakanlığı’ndaki kadrolaşma haberleri, Mardin’de bir hakimin öğretmen eşine küfür eden öğrencileri gözaltına aldırdığı haberleri, AKP döneminde İBB’nin verdiği yüksek miktardaki bursları alan siyasetçilerle ilgili haberler, BirGün yazarı Timur Soykan'ın "Ayasofya Müezzini 'Sazan Sarmalı'nda çıktı" başlıklı haberi."