Gazetecilikte bir ikon

Acaba Altan Öymen’e ne zaman hayranlık duymaya başladım? 1990’da TRT’de yayınlanan 2 Dünya Savaşı belgeselini pürdikkat izlerken mi? Yoksa 1999’da ben hala siyasete meraklı bir genç adamken onun da CHP Genel Başkanı olarak partiyi bir reforma götürmeye çalıştığı günlerde mi? Ya da onca makam mevki, başarı, bilgi ve tecrübeyi büyük bir çelebilik ve tevazuyla taşıdığını görüp, basın dünyasının en kibar yıldızlarından biriyle arkadaşlık etmenin mutluluğunu yaşadığım 2005’te başlayan Radikal gazetesi yıllarında mı? Tahmin ettiğiniz gibi, muhtemelen hepsi birden.

Altan Öymen aralık ayında meslekte 70. yılını kutladı. 70 yıl gazetecilik yapmak dünyada da çok sık görülebilen bir başarı değil. Bütün bu süre boyunca ülkenin toplumsal ve ekonomik gelişmesine, siyasi tarihine yakından tanık olmak, adeta onun günlüğünü tutarcasına haberlerini yapmak az iş değil. Sonra bunları o harika ‘Bir Dönem Bir Çocuk’ serisine dönüştürmesi, bu seriyle kendine özgü bir biçim yaratması ise hiç şaşırtıcı değil.

1940’lardan günümüze kadar tüm Türkiye tarihinin birinci derece tanığıdır Altan Öymen. Çok özel ve önemli bir gazetecidir. Bu önemi meslekteki süresinden kaynaklanmıyor aslında, Öymen’in gazeteciliğin hep zirvelerinde gezinmiş olması ve başka önemli işler de yapmış olması onu herkesten farklı bir yere koyuyor.

Genç Öymen, gazeteci olmakta kararlı, Ulus gazetesinin ofisine defalarca gidip geliyor ve kendini asla unutturmuyor, nitekim ‘fikri takipteki’ bu başarısı gözden kaçmıyor ve muhabir olarak 1950 yılında mesleğe başlıyor. Mülkiyeyi bir yandan gazetecilik yaparak bitiriyor. Eşi Aysel Hanım’ı da orada tanıyor. Ankara ve İstanbul’da hemen hemen bütün önemli gazetelerde hemen hemen her tür görevde çalışıyor Altan Öymen. Yirmi yaşında Tercüman’ın Ankara temsilcisi oluyor. Evet o zamanlar her şey çok farklı, ama yine de 25 yaşında Yeni Gün gazetesinin Genel Yayın Müdürü olmak özel bir durum... Akis’te yazarlık, Öncü gazetesi yayın müdürlüğü, Akşam, Cumhuriyet, Günaydın yılları Alman ajanslarının Türkiye temsilciliği, Milliyet gazetesinde başyazarlık, Anka Haber Ajansı’nı kurması, Radikal yazarlığı… Ses getiren yazı dizileri, gündem olan haberler, televizyon belgeselleri… Ve pek çok kitap. Altan Öymen bütün iyi gazeteciler gibi öncelikle iyi bir haberci, sonra da geniş birikimiyle iyi bir yorumcu olarak hep mesleğin zirvesinde yer aldı.

Türkiye’nin çalkantılarından tabii ki o da etkilendi. Küçük bir örnek: 1980’de dönemin baskıcı ortamında siyasi haberler yapamadığı zaman bile boş durmayıp Anadolu kentlerini gezip oralardan röportajlar yaptı. İçinde ‘kebap nasıl yapılır’ tartışmasının da yer aldığı o Adana yazı dizisi üç yıl önce küçük bir kitaba dönüştü, Adana Kitap Fuarı’nda kentin 80’li yıllarını konuşmaya vesile oldu.

Gazetecilikten hiç vaz geçmeden bir yandan da siyaset yapması, bence sadece Altan Öymen’e has bir durum. Genç yaştan itibaren siyasetin içinde. 61 Anayasası’nı hazırlayan Kurucu Meclis üyeliği, gazeteci derneklerinde yöneticilik, bakanlık, milletvekilliği, yurt dışında basın müsteşarlığı ve CHP Genel Başkanlığı üstlendiği onca görevden sadece bazıları…

Öymen’in gazetecilikte 60. Yılı da az bulunur bir olaydı ve o zamanlar pandemi filan da olmadığı için küçük bir davetle kutlanmış, yayıncısı Doğan Kitap onun için kızı Aslı Öymen’in hazırladığı bir kitap basmıştı. O kitaba verdiğim ‘Radikal’de Bir Centilmen’ başlıklı yazıda da söylemişim: “Altan Öymen’in gazetecilikte ve siyasette ulaştığı yerlerin, üstlendiği görevlerin sadece biri bile, sıradan bir kişinin ömür boyu böbürlenmesine yeter.” Hala da öyle düşünüyorum.

Gazetecilik çok uzun yıllar yapılması hakikaten zor bir iştir. Hele başka alanlara da yöneldiyseniz bir daha kolay kolay dönemezsiniz. O nedenle pek çoğumuz mesleği daha orta yaşa gelmeden bırakıp güvenli alanlara çekilir ve orada kalırız. Kimimiz biraz daha dayanır, ama önünde sonunda emekli olur. Altan Öymen gibi temposunu hiç düşürmeden çalışan, tecrübeli, yaşsız gazetecilerin insanı imrendiren varlığının bu mesleğin ömür boyu sürdürülebileceğine dair umut verici bir yanı olduğunu söylemeliyim. Yazdıklarını, yaptıklarını hiç umursamasanız bile Altan Öymen, çalışkanlığı ve ara vermediği üretimiyle bir ikondur.

Sanıyorum tam da bu sebepten meslekteki 70. Yılı dolayısıyla Altan Öymen hakkında gazeteci dostları pek çok yazı kaleme aldı.

Altan Öymen bu yıl 89 yaşına girdi ve şu sıralar harıl harıl iki yeni kitap üstünde çalışıyor. Gazetecilik uğraşını kitaplar yazarak sürdürüyor. Z kuşağı ile söyleşisi pek yakında çıkıyor, Bir Dönem Bir Çocuk serisini 70’lere getirecek yeni kitabı ise sonbaharda yayımlamayı planlıyoruz. Tabii kendisini tanıyanların çok iyi bildiği titizliği en büyük rakibimiz. Altan Bey’den kitapların son halini teslim almak kolay olmuyor. Ama anlaştık artık bitiriyoruz. Hem ne de olsa matbaaya gidinceye kadar metni yeniden ve yeniden elden geçirmek mümkün… 70 yıldır olduğu ve daha nice yıllar olacağı gibi.