Geçen haftanın hak ihlalleri (14-20 Ekim): Ape ‘kod adı’ymış!

Şenal Sarıhan * 

Yeni Türkiye’de bu hafta 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal’in 3 ay daha uzatılmasını öngören tezkere Meclis’te kabul edildi.

Toplumun yarısının itiraz ettiği, müftülüklere nikah kıyma yetkisi veren yasa tasarısı cumhurbaşkanı ve AKP genel başkanının “isteseniz de istemeseniz de bu yasa geçecek” sözlerinin ardından mecliste kabul edildi.

Bu hafta yine iş cinayetlerinde emekçiler yaşamlarını yitirdi. Şırnak’ta kömür ocağında meydana gelen göçükte yedi işçi hayatını kaybetti. Enerji Bakanlığı'nın ruhsatsız olduğunu açıkladığı ocağa ilişkin gerçeği söylemediği, ocağın ihale ile özel bir şirkete satıldığı ortaya çıktı.

AKP iktidarı boyunca “fıtrat” gereği ölen madencilerin sayısı 1571!

Silopi’de panzerle bir eve girerek altı ve yedi yaşında iki çocuğun ölümüne neden olan polis ilk duruşmada tahliye edildi. Uykularındayken ezilen iki çocuğun babası duruşmadan önce “Adalet istiyorum. Perişan olduk” demişti.

KADIN CİNAYETLERİ İÇSELLEŞTİRİLİYOR

17 yaşında bir kız çocuğu, okul çıkışı tüfekle öldürülürken, erkek şiddetini zerrelerine dek içselleştiren, yılda ortalama 350 kadının öldürüldüğü toplumun medyası da olayın “aşk” nedeniyle yaşandığına emindi. Tıpkı bu tür durumlarda hafifletici sebepler görerek kadın katliamlarını meşrulaştıran yargı gibi… Bu topraklarda “aşk” böyle yaşanır! 17’sinde kurşunlanır, 20’sinde tecavüze uğrar, 25’inde sokak ortasında dövülür, 30’unda çocuklarınızın gözü önünde bıçaklanır, 35’inizi göremeden “kara toprağın” olursunuz!

Zira bu topraklarda “yabancı bir kadının elini tokalaşmak için tutmak, ateş tutmaktan daha korkunç” addedilir.

Akademisyenler, gazeteciler, insan hakları savunucuları, avukatlar derken bu hafta sıra artık iş insanlarına geldi. Osman Kavala gözaltına alındı.

Gezi’nin Sapanlı Teyze’si tutuklandı. Ape Musa da örgüt üyesi yapıldı.

MÜFTÜLÜKLERE NİKAH YETKİSİ VERİLDİ

Gündeme geldiği ilk günden beri büyük tartışma yaratan, kadın örgütlerinin ve muhalefetin tepkilerine neden olan yasa tasarısı, mecliste kabul edildi. Böylece, anayasanın laiklik ve eşitlik ilkesi bir kez daha ihlal edilmiş oldu.

Tasarının yasallaşması ile birlikte kadınların Medeni Kanun’la elde ettiği hakların ortadan kaldırılmasının evlilik, miras, boşanma gibi alanlarda güvencesiz bırakılmasının ve çocuk yaşta evlilikler ile çocuk istismarının önü de açıldı.

KADINLARA MECLİS ÖNÜNDE GAZ VE GÖZALTI

Yasa tasarısı kabul edilmeden önce, protesto etmek için meclis önünde açıklama yapmak isteyen kadınlar, önce polis barikatıyla engellenmek istendi, ardından biber gazlı müdahale geldi. 11 kadın gözaltına alındı.

ÖZAKÇA TAHLİYE EDİLDİ GÜLMEN’İN TUTUKLULUĞUNA DEVAM

Tutuklu eğitimciler Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın üçüncü duruşması Sincan Cezaevi Kampüsü’ndeki salonda görüldü. Duruşmaya dört gün kala savcılık kararıyla ifadesi alınmak istenen fakat ifade vermeyi reddeden Gülmen mahkemeye getirilmedi. Tekerlekli sandalyede hakim karşısına çıkartılan Özakça’nın elektronik kelepçeyle tahliyesine Gülmen’in ise tutukluluk halinin devamına karar verildi. Bir sonraki duruşma için 24 Kasım tarihini belirleyen mahkeme heyetine, anne Gülmen “Kızımız ölür, daha erkene gün verin!" diye seslendi.

SIRA İŞ İNSANLARINDA! KAVALA GÖZALTINA ALINDI

Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı ve iş insanı Osman Kavala gözaltına alındı. Kavala, Antep’te Alman Goethe Enstitüsü ile birlikte gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin toplantısından döndüğü sırada İstanbul Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı.

Gizli bir soruşturma nedeniyle gözaltına alındığı açıklanan Kavala için tetikçi medyanın attığı manşetler ise “Terör Fonunun Kilit İsmi” “Kızıl Soros’a Şok: Hoplatan Gözaltı” “Yerli Soros Gözaltında” şeklinde oldu.

1 YILDA 899 SARI BASIN KARTI İPTAL EDİLDİ

2016 yılında 889 gazetecinin sarı basın kartının iptal edildiğini açıkladı. Adalet Bakanlığı sarı basın kartları iptal edilen ve cezaevinde olan gazetecilerin, gazetecilik faaliyetleri kapsamında değil, “Silahlı terör örgütüne üye olma” ve “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme” suçları ile cezaevinde olduğunu iddia etti.

GAZETECİLERE DARP VE GÖZALTI

Van'ın Erciş ilçesinde gazeteciler İdris Yılmaz ve Erhan Akbaş, yolsuzluk iddialarıyla ilgili haber yapmak için görüşmeye gittikleri müteahhit ve onun yakınları tarafından saldırıya uğradıktan sonra sığındıkları Erciş Devlet Hastanesi’nde gözaltına alındılar.

Yüzlerinde darp nedeniyle şişlikler ve morluklar oluşan gazetecilerin şikayet için gittikleri Emniyet Müdürlüğü'nde "şüpheli" sıfatıyla ifadeleri alınırken müteahhit ise “mağdur” sıfatıyla ifade verdi.

TWITTER’DA YAPILAN YORUMLAR SUÇ DELİLİ SAYILDI

Cumhuriyet.com.tr genel yayın yönetmeni Oğuz Güven’in, Denizli Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Alper'in trafik kazasında ölümüne ilişkin Cumhuriyet Gazetesi'nin Twitter hesabında yapılan paylaşım gerekçesiyle yargılandığı davada, duruşma savcısı esas hakkındaki görüşünü açıkladı. Mütalaada Twitter’da yapılan yorumlar suç delili olarak gösterildi. Savcı, Güven'in "Terör örgütünün propagandasını yapmak" ve "Terör örgütlerinin açıklamalarını yayınlamak" suçundan 2 yıl 9 aydan 12 yıl 9 aya kadar hapsini istedi.

ANKARA’DA BEŞ GAZETECİ GÖZALTINA ALINDI

Ankara’da beş gazeteci “haklarında ihbar olduğu” iddiasıyla evlerine yapılan polis baskınlarıyla gözaltına alındı. Sabah saatlerinde Jin News ve Mezopotamya Ajansı muhabirlerinin evlerine polis baskını düzenlendi.

Gazetecilerin evlerinde arama yapan polis Jin News editörü Sibel Yükler, muhabirleri Duygu Erol ve Habibe Eren ile Mezopotamya Ajansı muhabirleri Diren Yurtsever ve Selman Güleryüz’ü “haklarında ihbar” olduğu iddiasıyla gözaltına aldı.

ÖZGÜR GÜNDEM DAVALARI: ERYILMAZ’A HAPİS

Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla yapılan Nöbetçi Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan gazeteciler hakkında açılan davalarda bu hafta gazeteci Tuğrul Eryılmaz hâkim karşısındaydı. Eryılmaz’'a bir yıl üç ay hapis ve altı bin TL para cezası verildi.

KÖMÜR OCAĞINDA GÖÇÜK: YEDİ İŞÇİ DAHA YAŞAMINI YİTİRDİ

Şırnak’ta kömür ocağında göçük meydana gelmesi sonucunda yedi işçi yaşamını yitirdi bir işçi ağır yaralandı.

RUHSATSIZ DENİLEN OCAK İHALEYLE SATILMIŞ

Söz konusu kömür sahası hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, madenin ruhsatsız olduğunu ve 2013 yılında faaliyetinin durdurulduğunu açıkladı. Ancak bakanlığın ruhsatsız dediği ocağın 2017’de Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından özel bir şirkete ihaleyle satıldığı ortaya çıktı.

Aynı maden sahasında, 2014 ve 2015 yıllarında meydana gelen iki göçükte üç işçinin yaşamını yitirdiği, sekiz kişinin ise yaralandığı öğrenildi.

SOMA DAVASI’NDA TAHLİYE

Manisa’nın Soma ilçesinde 301 madencinin hayatını kaybetmesiyle ilgili altısı tutuklu 51 sanığın yargılandığı davada mahkeme heyeti değişti ve yeni mahkeme heyeti, vardiya amiri Mehmet Ali Günayçelik’i tahliye etti. Tahliye kararının ardından madenci yakınları mahkeme heyetine tepki gösterdi. Polis aileleri salondan çıkarırken, baygınlık geçirenler oldu.

15 YILDA 1571 MADENCİ

Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) son 15 yılı kapsayan iş cinayetleri analiz raporunda ise AKP iktidarı süresince 1571 madencinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.

UÇAK MÜHENDİSİ DE İŞ CİNAYETİ KURBANI

Vestel Savunma’da çalışan uzay mühendisi Erdi Canbay, uçak bakımı esnasında meydana gelen iş cinayetinde yaşamını yitirdi.

2017 yılında dört mühendis, çalışırken is cinayetleri sonucu yaşamını yitirdi.

PANZERLE İKİ ÇOCUĞUN ÖLÜMÜNE NEDEN OLAN POLİS TAHLİYE EDİLDİ

Şırnak’ın Silopi ilçesinde panzerle eve giren ve iki çocuğun ölümüne sebep olan tutuklu polis Ömer Yeğit ilk duruşmada tahliye edildi. Silopi’de polis panzeri 3 Mayıs’ta bir eve girmiş, duvar ve kolonları yıkarak yedi yaşındaki Muhammet ve altı yaşındaki Furkan kardeşlerin ölümüne neden olmuştu.

ERKEK ŞİDDETİ 17 YAŞINDA BİR KIZ ÇOCUĞUNUN DAHA YAŞAMINI SONLANDIRDI

Erkek şiddetinin son kurbanı 17 yaşındaki Helin Palandöken oldu. Mustafa Yetgin adlı katil, Helin’i okul çıkışı tüfekle öldürdü. Yetgin, elleri dahi kelepçelenmeden gözaltına alındı.

YILDA ORTALAMA 350 KADININ ÖLDÜRÜLDÜĞÜ YERDE MEDYANIN “AŞK” TAHAYÜLLÜ DE BÖYLE OLUR

Basın ise olaya ‘kadın cinayeti, erkek şiddeti’ yerine cinsiyetçi bir dille yer verdi. Birçok gazete olayı birinci sayfadan ancak şiddeti meşrulaştıran bir dil ile gördü. Gazeteler, ‘erkek şiddeti’, ‘kadın cinayeti’ ifadeleri yerine ‘aşk cinayeti’, ‘aşk kurşunları’, ‘sevgili dehşeti’, ‘kıskançlık dehşeti’ gibi ifadeler kullandı.

Yaşanan erkek şiddetini aşk olarak yorumlayan medya, öte taraftan Baba Palandöken’in sözlerini de sansürledi. Helin’in babası Nihat Palandöken, Başbakan Yıldırım’a “Kadın cinayetleriyle ilgili yasalar çıkarın. Bu sizin iki saatinizi alır. Her gün bir yasa çıkıyor kadınlarla ilgili yasa neden çıkmasın?” dediğini ancak bu sözlerin medyada yer almadığını ifade etti.

ÖNCE ÖLDÜRÜLDÜ ARDINDAN YAKILDI

Basında yer alan bir diğer kadın cinayeti ise Aydın’ın Didim ilçesinde, öldürüldükten sonra cesedi yakılarak, makilik alana atılan 37 yaşındaki Eylem Gülçin Kanık oldu.

KADINI BIÇAKLADI VE TABİİ Kİ SERBEST KALDI

Kadına şiddet konusunda hukukun tolerans eşiğinin ne denli yüksek olduğunun son örneği ise Keşan’dan geldi. Edirne'nin Keşan İlçesi'nde birlikte yaşadığı kadını boğazından, kolundan ve sırtından bıçaklayarak yaralayan Ümit K. (22), çıkarıldığı mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

ERKEK TERÖRÜ HER YERDE: KAÇIRIP TECAVÜZ ETTİLER

Düzce’de parkta sinir krizi geçirince olay yerine gelen ambulans tarafından hastaneye götürülen 20 yaşındaki H.K., zorla bir evde tutulduğunu ve burada beş kişinin tecavüzüne uğradığını söylediği haberler de bu hafta erkek şiddetine ilişkin veriler olarak kayıtlara geçti. K.’nın ailesinin kayıp başvurusu üzerine üç aydır arandığı ortaya çıktı.

HASTA TUTUKLULAR

OHAL ile birlikte hak ihlalleri ve işkence iddialarında artış gözlemlenen cezaevlerindeki hasta tutukluların sayısına ilişkin son veri, İnsan Hakları Derneği tarafından paylaşıldı. Verilere göre Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerinde 106’sı ağır olmak üzere 246 hasta tutuklunun son durumları hapishanelerdeki şartları göz önüne seriyor. Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerinde, 106’sı ağır olmak üzere en az 246 hasta tutuklu bulunuyor.

SAPANLI TEYZE DE TUTUKLANDI

Gezi eylemleri sırasında çekilen sapanlı fotoğrafı ile sembol haline gelen Emine Cansever, 11 kişi ile beraber çıkarıldığı mahkemede tutuklandı. Emekli-Sen üyesi olan Emine Cansever’in iddianamesinde “Emekliler Meclisi isimli bir örgüte üye olduğu ” iddiası yer aldı.

APE MUSA DA ÖRGÜT ÜYESİ YAPILDI

Tekirdağ Çerkezköy’de savcı Musa Anter’i ‘örgüt mensubu’ yaptı, Kürtçede amca anlamına gelen Apê sözcüğünün ise 72 yaşında bir suikaste kurban giden Anter’in kod adı olduğu iddia edildi.

SEHER”E “ŞİFRELİ VE KONTROLSÜZ HABERLEŞME” GEREKÇESİYLE YASAK

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın cezaevinde yazdığı öykülerden oluşan, 'Seher' adlı öykü kitabı Diyarbakır D Tipi Cezaevi'ne, 'Şifreli ve kontrolsüz haberleşmeye yol açabileceği' gerekçesiyle alınmadı.

* CHP Ankara Milletvekili–TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkan Vekili