Geçen haftanın hak ihlalleri (29 ocak-12 şubat) : 65 çocuk hapishanede doğabilir

Şenal Sarıhan

Yeni Türkiye rutininde;

Afrin Operasyonu’na karşı olanlar gözaltına alındı, kimileri tutuklandı,  erkek terörünün ocak ayı bilançosu  28 kadın cinayeti olarak kayıtlara geçerken iş cinayetlerinde son  iki haftada 28 emekçi yaşamını yitirdi. 98 emekçi yaralandı. Tüm bu “gelişmelerin” yaşandığı ülkemize dışarıdan bakıldığında ise, "Türkiye'de İnsan Haklarının Mevcut Durumu” endişe verici olarak değerlendirilirken Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ne göre 113 ülke arasında 101'inci sıraya gerilediğimiz ortaya çıktı.

 TÜRKİYE'DE İNSAN HAKLARININ MEVCUT DURUMU" KAYGI VERİCİ

Avrupa Parlamentosu'nun "Türkiye'de İnsan Haklarının Mevcut Durumu" başlıklı karar tasarısı büyük oy çoğunluğuyla kabul edildi. Onaylanan tasarıda, 15 Temmuz darbe girişimi bir kez daha kınanmakla birlikte, başarısızlıkla sonuçlanan bu girişimin “meşru ve barışçıl muhalefeti daha da bastırmak ve orantısız ve yasal olmayan eylem ve önlemlerle medya ve sivil toplumun barışçıl biçimde ifade özgürlüğü hakkını kullanmasını engellemek” amacıyla kullanıldığı mesajı verildi.

Temel hak ve özgürlükler, hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığındaki “kötüleşme” için “çok kaygı verici” ifadelerinin kullanıldığı kararda, “on binlerce kişiye yönelik keyfi tutuklama ve hukuki ve idari taciz” kınanıp, bu kişilerin “derhal” serbest bırakılması istendi.

Kararda ayrıca, masumiyet karinesi konusunda AİHM içtihadına uyulması ve OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun “bağımsız” çalışmasının sağlanması da talep edildi. Terörün Türkiye için “tehdit” oluşturduğu kabullenilmekle birlikte, “geniş kapsamlı” terörle mücadele yasalarının “ifade özgürlüğü haklarını kullanan vatandaşlar ve medyayı cezalandırmak için kullanılmaması” istendi. Afrin Operasyonu'na karşı çıkan gazeteci, aktivist, doktor ve sıradan vatandaşların tutuklanması kınandı.

 TTB GÖZALTILARI

Türk Tabipleri Birliği’nin sosyal medyadan paylaştığı “Savaş bir halk sağlığı sorunudur” açıklaması nedeniyle soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında geçtiğimiz salı günü TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Raşit Tükel’in de aralarında bulduğu 11 kişi gözaltına alındı. Ardından ise düzenlenen operasyonla gözaltına alınan Prof. Dr. Taner Gören ve Raşit Tükel  İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü tarafından görevinden uzaklaştırıldı. TTB Yöneticileri serbest kalmalarının ardından “Barışı her koşulda savunmaya devam edeceğiz” açıklamasında bulundu.

TANER KILIÇ’A ÖNCE TUTUKLAMA SONRA GÖZALTI

Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Taner Kılıç, Büyükada davasında hakkında tahliye kararı verilmesinden bir gün sonra savcılığın itirazı üzerine yeniden tutuklandı. Tahliye olduktan sonra İzmir Aliağa Şakran Cezaevi çıkışında gözaltına alınınan Kılıç, sabah saatlerinde mahkemeye çıkarıldı. Aliağa Adliyesi'nden davaya bakan İstanbul 35'inci Ağır Ceza Mahkemesi'ne video konferans yoluyla ifade veren Kılıç'ın tutuklu yargılanmaya devam edilmesine karar verildi.

ENCÜ’NÜN VEKİLLİĞİ DÜŞÜRÜLDÜ

HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encu’nun vekilliği, hakkında “kesinleşmiş hapis cezası” gerekçesiyle düşürüldü. HDP’de vekilliği düşürülenlerin sayısı yediye çıktı. Encü, Roboski Katliamı' nda 11 yakınını kaybetmişti.

HDP’YE KONGRE ÖNCESİ OPERASYON: 500’ÜN ÜZERİNDE GÖZALTI

Eş başkanları ile birlikte dokuz milletvekilinin tutuklu bulunduğu HDP’ye yeni eş başkanlarını seçeceği kongre öncesi operasyonlar düzenlendi.

Halkların Demokratik Kongresi Eş Sözcüsü Onur Hamzaoğlu ve HDK’ye üye birçok partinin başkanları, il ve ilçe yöneticileri, HDK bileşenlerini üye ve yöneticilerinin de aralarında olduğu 500’ün üzerinde gözaltı yaşandı. Devrimci Parti Genel Başkanı Musa Piroğlu, Sosyalist Dayanışma Platformu (SODAP) Eş Sözcüsü Kezban Konukçu, Sol Yeşil Parti Eş Başkanları Naci Sönmez ve Eylem Tuncaeli ile ESP Genel Başkan Vekili ve Sosyalist Kadın Meclisi (SKM) Sözcüsü Fadime Çelebi, SYKP Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları  da gözaltına alınan isimler arasında.

Öte taraftan Ankara’da , Afrin Operasyonu’na karşı çıkanlar hakkında “halkı sokağa dökme ve çatışma çıkarma” iddiasıyla soruşturma başlatıldı ve gözaltı kararı çıkartıldı.  Hakkında gözaltı kararı verilenler arasında HDP Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay'ın da bulunduğu öğrenildi.

LEYLA GÜVEN TUTUKLANDI

Zeytin Dalı Harekâtı’na ilişkin paylaşımları nedeniyle dokuz gündür gözaltında olan Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Leyla Güven tutuklandı. Leyla Güven’in tutuklanma gerekçesi arasında  DTK’da yaptığı çalışmalar, Afrin Operasyonu'na karşı basına verdiği demeçleri ve yaptığı konuşmaları bulunuyor. Güven, “Silahlı örgüt kurmak ve yönetmek”, “Örgüt propagandası yapmak”, “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” iddiasıyla tutuklama talebiyle Sulh Ceza Hakimliği'ne sevk edildi. İfade verdikten sonra Güven, “Örgüt kurmak ve yönetmek” iddiasıyla tutuklandı.

BOZDAĞ’A BARO’DAN KHK SORUŞTURMASI

Yozgat Barosu, imzaladığı 667 ve 668 sayılı KHK’ler nedeniyle Başbakan Yardımcısı Bozdağ hakkında disiplin soruşturması başlattı. Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, OHAL ve KHK’ler nedeniyle üyesi olduğu Yozgat Barosu ile karşı karşıya geldi. Yozgat Barosu, imzaladığı KHK’lerin avukatlık meslek kuralları ve etiği ile uyuşmadığı gerekçesiyle şikâyet edilen Bozdağ’ı disipline sevk ederek hakkında soruşturma başlattı. Avukat İsmail Sami Çakmak, Bozdağ’ı 12 Kasım 2016’da imzaladığı KHK’lerin avukatlık mesleğine telafisi mümkün olmayan darbeler vurduğunu belirterek şikâyet etti. Ancak baro yönetimi şikâyetleri görmezden gelse de Çakmak’ın ısrarlı mücadelesi ile geçen 1 yılın ardından Bozdağ hakkında disiplin soruşturması başlatıldı.

SURUÇ DAVASINA SANIKLAR YİNE GETİRİLMEDİ

Urfa’nın Suruç ilçesinde IŞİD’in canlı bomba saldırısı sonucu 33 gencin yaşamını yitirmesine ilişkin açılan davanın 4’üncü duruşması görüldü. Davanın tek tutuklu sanığı duruşmaya bir kez daha getirilmeyerek SEGBİS ile duruşmaya bağlanırken, sorulan hiçbir soruya cevap vermeyerek susma hakkını kullanacağı yönünde beyanda bulundu.

 YENİ HEDEF MESLEK ODALARI

TTB Merkez Konsey üyelerinin “Savaş bir halk sağlığı sorunudur” açıklaması sonrası gözaltına alınıp serbest bırakılmalarının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan TTB ve Türkiye Barolar Birliği'ni (TBB) hedef alan şu açıklamayı yaptı, “…başındaki ‘Türk’ ifadesi zaten Bakanlar Kurulu kararıdır. Bir defa onun oradan hemen, süratle çıkarılması lazım. Sadece Tabipler Birliği değil, Türkiye Barolar Birliği ile ilgili de aynı şey.”

Erdoğan’ın sözleri üzerine hükümet çalışma başlattı. Buna göre serbest avukatlık yapmak için baroya kayıtlı olma şartı ile serbest doktorlukla ilgili TTB'ye üye olma şartı ortadan kaldırılacak. Doktor, mühendis, avukat gibi meslek sahipleri istedikleri kuruluşlara üye olabilecek. Bu kuruluşlara kamudan kaynak aktarılması uygulamasına da son verilecek. Türkiye Barolar Birliği’nin ismi ve faaliyetlerine yönelik 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda, TTB'nin de adı ve çalışmalarıyla ilgili hükümlerin yer aldığı 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nda değişiklikler yapılması gerekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında sadece bu iki meslek birliğinin adını dile getirse de bu çalışmalardan TTB ve TBB gibi kendi kanunu bulunan ve Anayasal bir kuruluş olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği de etkilenebilir.

CEZAEVLERİ TAŞIYOR:  KAPASİTENİN ÜSTÜNDE 27 BİN MAHKUM VAR

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu toplantısında konuşan Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Yılmaz, cezaevlerinde 235 bin mahkûmun bulunduğunu açıkladı. Yılmaz, kapasitenin üzerinde 27 bin mahkûmun bulunduğunu ve 140 yeni hapishane yapımının sürdüğünü söyledi

845 MAHKÛMA 1 DOKTOR!

Bir diğer açıklama da hasta mahkumların yaşadığı eziyeti ortaya koydu. Yılmaz, 235 bin 888 mahkumun bulunduğu hapishanelerde sadece sekiz kadrolu doktorun bulunduğunu söyledi. Kadrosu başka kurumlarda olan doktor sayısı ise 271 olarak açıklanırken böylece hapishanelerde her 845 mahkum için sadece bir doktor bulunduğu ortaya çıktı.

65 ÇOCUK HAPİSHANEDE DOĞABİLİR

Yılmaz’ın paylaştığı dikkat çekici veriler arasında çocuk mahkumların ve kadın kapalı hapishanelerindeki hamile mahkumların sayısı da yer aldı. Yılmaz, hapishanelerde toplam 2 bin 979 çocuk mahkumun, 9 bin 700 ise kadın mahkumun bulunduğunu söyledi. Hapishanelerde anneleri ile tutulan çocuk sayısının 650 olduğunu ifade eden Yılmaz, hamile mahkum sayısının ise 65 olduğunu söyledi.

SÜNGERLİ ODA, CİNSEL SALDIRI İDDİALARI

Öte taraftan Diyarbakır Barosu Cezaevi Komisyonu tarafından hazırlanan 2017 Cezaevi Hak İhlalleri Raporu da bu hafta kamuoyu ile paylaşıldı. Raporda yaşanan hak ihlallerinden bazıları ise şöyle: Sağlık hakkına erişimin engellenmesi (kelepçeli muayene, revirde yeterli sayıda hekim bulundurulmaması, hastane sevklerinin ve revir muayenelerinin gecikmeli yapılması.),  Elazığ Kampüs CİK’te süngerli oda, darp-işkence ve kötü muamelenin yanı sıra cinsel saldırı iddiaları, Siirt E Tipi CİK ve Tarsus Kadın CİK’de avukat görüş odalarında kamera sisteminin tüm odayı gözetleyecek bir şekilde yerleştirilmesi ve savunma hakkının gasp edilmesi.

Raporda "Birçok cezaevinde mahpusların çeşitli nedenlerle cezaevlerinden nakilleri sırasında kelepçenin tersten takılması ve cezaevi personellerinin sözlü ve fiziki tacizlerde bulunması, banyo ve tuvaletleri görecek şekilde kameraların yerleştirilmesi, mevzuata aykırı olan kimlik kartı taşıma dayatması ve bazı mahpusların kameralarla donatılan, her tarafı sünger veya benzeri bir malzeme ile kaplı “süngerli oda” olarak tabir edilen odalarda keyfi bir şekilde tutulması gibi birçok uygulama, kötü muamele ve işkence yasağının ihlali anlamına gelmektedir." denildi.

MAHKEME HEYETİ DEĞİŞTİ, SANIKLAR TAHLİYE EDİLDİ

Bu hafta adalet beklentisi içinde görülen davalardan biri de Aladağ’daki yurt yangınına ilişkindi. Adana’nın Aladağ ilçesinde 29 Kasım 2016 tarihinde Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda çıkan yangında 11’i çocuk 12 kişinin yaşamını yitirmesi ve 24 öğrencinin yaralanmasına ilişkin açılan davada tutuklu dört sanık tahliye edildi.

CEZAEVİ’NDE “AFRİN SALDIRISI”

Düzce T Tipi Kapalı Cezaevi’nde geçen hafta meydana gelen olayda, B.U. ve Ş.K. isimli mahkumlar aynı koğuşta kaldıkları A.Z.B. isimli mahkumu öldüresiye darp etti. B.U. ve Ş.K., A.Z.B.’nin televizyon izlendiği sırada Afrin Operasyonu’na karşı çıktığını ve aşağıladığını, bu nedenle darp ettiklerini öne sürdüler. Başının arkasına darbe alan A.Z.B. de Afrin konusunda aynı görüşte olmadıklarını, bu nedenle saldırıya uğradığını söyledi.

İŞ CİNAYETLERİ

iki hafta içerisinde meydana gelen iş kazalarında medyadan tespit edilebildiği kadarıyla 28 emekçi yaşamını yitirdi; 99 emekçi ise  de yaralandı.

İŞ “CİNNETLERİ”

*Balıkesir’de belediye önünde kendini ateşe veren işsiz yurttaş, evinin faturalarını arkadaşının yatırdığını, eski hükümlü olduğu için iş bulamadığını belirterek “Aileme helal ekmek götürmek istedim” dedi.

*Yaklaşık bir ay kadar önce de bir vatandaş TBMM önünde yine işsizlik nedeniyle bedenini ateşe vermişti.

*Antalya’da büyükşehir belediyesine ve valiliğe iş için başvuruda bulunan ancak reddedilen yüzde 40 engelli raporu olan 44 yaşındaki M.N.Y. üzerine benzin döküp kendini yakmak istedi.

*Sivas'ta 38 yaşındaki Mevlüt A, maddi sıkıntılar sebebiyle kent meydanında kendini yakmak istedi, polisin ikna çabaları sonucu eyleminden vazgeçti.

*Urfa’nın Birecik ilçesi Meydan Mahallesinde, borçları nedeniyle bunalıma girdiği ileri sürülen 4 çocuk babası Mehmet T. (55), evinde yaşamına son verdi.

ERKEK “TERÖRÜ” OCAK AYI BİLANÇOSU: 28 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun raporuna göre 2018 yılının ocak ayında erkekler tarafından 28 kadın öldürüldü, 147 çocuk istismara uğradı, 25 kadına cinsel şiddet uygulandı.

TECAVÜZ MAĞDURU KADIN DURUŞMADAN BİR GÜN ÖNCE İNTİHAR ETTİ

Mardin'de, sosyal medya üzerinden tanıştığı özel harekât polisi B.K.'nin (24) tecavüzüne uğradığını iddia eden ve korktuğu için şehri terk ettiğini söyleyen M.B. (21), görülecek duruşma için geldiği kentte, duruşmadan bir gün önce intihar girişiminde bulundu. Sanık ve çevresinin M.B’nin ifadesini değiştirmesi yönünde baskı yapması nedeniyle savcılık tarafından istenen tutuklama ise bugüne dek gerçekleştirilmedi.

IŞİD SANIĞINA TAHLİYE GEREKÇESİ: KÜÇÜK YAŞTA BEBEĞİ VAR

Bu hafta görülen 10 Ekim Katliamı Davası’nın duruşmasında önce  vahim bir bilgi ortaya çıktı. IŞİD sanığı Gamze Demir’in, evinde çok sayıda patlayıcı, canlı bomba yeleği ve silah bulunmasına rağmen tahliye edildiği  basına yansıdı. Gamze Demir’in tahliyesinin gerekçesi ise Türkiye’de hukukun nasıl keyfi ve çifte standartlı olduğunu bir kez daha gösterdi. Demir’in tahliye gerekçeleri arasında “küçük yaşta bebeğinin bulunması” da yer aldı. 15 Temmuz sonrasında onlarca kadın doğumhaneden nezarete götürülürken mevcut durumda 624 çocuk cezaevinde annesi ile kalıyor.

AMEDSPOR’UN BİTMEYEN CEZASI

“Çocuklar Ölmesin” dedikleri için çeşitli gerekçelerle pek çok ceza alan Amedsporlular  bu kez de Bodrumspor maçına alınmayacak. Gerekçe ise 'güvenlik açısından risk yaratması'. Bodrum İlçe Spor Güvenlik Kurulu, Amedspor taraftarının maça alınmaması kararı aldı. Kurul, bu kararla ilgili olarak, Bodrumspor’un küme düşme hattında olmasını ve maçın bu açıdan önemli olmasının güvenlik açısından risk yaratacağını gerekçe olarak gösterdi.

AKADEMİDE KADROLAŞMA YASA TEKLİFİ KABUL EDİLDİ: ATANMIŞ REKTÖRLER AKADEMİSYEN ATAYACAK

KHK ile rektör atama yetkisinin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a verilmesinin ardından, YÖK’ün yeni teklifi kanunlaşırsa akademisyenleri de atanmış rektörler keyfi olarak seçebilecek. ''Yardımcı doçentlik kaldırılacak'' diyerek sadece şekil değişikliği getiren ve atama yöntemlerini değiştiren yasa teklifi, muhalefetin ''kadrolaşma'' eleştirilerine karşın TBMM Eğitim Komisyonu’nda kabul edildi.

KAYYUMDAN “HAREMLİK SELAMLIK” OTOBÜSE YEŞİL IŞIK

Van’da bir grup erkeğin başlattığı “Pembe otobüs” kampanyasına kayyım yönetimi yeşil ışık yaktı. Van'da tepkilere neden olan "Pembe otobüs" talebiyle kentin yedi noktasında imza kampanyası başlatan Van Sivil Dayanışma İnisiyatifi (SDİ) ile Tesettür Seferberliği Platformu (TESSEP) üyeleri, topladıkları imzaları Van Büyükşehir Belediyesi'nin kayyum yönetimine teslim ederek, taleplerinin karşılanmasını istedi. İmzaları teslim alan Belediye Genel Sekreteri Mustafa Yalçın, bunun çok “medeni” bir talep olduğunu belirterek  gerekli çalışmaları hızlandıracaklarını belirtti.

VİCDANİ RED CEZASI: ÜÇ YIL HAPİS, 26 BİN TL VE MEDENİ HAKLARDAN MAHRUMİYET

Vicdani reddini 2010’da açıklayan Şendoğan Yazıcı, hakkında ‘bakaya kaldığı’ gerekçesiyle kesinleşmiş 26 bin TL’den fazla idari para cezasına ek olarak, üç yıl hapis ve medeni haklarından men edilme cezalarıyla karşı karşıya. Yazıcı’nın yargılanacağı davanın duruşması bu hafta başladı.

CUMHURBAŞKANI’NA HAKARET TUTUKLAMALARI

Sivas'ta, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınan üniversite öğrencisi tutuklandı.

SKANDALI ORTAYA ÇIKARAN UZMANA SÜRGÜN, SORUMLU HEKİME TERFİ!

İstanbul'da hamile 115 çocuğu adli makamlara bildirilmediği çocuk istismarı skandalını ortaya çıkaran Sosyal Hizmet Uzmanı İclal Nergiz sürgün edilirken, valiliğin soruşturma izni vermediği olayın sorumlusu hekimin, skandalla ilgili ön incelemeyi yürüten başhekimin yardımcılığına getirildiği ortaya çıktı.

CHP Ankara Milletvekili – TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkan Vekili