‘Gıda fiyatları 4 katına çıktı’: Biden-Trump tartışmasında yanlışlar, doğrular

DUVAR - ABD'de 5 Kasım'da yapılacak Başkanlık seçimleri yaklaşırken, Cumhuriyetçilerin adayı eski başkan Donald Trump ve Demokratların adayı mevcut Başkan Joe Biden, dün akşam yerel saatle 21.00'de CNN'in ev sahipliğinde canlı yayında karşı karşıya geldi. Yaklaşık 1,5 saat süren ve moderatörlüğünü Jake Tapper ve Dana Bash'in üstlendiği münazarada ülkedeki ekonomik durumdan göç ve kürtaja kadar bir dizi konu ele alındı.

Atlanta'da gerçekleştirilen tartışma esnasında canlı doğruluk kontrolü yapmadığı için CNN'e eleştiriler yöneltilirken, ABD basını iki adayın iddia ve savların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını ele aldı. The New York Times (NYT) gazetesinin ve USA Today haber sitesinin aktardığına göre, tartışmada dile getirilen bazı yanlış ifadeler ve doğruları şöyleydi...

'BIDEN, VERGİLERİ 4 KAT ARTIRACAK'

İki adayın ele aldığı konulardan biri de ekonomiydi. Donald Trump, konuşması sırasında, bir kez daha Başkanlık seçiminde rakibi olan Biden'a işaret ederek, "Vergilerinizi dört kat artırmak istiyor" diye konuştu. Fakat bu ifadenin gerçeği yansıtmadığı ifade edildi.

NYT'den Linda Qiu'nun aktardığına göre, Trump'ın 2017 yılında yürürlüğe koyduğu bazı vergi indirimleri 2025 yılında sona erecek olsa da ve Biden yüksek gelirli bazı kesimler ile şirketlerden alınan vergilerin artırılmasını teklif etmiş olsa da bu, vergilerin dört kat artacağı anlamına gelmiyor. Urban-Brookings Vergi Politika Merkezi'ne göre, 2017 tarihli vergi indiriminin 2025 yılında ortalama vergi oranını yüzde 1,4 azaltması bekleniyor. En çok kazanan yüzde 5'lik kesim ise yüzde 2,4 ile en büyük değişimi yaşayacak. 

Merkezin ifade ettiği üzere, Biden, ortalama vergi oranını yaklaşık yüzde 1,9 oranında artırmak istiyor. Bu, ülkenin en varlıklı yüzde 0,1'lik kesimi için yüzde 13,9'luk bir artış anlamına gelse de bu alınacak vergilerin yüzde 300 oranında artması demek değil.

TRUMP'TAN GÖÇ KARŞITI AÇIKLAMALAR: 'SOSYAL GÜVENLİĞİ MAHVETTİ'

Donald Trump, konuşması sırasında sık sık göçmen karşıtı ifadeler de kullandı. Trump'ın Biden'a karşı argümanlarından biri de ABD Başkanı'nın 'sosyal güvenliği mahvettiği çünkü milyonlarca kişinin ülkeye akın etmesine izin verdiği ve bu kişileri sosyal güvenlikten yararlandırdığıydı'. Fakat kayıtsız işçilerin sosyal güvenliği finanse etmeye yardımcı olan vergileri ödediği ülkede, partilerden bağımsız Kongre Bütçe Ofisi'ne göre, ülkedeki kayıtsız göçmenler, halihazırda sosyal güvenlik sistemi üzerinden federal hükümet tarafından sağlanan çoğu ihtiyaç temelli programlar gibi yardım ve haklardan yararlanamıyor. 

Benzer şekilde, Donald Trump, Joe Biden'ın yarattığı istihdamın 'sadece yasadışı göçmenler için' olduğunu savundu. Ancak, ülkedeki mülteci ve kayıtsız göçmenlerin sayısı son yıllarda artış gösterse de resmi veriler, ülkede Ocak 2021'den bu yana 15 milyonu aşkın yeni iş sağlandığını, 2023 yılında ABD dışında doğup ülkede istihdamda olan kişi sayısının 29,9 milyon, ABD'de doğan kişi sayısının ise 131,1 milyon olduğunu gösterdi. 2020 yılı ile karşılaştırıldığında bu, sırasıyla 5,1 ve 8,1 milyon kişilik bir artış demek. 

'GIDA FİYATLARINA BAKIN; İKİ, ÜÇ, DÖRT KATINA ÇIKTI...'

Trump, tartışma sırasında ayrıca "Gıda maliyetlerine bakın; iki katına, üç katına, dört katına çıktı" diye konuştu. Covid-19 pandemisi ve Rusya-Ukrayna savaşının da etkisiyle, 2021 yılından bu yana ABD'de gıda fiyatlarında ciddi bir artış yaşanmıştı. Öte yandan, ABD içindeki gıda fiyatlarına ilişkin enflasyon endeksi, söz konusu tarihten bu yana ülkedeki gıda fiyatlarında yaşanan artışın yaklaşık yüzde 20 olduğunu ortaya koydu. 

BIDEN: BENİM DÖNEMİMDE HİÇBİR ABD ASKERİ ÖLMEDİ

Canlı yayındaki münazara sırasında, ABD Başkanı Biden da doğruluğundan şüpheye düşüren bazı açıklamalarda bulundu. Bunlardan biri, "Gerçek şu ki ben bu on yıl içinde (görev süresi sırasında) herhangi bir Amerikan askerinin dünyanın herhangi bir yerinde ölmediği tek başkanım" ifadesiydi. USA Today haber sitesi, bu ifadenin yanlış olduğunu aktardı. 

Buna göre, ABD'nin çekilme kararı aldığı, ardından Taliban'ın 20 yıl sonra yönetimi yeniden ele geçirdiği Afganistan'ın başkenti Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nda Ağustos 2021'de gerçekleştirilen intihar saldırısı sırasında 13 ABD askeri personeli ölmüştü. Ayrıca, yakın zaman önce, bu ocak ayında ABD'nin Ürdün'deki bir üssüne düzenlenen İHA saldırısında da üç ABD askeri personeli hayatını kaybetmişti. 

'İNSÜLİN FİYATLARINI 15 DOLARA DÜŞÜRDÜK'

ABD Başkanı Joe Biden'ın iddiasına göre, kendi başkanlığı döneminde reçeteli ilaçların fiyatları da düşürülmüş, örneğin insülinin fiyatı 400 dolar seviyesinden 15 dolara indirilmişti. Bu iddia da yanlış olarak değerlendirildi. Buna göre, Biden, Ağustos 2022'de imzaladığı Enflasyon Düşürme Yasası ile birlikte Medicare sağlık sitemindeki yaşlılar için aylık insülin fiyatını 35 dolara indirmişti. Bazı ilaç şirketleri de bunu takiben fiyatları 35 dolar seviyesine çekse de bundan fazla bir indirim yapılmadı.

(DIŞ HABERLER SERVİSİ)