Gıda Mühendisleri Odası: Deprem bölgesindeki yardım dağıtım alanlarında tarihi geçmiş ürünlerle karşılaştık

DUVAR - Gıda Mühendisleri Odası, Maraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremin ardından bölgede yaptığı incelemelerle ilgili "Ön Gözlem Raporu"nu açıkladı.

Deprem sonrasında hükümet tarafından merkezi bir koordinasyon sağlanamadığı belirtilen raporda, "Kamu otoritesi tarafından merkezi bir koordinasyon sağlanamadığı için bölgeye sevk edilecek gıda yardımlarının sevk çıkış noktası, varış noktası, sevke konu malzemelerin içeriğini kapsayan bir prosedürün ve/veya sorumlu kişilerin olmaması/sorumluluklarını yerine getirmemesi ya da olması gerekenden çok geç getirmesi tüm sorunların kaynağını oluşturmuştur. Sonuçları ise gıda güvenliği ve insan sağlığı riskleri, saha kargaşası ve yardımların birçok merkez dışı noktalara ulaşamaması şeklinde kendini göstermiştir" denildi.

Deprem bölgesinde yardımların indirileceği alanlar belirlenmediği için gıda maddelerinin okul bahçelerine, kullanıma izin veren fabrika depolarına, sahra çadırlarına, açık park ve bahçelere ya da açık araba park alanlarına indirildiği, bu alanların çoğunun da gıda depolaması ve tasnifine uygun olmadığı aktarıldı.

'YARDIMLARIN İNDİRİLDİĞİ ALANLAR HASTALIKLARA SEBEP OLABİLİR'

Tespit edilen diğer depolama uygunsuzlukları ise yardım malzemelerinin çöp toplama alanlarına ya da tuvaletlere yakın istiflenmesi ve ambalajsız gönderilen gıda yardımları olarak sıralandı. Bu durumun, gıda kaynaklı hastalıklara sebep olan patojenlerin bulaşma ve üreme hızlarını arttıracağı vurgulandı.

Hızlı tüketilebilecek tüketime hazır ambalajlı ürünler gibi dayanıklı gıda maddelerinin deprem bölgesine sevkinde aksamalar yaşandığı aktarılan raporda, "Bu ürünlerin sağladığı faydalar kullanılmadığı için daha ilk günlerden çözülebilecek beslenme ihtiyacı karşılanamamıştır. Bazı noktalarda sıcak yemek üretimleri başladıktan sonra alana ulaşan konserve vb. dayanıklı gıdalara ihtiyaç kalmadığı için bu ürünler âtıl durumda kalmıştır" ifadeleri kullanıldı.

'TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLER BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFLAYAN DEPREMZEDELER İÇİN ZEHİRLENME TEHDİDİ'

Raporda, son tüketim tarihi (STT) ve tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) geçen ürünlerin de dağıtıldığı kaydedildi ve Kızılay tarafından dağıtılan bir kıymanın fotoğrafına da yer verildi:

"Alanda ve yardım dağıtım alanlarında STT ve TETT geçmiş ürünlerle karşılaşılmıştır. Bu, zaten bağışıklık ve sinir sistemleri zayıflamış olan depremzede ve yakınlarının, gıda zehirlenmesi ve gıda kaynaklı risklerle karşılaşmasına sebebiyet verebilecek bir durumdur. Deprem alanında, koordinasyon merkezlerinde ya da depolama alanlarında depremin ilk 6 gününde gebe, anne, lohusa, yeni doğan bebek ve çocuk beslenmesi için yeterli düzeyde iyi uygulamaya rastlanmamıştır. Koordinasyonsuzluk sebebiyle özellikle dağ köylerinin birçoğuna depremzedeler için temel gıda maddesi, geçimini hayvancılıkla sağlayan insanların hayvanları için yem ulaştırılmamıştır."

'DOĞRU ÇALIŞAN TOPLAMA ALANLARINDA TARİHLER KONTROL EDİLDİĞİ İÇİN RİSKLİ ÜRÜNLERİN SEVKİ ENGELLENDİ'

Raporda, "İyi Örnekler ve Uygulamaları" başlığı altında ise şu örnekler sıralandı:

- Ülke genelinde; belediyelerin, sivil toplum kuruluşlarının, odaların vb. organizasyonların doğru işleyiş ve akış sağladığı yardım toplama alanları olduğu gözlenmiştir. Bu alanlarda STT ve TETT kontrolleri doğru yapıldığı için deprem bölgesine risk oluşturacak raf ömründe ürünlerin sevki engellenmiştir.

- Toplanan, ayrıştırılan ve yeniden kutulanan yardımların kutularının üzerine doğru yazılan içerik bilgisi deprem alanında yardımların tekrar kontrol edilmeden hızlı şekilde ihtiyaç bölgelerine dağıtılmasında fayda sağlamıştır.

- Soğukta depolama ve taşıma ekipmanları bulunmayan yardım toplama organizasyonlarının birçoğunun risk oluşturabilecek bu ürün gruplarını yardım olarak kabul etmediği ve riski deprem bölgesine ulaştırmadan elimine ettiği gözlenmiştir.

- Deprem bölgelerinde bazı dağıtım merkezlerinde ilk giren/ilk çıkar gibi iyi uygulamalarla doğru bir yardım tarama ve dağıtım akışı sağlandığı gözlenmiştir. İyi uygulamaların gözlendiği bu merkezlerde 4. günden itibaren çevreden ve dağ köylerinden bireysel ihtiyaçları toparlayıp araçlarla yardıma ihtiyaç duyan noktalara dağıtımını sağlamıştır.

- Tüm toplama, sevk ve dağıtım alanlarında yardıma gelen yurttaşlarımızın salt iyi niyetle ve yorulmaz bir iradeyle bölgeye gerekli yardımı yapmak için çalıştığı gözlemlenmiştir. (HABER MERKEZİ)

Raporun tamamı:
https://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/62915923b2410bf_ek.pdf?tipi=17&turu=D&sube=0