DİYARBAKIR - Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda 2022-2023 Eğitim ve Öğretim Yılı döneminde okutulacak seçmeli dersleri tercih süreci 3 Ocak 2022 tarihinde başladı. 'Yaşayan Dil ve Lehçeler' adı altında Kürtçenin Kurmancî ve Zazakî lehçelerinde seçmeli dersler için de başvuru yapılabiliyor. Ancak okullarda en az 10 öğrencinin aynı dersi seçmesi durumunda ilgili seçmeli dersin okutulabilecek olması, önceki yıllarda olduğu gibi yine tartışmalara neden oldu.

Tartışılan konulardan biri de okullarda seçmeli Kürtçe dersi için atanan öğretmen sayısıyla ilgili. Kürtçe öğretmen atamasının yetersizliği, Kürtçenin tercih edilmesinin önünde engel olarak gösteriliyor. Bakanlığın konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Okullarda ilgili alanda yeterli sayıda öğretmenin bulunmadığı derslerin seçilmesi hâlinde öncelikle diğer okullardan maaş/ek ders karşılığı görevlendirmeler yoluyla öğretmen temin edilecek, bunun da mümkün olmadığı hâllerde ücretli öğretmen görevlendirilmek suretiyle bu dersler açılıp okutulabilecektir” denilmişti. Ancak bu yöntemin de yetersiz kaldığı görüldü.

Diyarbakır Eğitim Sen şubeleri tarafından yapılan açıklamada, ortaokulların 5, 6, 7 ve 8’inci sınıflarında seçmeli Kürtçe dersinin 2012 Eylül’ünden beri olmasına rağmen öğretmen-materyal tedariki yapılmaması ve okul idarecilerinin engellemeleri nedeniyle fiilen kaldırıldığı belirtildi. Açıklamada, 2015-2016, 2017-2018 eğitim-öğretim yıllarında bu durumun daha da kötü bir hal almaya başladığı, 2019 yılında ise Kürtçe öğretmen atamasının yapılmadığı kaydedildi.

VELİLERİN ŞİKAYETLERİ, BARONUN DESTEĞİ

Seçmeli Kürtçe dersini tercih eden veliler ve öğrencilerin şikayetleri ise okul idareleriyle ilgili oldu. Aileler göre seçmeli Kürtçe dersini talep eden öğrencilere kimi okul müdürleri yeterli derslik olmadığı için Kürtçeyi seçtirmedi. Bazı veliler ise Kürtçe öğretmeni olmadığı için Kürtçeyi seçen öğrencilerin başka derslere yönlendirildiğini dile getirdiler.

Söz konusu şikayetlerle ilgili birçok kurum tepki gösterirken Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Komisyonu, velilere ve öğrencilere destek vereceğini açıkladı. Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi, velileri, seçmeli Kürtçe eğitim konusunda ısrarcı olmaya davet etti ve keyfi engellemeler sonucu ortaya çıkan hukuksuzluklara karşı gönüllü hukuki destek vereceğini duyurdu.

“Anadilde eğitim ve seçmeli ders haktır” ifadesine yer verilen açıklamada, “Okul idarelerinin ebeveynleri bilgilendirmeden Kürtçe seçmeli dersleri formlardan çıkarması, ebeveynleri yanlış yönlendirmesi doğru değildir. Bu nedenle ebeveynleri, anadildeki dersleri seçme noktasında özen göstermeye davet ediyoruz. Ebeveynlerin haklarını kullanırken herhangi bir engelleme ile karşılaşmaları halinde Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi olarak hukuki destek sunmaya hazır olduğumuzu bildiriyoruz” denildi.

‘ANADİLDE EĞİTİMİ SAVUNUYORUZ’

Benzer şikayetler hakkında bilgi veren Diyarbakır Eğitim Sen 1 Nolu Şube Eşbaşkanı Zülküf Güneş, “Okullarda Kürtçe dersinin tercih edilmesinin engellenmesine yönelik girişimlere karşı müdahalemiz olacak” dedi.

Eğitim Sen’in tüzük ve kongre kararları doğrultusunda anadilde eğitimi savunduğunu hatırlatan Güneş, "Sadece Kürtçe için değil, Türkiye’de yaşayan bütün diller için bu hakkı talep ediyoruz. Çünkü anadilde eğitim yapan çocuklarımızın kendilerini daha iyi ifade edebileceğini ve akademik kariyerlerinin daha iyi olacağını düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

Seçmeli derslerin öğrenci ve velilerin özgür iradesiyle belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Güneş, “Seçmeli ders süreci, öğrencilerimizin akademik başarıları, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda özgür iradeleriyle tercihte bulunması gereken bir süreç” dedi

.‘ÖĞRENCİLER DİN DERSİNE YÖNLENDİRİLİYOR’

“Ama sahadaki pratik bununla örtüşmüyor” tespitini yapan Güneş, şunları söyledi: “Bize çok sayıda şikayet geliyor, hem velilerimizden hem öğrencilerimizden. Kürtçe seçmeli dersle ilgili ciddi sıkıntılar olduğunu biliyoruz. Bize ulaşan sıkıntıların bazıları, okul idarecilerine üst idareciler tarafından bu okulda belirli derslerin seçilmesi ile ilgili talimat verildiği yönünde. Bunu sorduğumuzda, resmi bir yazıyla değil sözlü olarak uyarıldıklarını söylüyorlar. Okulların öğrencileri belli derslere yönlendirme gayreti var, bunu okul idarecileri söylüyor. Burada da çoğunlukla din derslerine yönlendirmenin olduğunu görüyoruz.”

FORMLARDAN KÜRTÇE ÇIKARILDI

“Bazı okullarda öğrencilere dağıtılan formlarda seçmeli dersin önceden seçili olduğunu görüyoruz. Öğrenci ve veli sadece imza atabiliyor” diyen Güneş, “Yine bazı okullarda Kürtçe ve Zazaca yeterli sayıda tercih edilmediği için sınıf açılmadığı bildiriliyor. Bazı okullarda ise öğrencilere dağıtılan formlarda yaşayan diller ve lehçeler seçeneğinin kaldırıldığını görüyoruz. Tüm bunlarla ilgili hem okul düzeyinde, hem de ilçe ve il milli eğitim müdürlükleri nezdinde girişimlerde bulunduk, uyarılarımızı yaptık, bu formların güncellenmesini istedik. Eğer bu formlar düzeltilmezse hukuk yoluna başvuracağımızı bir kez daha tekrarlamak istiyorum. Okullarda Kürtçe dersinin tercih edilmesinin engellenmesine yönelik girişimlere karşı müdahalemiz olacak” ifadesini kullandı.

Öğrencilerin düşünce ve yaratıcılıkları doğrultusunda ders tercihi yapması gerektiğine inandıklarını belirten Güneş, “İsteyen öğrenci dil, yaratıcılığını geliştirecek zeka oyunları, spor ya da din dersini tercih edebilir ancak bu tercihi özgür iradesi ile yapabilmelidir “dedi.

Birçok kurum ve kişinin desteklediği sosyal medyada başlatılan 'kurdîhilbijêre', 'AnadiliniSeç' kampanyası devam ederken, öğrencilerin tercih ettikleri dersleri 21 Ocak 2022 tarihine kadar okul müdürlüklerine bildirmesi gerekiyor.