'Güzel hatıralarım kepçeyle parçalandı'

DİYARBAKIR - Ağır, gürültülü ve kendinden emin hareket eden, dokunduğu yeri kolayca kendine doğru çekip yıkan iş makineler, yıkılan beton bloklardan yükselen toz bulutu… Birkaç maç izleme fırsatı bulduğumuz Diyarbakır Atatürk Stadyumu’nu yıkıyor iş makineleri. Elbette Sur’daki, Şırnak’taki evlerin yıkımına benzer bir öfkeye neden olmuyor bu tanıklık. Ama bir kedere neden olduğu kesin. Diyarbakırspor yöneticileri de benzer bir duyguyla stadyumun yıkılmasını istememişti. Burada tarihi önemde maçlar oynadıklarını ve bu stadyumun, 1960’lardan bu yana şehrin bir çeşit hafızası anlamına geldiğini düşünüyorlardı.

Yıkımın fotoğrafını çekerken çocuk yaşta iki genç işçi geliyor. Yıkıntıların arasında objektife poz veriyorlar. “Stat eskimişti artık, yıkılması iyi oldu” diyorlar. Yeni yapılan stadyumun ne denli konforlu olduğunu anlatmayı da ihmal etmiyorlar.

Gençler stadın eskidiğinden ve yıkılmasının doğru olduğundan söz ediyordu, ama eski futbolcu ve şimdi Diyarbakır Futbol İl Temsilcisi İhsan Kızıl, 10 yıl futbol oynadığı stat için gençlerle aynı düşünceyi ve duyguyu paylaşmıyordu. Gençlerin de Kızıl’ın, “Maalesef o güzel hatıralarım bugün kepçeyle parçalar halinde hafriyat kamyonlarına bindirilip uzak yerlere götürülüyor” duygusuna epey mesafeli olduğuna kuşku yok.

ARAZİNİN KAMUSAL ALAN OLARAK KULLANILMASI İSTENİYOR 

1960 yılında inşa edilen 12 bin 963 kişilik stada karşılık TOKİ, Talaytepe’de 33 bin kişilik bir stat yapıyor. Merkez Yenişehir ilçesinde 52 dönümlük arazi üzerinde inşa edilen 56 yıllık stadın yerine alışveriş merkezi, rezidans ve çarşılar yapılacak.

Stadyumun yıkılmaya başladığı günlerde, yıkım işini üstlenen ve stadyumun yerine alışveriş merkezi kurmaya hazırlanan ortaklar, medyaya projelerinin ne denli ihtişamlı olduğu yönünde demeç veriyordu.

TOKİ’nin stat alanını devrettiği, üç firmanın oluşturduğu konsorsiyum tarafından inşa edilecek alışveriş merkezine TMMOB, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve çevreci örgütler karşı çıkmıştı. Beklentiler stat yıkılsa da arsanın Diyarbakır halkının kullanımına açık şekilde, kamusal alan olarak yeniden düzenlenmesi veya yeşil alan, kent meydanı olarak tasarlanabileceği yönündeydi.

AVM ŞEHRİN HAVA KORİDORUNU KAPATACAK

Diyarbakır Mimarlar Odası Şubesi Eşbaşkanı Şerefhan Aydın, stadın bulunduğu bölgeyi, “şehrin hava koridoru” olarak nitelendiriyor. Stat bölgesinde yüksek binaların bulunmadığına dikkat çeken Aydın, “Bu bölgenin yapılaşmaya açılması, yüksek binaların inşa edilmesi, hava koridorunun kapatılması anlamına gelecek” diyor.

Diyarbakır Atatürk Stadyumu’nun yıkılmasına özellikle eski futbolcuların duygusal nedenlerle karşı çıkmasının doğal olduğunu söyleyen Aydın, “Ancak her betonarme yapının bir ömrü vardır, Diyarbakır stadı da yapısal olarak ömrünü tamamlamış dersek yanlış olmazdı” dedi.

'TRAFİK SORUNU OLUŞACAK'

Aydın, 52 dönümlük arazinin ranta açık hale getirilmesi yerine yapılabilecekleri de şöyle anlatıyor: “Stadyumun yeri Diyarbakır halkının yararlanabileceği, örneğin yeşil alan veya kent meydanı olarak kullanılabilirdi. Burası alışveriş merkezi olduğunda, en başta büyük trafik sorunu oluşacak bölgede ve beraberinde var olan otopark sorunu da artı bir problem yaratacak. Yüksek binaların inşa edilmesi ise, bu bölgenin nefes alamaz hale gelmesine neden olacak. Ayrıca bu alışveriş merkezi bölgedeki küçük esnafı da nefessiz bırakıp kepenk kapatmaya itecektir.”

'RANT İSTEYENLER TARİHİ DOKUYU UMURSAMAZ'

Şerefhan Aydın’ın önemli itirazlarından biri de şehrin kaderini ilgilendiren kararlar alınırken, sivil toplum kuruluşlarıyla herhangi bir paylaşımda bulunulmaması.

Aydın, “TOKİ, aldığı kararları belediyeyle, TMMOB’la, çevre örgütleriyle paylaşmıyor, onların fikirlerini, önerilerini alma ihtiyacı duymuyor. Ankara’da alınan kararlar uygulanıyor. Yaptığımız itirazlar da kabul görmüyor. Şehrin dinamiklerinin içinde yer almadığı projelere, Ankara’da alınan kararlara hep kuşkuyla yaklaşmak gerekiyor. Çünkü rant elde etmek isteyenler şehrin tarihi dokusunu umursamaz, halkın kolay ulaşabileceği hizmet alanları inşa etmez” şeklinde konuştu.

'YAPILAŞMA STATLA SINIRLI KALMAYACAK'

Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Başkanı Şerefhan Aydın, Talaytepe’de inşa edilen stada yönelik itirazlarını da şöyle gerekçelendiriyor: “Stadın inşa edildiği alan, Kent Ormanı dediğimiz yeşil alanın hemen yanı başında. Dev bir stadyum yapılıyor orada. Ama biliyoruz ki bölgenin yapılaşmaya açılması statla sınırlı kalmayacak ve yeşil alan projesini olumsuz etkileyecek ki kısa süre önce hemen yanındaki büyük bir yeşil alanı da askeri alana çevirdiler. Bize sorulsaydı tarım arazisi olmayan, yapılaşma alanından uzak, daha uygun bir yer önerirdik."

56 yıllık Diyarbakır Atatürk Stadyumu yıkıldı. Stadın yıkılmasına duygusal ve teknik itirazlar ise yukarıda anlatıldığı gibi. TOKİ’nin üç firmanın oluşturduğu konsorsiyum AVM inşa ederken şehrin hava koridoruna, trafik ve diğer sorunlarına ne kadar duyarlı olacak, Diyarbakırlılar bekleyip görmek zorunda. Ellerinden başka da bir şey gelmiyor zaten. Çünkü Şerefhan Aydın’ın dediği gibi, Ankara’da alınan kararlar, hiçbir itirazı dikkate almadan ve kimseyle fikir alışverişinde bulunmadan uygulamaya konmuş bulunuyor. (DUVAR)