Hanönü'ndeki madende 10 yıl garantili atık boruları 2 yılda patladı

DUVAR - Kastamonu'nun Hanönü ilçesindeki İlbak ve Akfen Holding ortaklığında işletilen Acacia Maden İşletmesi'ne ait atık depolama tesisine atık taşıyan borular, 29 ve 30 Kasım'da patladı. 

Aynı borular 2022 yılında da patlamıştı. Söz konusu boruların tamir edildiği belirtilmişti. Ancak kasım ayının sonunda yaşanan patlamalar, 'ihmal' olduğu iddialarını da beraberinde getirdi.

KİMYASAL TESPİT EDİLDİ

CHP Hanönü eski Başkanı Mehmet Soysal, 2022 yılında madenin atıklarının Gökırmak üzerinde kurulan Hidroelektrik Santrali (HES) kanalına akıtmasına ilişkin suç duyurusunda bulunmuş, söz konusu bölgeden numune alınmadan konuya ilişkin "kovuşturmaya yer yoktur" kararı verilmişti. Soysal, bunun üzerine bölgeden su ve çamur numunesi alarak Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından da tanınan bağımsız bir laboratuvarda inceletmişti. 2022 yılında alınan numunede, Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) içme suyu üst sınır verilerinin kat be kat üzerinde arsenik, bakır, cıva, krom, demir, baryum ve kurşun bulunduğu tespit edilmişti.

Son patlamalar üzerine görüştüğümüz Soysal, madenin AK Parti, MHP ve CHP'li yetkililer tarafından korunduğunu öne sürdü. Bu süreçte biri hastanede olmak üzere üç kez saldırıya uğrayan ve CHP Hanönü İlçe Başkanlığı görevinden alınan Soysal, atık borularının patlamasının bu güç ilişkisiyle bağlantılı olduğunu ifade etti. 

Daha önce madenin atık taşıma borularında ve HES kanalına akıtılan suda, kimyasal olduğu gerekçesiyle suç duyurusunda bulunduklarını söyleyen Soysal, denetim için gelen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinin buradan numune almadan suya temiz raporu verdiğini anımsattı.

Soysal, “Maden yetkilileri 'nasıl olsa arkamızda birileri var' diye düşündüğü için gerekli tedbirleri tam anlamıyla almıyor” dedi. Soysal, denetimlerin de usulünce yapılmadığını vurgulayarak, 2022 yılında meydana gelen patlamalar nedeniyle pek çok tarlanın hasar gördüğünü dile getirdi. 29 ve 30 Kasım’da gerçekleşen patlamaların da aynı noktada gerçekleştiğini dile getiren Soysal, tarlaların ve tarlaların sulandığı Gökırmak kolunun bundan etkilenmemesinin mümkün olmadığını vurguladı. 

'BİR TEK BURANIN BORULARINDA MI ÇOK BASINÇ OLUYOR?'

Soysal, boruların 2022 yılında tamir edildiğini ve 10 yıl patlamama garantisi verildiğini belirterek şöyle devam etti: “Sözde tamir edilen borular bugün yine patladı. ‘Borularda basınç çok, o yüzden patladı’ diyorlar. Ya bunun bir yolu, bir yöntemi yok mu? Madencilik tüm dünyada yapılıyor. Bir tek buranın borularında mı çok basınç oluyor? Bu patlamanın yaşandığı yerdeki nehir Gökırmak’a bağlanıyor. 2022 yılında maden atıklarında çok ağır kimyasal maddelerin bulunduğu tespit etmiştik. Kaç tane suç duyurusunda bulunduk. O günden bugüne değişen hiçbir şey yok. Yine aynı yerde borular patlıyor, tarlalar zarar görüyor, dereler zarar görüyor” diye konuştu.

Hanönü halkının da bu durumdan rahatsız olduğunu vurgulayan Soysal, ilçenin büyük bir kesimi madende çalıştığı için söz konusu duruma tepki göstermekten geri durduğunu sözlerine ekledi.

'ŞİRKET YENİ BORU SİPARİŞİ VERDİ'

Hanönü muhtarı Serdar Özkan da 2022 ve 2024 yılındaki patlamaların aynı noktalarda gerçekleştiğini söyledi. Özkan şirketin yeni boru siparişleri verdiğini aslında patlayan boruların 10 yıl garantili olduğunu belirten Özkan, boruların kaynak yerlerinden yüksek basınca maruz kalması nedeniyle patladığını, borulardan çıkan suyun ise vidanjörlerle çekildiğini belirtti. Özkan, “Sızan su, nehre karışmadı ama ister istemez toprağa karışıyor. Yeni bir boru hattı çekiliyor. Bu durumun takipçisi olacağız” dedi.

Patlamanın olduğu günden bu yana ulaşmaya çalıştığımız maden firmasının yetkilileri ise aramalarımıza dönüş yapmadı.