Hava fişek fabrikasında tedbir hiç yoktu, kapasiteden kat be kat fazla patlayıcı vardı
Sakarya'da havai fişek fabrikasındaki patlamanın bilirkişi raporunda yasal sınırların üzerinde patlayıcı depolandığına dikkat çekildi. Güvenlik tedbirlerinin alınmadığı ruhsatsız depoların kullanıldığı belirtilen raporda, "Yıkılmamış binalarda yapılan incelemelerde parlama, patlama tehlikesi olan binalarda kıvılcım çıkarabilecek elektrikli cihazlar konulduğu, tehlike bölgelerine uzatma kablolarıyla elektrik çekildiği, makine tamiratları yapılırken elektrik bağlantılarında güvenlik kurallarına uyulmadığı belirlendi" denildi.
DUVAR - Sakarya'nın Hendek ilçesinde 3 Temmuz'da 7 kişinin öldüğü, 127 kişinin yaralandığı havai fişek fabrikasındaki patlamaya ilişkin hazırlanan bilirkişi raporu, faciaya davetiye çıkarıldığını gözler önüne serdi.
Patlama büyüklükleri, sayısı ve zamanlarının belirlenmesi amacıyla 11 kişiden oluşan heyet tarafından hazırlanan 200 sayfalık bilirkişi raporu, Hendek Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Rapordaki tespitler şunlar:
4 BÜYÜK PATLAMA OLDU
Dört büyük patlama meydana geldi, patlamaların evresi 1 dakika 54 saniye sürdü. Zamanca ilk ve büyüklükçe en büyük patlama sürecinin iş yerinin Çin Mahallesi kısmındaki misket deposu, ilaç eleme yeri ve misket laboratuvarıyla ilişkili olduğu değerlendirildi.
En büyük patlayıcı miktarı 5 bin 700 kilogram gök bombası (13 ton 396 kilogram TNT'ye eş değer) ile 19 metre çapında çukur oluştu. 4 ton 82 kilogram gök bombası (9 ton 595 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 17 metre, 1 ton 106 kilogram gök bombası (2 ton 599 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 11 metre, 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 10 metre, 53 kilogram gök bombası (125 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 4 metre ve 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 10 metre çapında çukur oluştu.
DEPO MESAFELERİ UYGUN DEĞİLDİ
Depolarda sütreler bulunmuyordu ve güvenlik mesafeleri yasal değerlere uymuyordu. Depolar ve misket üretim bölgelerinde yasal sınırların üzerinde patlayıcılar depolanmıştır. 2 Temmuz 2020 tarihindeki depo kayıtlarında piroteknik patlayıcıların toplam miktarı 41 ton 281 kilo 38 gramdır. Buna ilave olarak 5 tondan fazla miktarda Kosova için piroteknik materyal üretilmiştir. Sonuç olarak Çin Mahallesi'nde yasal olmayan bir şekilde ve tüzüğe aykırı olarak depolama ve üretim yapılmıştır.
DEPOLAR RUHSATSIZ
Patlayıcı mamullerin muhafaza edildiği depolarda herhangi bir olası patlama, parlama ve yangın etkilerine karşı yapısal anlamda hiçbir önlem alınmamıştır. Hepsi patlamadan sonra büyük yangında kullanılamaz hale geldi. İdari binanın ikinci katına ait kullanım ruhsatı olmadığı gibi arazinin kuzeyinin uç kısmında depo amaçlı kullanılan irili ufaklı baraka türünden yapıların da ruhsat kayıtlarına ulaşılamamıştır.
UZATMA KABLOLARIYLA ELEKTRİK ÇEKİLMİŞ
Yıkılmamış binalarda yapılan incelemelerde parlama, patlama tehlikesi olan binalarda kıvılcım çıkarabilecek elektrikli cihazlar konulduğu, tehlike bölgelerine uzatma kablolarıyla elektrik çekildiği, makine tamiratları yapılırken elektrik bağlantılarında güvenlik kurallarına uyulmadığı belirlendi.
Bağlantı noktalarında sızdırmazlık özelliğinin bozulduğu, statik elektriğe karşı yeterli tedbirlerin alınmadığı, çalışanların kontrolünün muntazaman yapılmadığı, gelişen teknolojiyi kullanarak alınabilecek güvenlik tedbirlerinin alınmadığı görüldü.
İş sağlığı ve güvenliği hukuku bakımından düzenlenen yükümlülüklerin tam olarak sağlanmadığı anlaşıldı. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli olan tüm önlemlerin alınmadığı sonucuna ulaşıldı.
DEPOLARA 2 TON YERİNE 6 TON PATLAYICI KONULMUŞ
Patlayıcı materyallerin depolandığı toplam alan 2 bin 400 metrekare. Depo başına yaklaşık 6 ton patlayıcı/kimyasal içerik bulunduğu görülmektedir. İlgili mevzuata göre bu depoların minimum 2 ton kapasiteli patlayıcı madde muhafaza yapıları olarak ele alınması gerekirdi.
İMHA İŞLEMİNDE DE ÜÇ ASKER ÖLMÜŞTÜ
Sakarya'nın Hendek ilçesi Yukarıçalıca mevkisinde yaklaşık 15 dönüm üzerine kurulu havai fişek fabrikasında 3 Temmuz'da saat 11.15 sıralarında meydana gelen ve yaklaşık 50 kilometre mesafeden, kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda 7 kişi ölmüş, hastaneye kaldırılan 127 kişi yaralanmıştı.
Patlamaya ilişkin gözaltına alınan aralarında fabrika sahibinin de bulunduğu 5 şüpheli tutuklanmış, bir zanlı ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Kontrollü imha amacıyla Adapazarı ilçesi Taşkısığı mevkisine getirilen fabrikadaki patlayıcıların, 9 Temmuz'da 11.35 sıralarında kamyondan indirildiği sırada meydana gelen patlamada 3 asker ölmüş, 8 jandarma personeli ile kamyon şoförü yaralanmıştı. (AA)