Haydarpaşa Garı, Sabancılara mı veriliyor: 'Galataport yapmak istiyorlar'

İSTANBUL - 1924’ten itibaren TCDD’nin ilk Genel Müdürlük binası olan daha sonraki yıllarda TCDD 1.Bölge Müdürlüğü binası olarak kullanılan Haydarpaşa Gar binası 28 Kasım 2010’da çıkan yangında büyük bir hasar gördü. Yangından sonra Haydarpaşa bir daha ne insan ne vapur ne de tren görebildi.

Son olarak ise Gar binası ile içerisinde bulunduğu arazi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile imzalanan protokolle KDV hariç 71.1 milyar TL’ye 29 yıllığına Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi.

Aynı protokolle Sirkeci Gar Sahası da 9.5 milyar TL’ye Kültür ve Turizm Bakanlığı’na kiralandı. KESK’e bağlı Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası’na (BTS) göre, Haydarpaşa 500, Sirkeci ise 200 olmak üzere gar binaları ve sahası toplam 700 dönüm.

GÜLER SABANCI GAR ARAZİSİNDE

Henüz kira protokolü imzalanmamışken 9 Temmuz 2024'te Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı Haydarpaşa Gar 5 Plan No’lu bina ve Toprak Mahsulleri Ofisi siloları önündeki alanda elinde gar projesi ile görüntülendi. Personel dışında, özel izne bağlı girilebilen arazide Sabancı’nın neden bulunduğu açıklanmadı. 

BAKANLIK İSTERSE BAŞKALARINA KİRALAYABİLECEK

Protokolde Gar ve arazisini 29 yıllığına kiralayan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın arazideki taşınmazları başkalarına kiralanabileceği belirtiliyor. Protokolde, "Sirkeci ve Haydarpaşa Gar sahası alanlarında belirlenen yapılar tüzel kişilikler ve ortalıklara ait kira sözleşmesi karşılığında fonksiyonlarına göre Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kullandırılabilecektir" ifadelerine yer verildi.

Yine protokolde, “Alanın kültürel amaçla değerlendirilmesi için hazırlanan projelerin uygulanmasına yönelik finansman bakanlık ve proje ortaklarınca karşılanacaktır” ifadesi yer aldı.

LOJMANLARA VE İŞLETMELERE ‘ACELE TAHLİYE EDİN’ YAZISI

Haydarpaşa’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilmesinin ardından, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası'nın (BTS) kiralanma işlemi ile ilgili "yürütmenin durdurulması" ve "iptal" davası devam ederken, Haydarpaşa arazisi içerisinde yer alan demiryolu işçilerine yaşadıkları lojmanları 7 gün içerisinde tahliye etmeleri yönünde yazı gönderildi. Aynı şekilde kira protokolü gerekçe gösterilerek kira sözleşmesi devam eden arazi içerisindeki işletmeler Demirspor, Deniz Büfe ve Kilisli Fiko’ya da yerlerini tahliye etmeleri yönünde yazılı tebligat gönderildi.

‘GALATAPORT YAPMAK İSTİYORLAR’

BTS Genel Sekreteri Murat Oral, Avrupa yakasında Sirkeci garımız var. Demiryolculuğu yapılacak alternatif bir gar yok. Haydarpaşa da Anadolu yakası için böyledir. 2000 yılından beri iktidarın buralarda gözü var. Çeşitli taktiklerle geldiler biz bu planları savuşturduk. Şimdi Galataport yapmak istiyorlar. Bizi yani demiryolu çalışanlarını Haydarpaşa’dan tahliye etmek için Ayrılıkçeşmesi’nin oraya bir konteyner kent yapıyorlar. Kültür Bakanlığı’na devredilmesi yeni bir taktik. Kamuoyunun tepkisini çekmeden burayı aldıktan sonra Güler Sabancı gibi zenginlere peşkeş çekmek istiyorlar, tabiri caizse buraya çökmek istiyorlar. Protokolden 46 gün önce Güler Sabancı gelip etrafı gezdi. Demiryolu işletmeciliği için olan arazinin tamamını kiralıyorsanız bu kiralamak değildir. Hiçbir kurum kendi varlıklarını 29 yıllığına borçlu çıkabileceği, kiracısının başkalarına kiralayabileceği şekilde vermez. Bizim şu an trenlerimizi park edecek alanımız yok. Eskiden Haydarpaşa’da yapılıyordu, şimdi Ankara’ya göndermek zorunda kalıyoruz.”

‘HAYDARPAŞA TREN GARI VASFINI YİTİRECEK’

2012’den beri Haydarpaşa’da demiryolu taşımacılığının yapılamadığını hatırlatan Oral, “Kültür Bakanlığı kiracısı olduğu Haydarpaşa ve Sirkeci’yi özel proje alanına çevirdi. Özel proje alanı istediğimi yaparım demek. Amaçları Söğütlüçeşme’ye viyadükler yapıp altlarına da AVM yapıp trenleri oradan Halkalı’ya göndermek, Gebze’den çalıştırmak. Bu proje uygulanırsa Haydarpaşa tren garı olma vasfını tamamen yitirecek. Buralar kıymetli siz buralarda oturmayın, çalışmayın. Buralar kıymetli olduğu için buralara el koymak istiyorlar. Kültür Bakanlığı’na kiralanması aslında bir kandırmaca." 

HAYDARPAŞA’NIN ‘BAŞINA GELENLER’

Haydarpaşa’nın başına gelenler, 2000’li yılların başına uzanıyor. "Ticaret ve turizm" merkezi yapılmak istenen bölge bugüne kadar çok sayıda proje ile gündeme geldi. 2004 yılında 70 katlı 7 gökdeleni Haydarpaşa Garı ve çevresindeki bölgeye kurgulayan, bu alanı “dünya ticaret merkezi ve kruvaziyer liman” şeklinde planlayan Haydarpaşa Port projesi ortaya atıldı.

2005’te çizilen yeni versiyonda bu kez “Haydarpaşa Venedik” olacak denildi. Haydarpaşa otel olacak”, “Haydarpaşa kültür merkezi olacak”, “Haydarpaşa müze olacak” şeklindeki söylemler devam eden yıllarda da sürdü. 2006’da İstanbul 5 no.lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Koruma Kurulu Haydarpaşa Garı ve çevresini “tarihî ve kentsel sit alanı” ilan etti. 2013’te bu sefer Haydarpaşa’nın Olimpiyat Oyunlarına göre işlevlendirilmesi yönünde bir proje daha ortaya atıldı. 2018’te Haydarpaşa’da arkeolojik buluntular açığa çıktı.

2019’da yerel seçimleri öncesinde ise “Haydarpaşa tasarım merkezi olacak” denilen başka bir proje ortaya atıldı. TCDD, tarihi Haydarpaşa ve Sirkeci garlarının atıl durumda olan yaklaşık 29 bin metrekarelik depo sahalarını kültür ve sanat etkinliklerinde kullanılmak üzere 4 Ekim 2019 tarihinde ihaleye çıkardı. TCDD’nin yaptığı ihaleyi Hezarfen Danışmanlık Limited Şirketi kazandı.

2005’te kurulan Haydarpaşa Dayanışması ise tüm bu projelere karşı 19 yıldır, “Haydarpaşa Gardır Gar Kalacak” diyerek mücadele etmeye devam ediyor.

SABANCI HOLDİNG: YATIRIM PLANIMIZ YOK

Haberimiz üzerine Sabancı Holding'ten yapılana açıklamada şu ifadeler kullanıldı: "Sabancı olarak; Haydarpaşa Garı’na ilişkin herhangi bir yatırım ya da proje planımız bulunmamaktadır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur."