HDP'nin kapatılması girişimi dış basında: 'MHP baskısı'

DUVAR - Türkiye'de aynı gün içinde HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi ve HDP'nin kapatılması için hukuki süreç başlatılması dünya basınında geniş yer buldu. Haberlerde, HDP'nin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki (TBMM) üçüncü büyük parti ve ikinci büyük muhalefet partisi olduğu vurgulandı; AK Parti'nin, parti kapatma konusunda iktidar ortağı MHP'nin baskısı altında olduğu yorumu yapıldı. 

BLOOMBERG'DEN MHP VE 7 HAZİRAN SEÇİMLERİ VURGUSU

Amerikan haber ajansı Bloomberg'ün haberinde, 'Erdoğan'ın kilit önemdeki milliyetçi müttefiki' olarak nitelenen iktidar ortağı MHP'nin uzun zamandır HDP'nin kapatılması için AK Parti'ye baskı yaptığı vurgulandı; HDP üzerindeki baskının da, AK Parti'nin tek parti hükümeti kuracak kadar oy alamadığı 7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra başladığı belirtildi.

Haberde,  "Savcının aynı zamanda yüzlerce HDP üyesine siyaset yasağı getirilmesini de talep eden adımı, Türkiye'yi uzun zamandır insan hakları ve demokratik standartlar açısından eleştiren Avrupa Birliği ve ABD'den muhtemelen eleştiri alacak" denildi. "Erdoğan'ın müttefiki Devlet Bahçeli 2023'teki cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri öncesinde HDP'ye karşı adım atılması için baskı yapıyordu" ifadelerini kullanan Bloomberg, habere şu cümlelerle son verdi:

"HDP 2015'teki parlamento seçimlerinde daha önceden görülmemiş bir şekilde 80 koltuk kazandı, bu durum Erdoğan'ın partisinin ilk kez çoğunluğu kaybetmesine yol açtı. AK Parti meclis çoğunluğunu aynı yıl tekrarlanan seçimlerde kazandı ve hükümet sonrasında HDP'ye baskı yapmaya başladı; liderleri hapse atıldı ve onlarca seçilmiş Kürt belediye başkanı görevden alındı."

AP: MİLLİYETÇİ MÜTTEFİK İSTEMİŞTİ

Amerikan ajansı Associated Press (AP), HDP'nin Türkiye parlamentosundaki üçüncü büyük parti olduğunu vurguladığı haberinde, aralarında eski eş başkan Selahattin Demirtaş'ın da bulunduğu onlarca seçilmiş HDP milletvekili ve belediye başkanının yanı sıra binlerce parti üyesinin tutuklandığını belirterek, "Erdoğan'ın milliyetçi müttefiki kısa süre önce partinin kapatılmasını istemişti" ifadelerini kullandı.

AP, "Bir zamanlar Erdoğan'ı destekleyen ama Türkiye liderinin giderek otoriterleşen yönetim şekli karşısında hayal kırıklığı yaşayarak HDP'ye katılan Gergerlioğlu'nun vekilliğinin düşürülmesiyse, Erdoğan'ın bir dizi insan hakları reformunu vaat etmesinden haftalar sonra geldi" diye yazdı. Ajans, Gergerlioğlu'nun çıplak arama dahil, Türkiye'de bir dizi insan hakları ihlalini ifşa ettiğini hatırlattı.

AFP: BATI'YLA YENİ GERİLİM KAPIDA

Fransız haber ajansı AFP'nin haberinde de HDP'nin meclisteki üçüncü büyük parti olduğuna dikkat çekilirken, "Anayasa Mahkemesi teoride savcının kapatma girişimini reddedebilir ve HDP'yi yargılamayabilir. Fakat Batılı hükümetler, Türkiye'nin yargı sisteminin bağımsızlığını sorguluyor ve Erdoğan'ı, mahkemeleri muhalefeti bastırma amaçlı siyasi bir sopa olarak kullanmakla suçluyor. İddianamenin açıklanmasından hemen sonra Türk lirası dolar karşısında yüzde 1.5'tan fazla değer kaybetti; bu, Erdoğan'ın hükümetiyle Batı arasında yeni bir gerilimler silsilesine dair kaygıların göstergesiydi" denildi. 

AFP, Gergerlioğlu'nun da 'Türkiye'de ana akım medyanın genellikle gözardı ettiği çeşitli insan hakları ihlallerine ışık tuttuğu için Erdoğan hükümetini uzun süredir sinir ettiği' yorumu yaptı; "Özellikle de, çıplak aramaya maruz bırakılan kadın tutukluları savunması hükümeti geçen yıl öfkelendirdi" ifadelerini kullandı.

REUTERS: ANKETLERDE OY ORANLARININ DÜŞMESİYLE EŞ ZAMANLI

İngiliz haber ajansı Reuters, kapatma girişimini "Türkiye meclisinin üçüncü büyük partisi üzerinde yıllardır devam eden baskının zirve noktası" olarak niteledi. Haberde, HDP'nin son dönemde "AK Parti'nin milliyetçi müttefiklerinin kapatma çağrılarıyla" giderek yoğunlaşan bir baskı altında kaldığı belirtildi. Reuters, "Bu durum, Erdoğan'ın hükümeti korona virüsü pandemisi nedeniyle ekonomik sorunlarla boğuşurken AKP ve milliyetçi müttefiklerinin anketlerdeki oy oranlarının düşmesiyle aynı zamanda yaşandı" ifadelerini kullandı.

Reuters Türkiye'de geçmişte hem Kürt partilerinin hem de İslamcı partilerin kapatıldığını hatırlatırken, "Erdoğan siyasi partileri kapatmaya karşı olduğunu tekrar tekrar ifade etmişti" diye yazdı. Haberde, HDP'nin ilk kez girdiği 2014 seçimlerinde geniş kapsamlı bir sol ve azınlık yanlısı politika benimseyerek, geleneksel Kürt tabanının ötesine geçtiği, 2018'de de yaklaşık 6 milyon oy aldığı belirtildi. Reuters, Erdoğan'ın bu ay başında açıkladığı insan hakları eylem planının da muhalefet tarafından 'sadece bir halkla ilişkiler egzersizi' olarak görüldüğü yorumu yaptı.

BBC: HDP 2015'TEN BERİ BASKI ALTINDA

İngiliz özerk yayın kuruluşu BBC'nin haberinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 'HDP'yi uzun zamandır yasaklı PKK'nin siyasi cephesi olmakla' suçladığı belirtilirken, "Türkiye parlamentosundaki üçüncü büyük parti parti olan HDP PKK'yle bağı olduğunu reddediyor" denildi.

BBC, "Muhalifler Erdoğan'ı, hükümete ve muhafazakâr partisi AKP'ye karşı siyasi muhalefeti bastırmak için mahkemeleri kullanmakla suçluyor. HDP, PKK ile Erdoğan hükümeti arasındaki çalkantılı ateşkesin 2015'te çökmesinin ardından giderek artan bir siyasi ve yasal baskı altında kaldı. Bu baskı, 2016'daki başarısız darbe girişiminden sonra iyice yoğunlaştı" ifadelerini kullandı.

HRW: HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE ŞOKE EDİCİ BİR SALDIRI

Gergerlioğlu'nun milletvekilliğinin düşürülmesine bir tepki de İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden (HRW) geldi. HRW'nin Türkiye direktörü Emma Sinclair-Webb, "Bu demokratik normlara ve hukukun üstünlüğüne karşı şoke edici bir saldırı; Türkiye'nin Anayasası'nın, kanunlarının ve uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerinin bir ihlali" dedi. (DIŞ HABERLER)