Hedefler tutmadı, köprü müteahhitlerine 3 milyar TL 'garanti' ödeme yapıldı
Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle yapılan köprüler için taahhüt edilen garanti araç geçiş sayısına ulaşılamadığı için müteahhitlere Hazine'den 1 yılda 3 milyar liranın üzerinde (eski parayla 3,5 katrilyon) ödendi. Ulaştırma Bakanı Turhan, eleştirilere, "'Niye pahalı' diyorlar?, vatandaşa ücretsiz yol hizmeti mi var? Kimseyi buraya davet etmiyorum" yanıtını verdi.
DUVAR - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 'Yapımında devletin cebinden bir kuruş çıkmadı' dediği Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi köprüleriyle, Avrasya Tüneli'nin Hazine'ye maliyeti artıyor. Yüksek geçiş ücretleri nedeniyle sürücülerin beklenen ilgiyi göstermediği köprülerin müteahhitlerine yapılan ödemelerle ilgili son rakamları Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan açıkladı. Bu köprülerin Hazine'ye 1 yıllık faturası 3 milyar lirayı geçti.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Turhan'ın verdiği bilgiye göre 2017’de Yavuz Sultan Selim’i kullanan araçlardan 733 milyon lira tahsil edildi. Ancak eksik geçiş için müteahhit şirkete 1.7 milyar lira daha ödendi. Bu para da, köprüleri kullansın kullanmasın herkesten alınan vergilerden karşılandı. Turhan yine aynı modelle yapılan Osman Gazi Köprüsü için de 2019 yılında 3 milyar 550 milyon lira Hazine garantisi ödememesinin planlandığını söyledi.
'GARANTİ VERMESEM, MÜŞTERİ BULAMIYORUM!'
Karar gazetesinde yer alan habere göre Kuzey Marmara Otoyolu’nun maliyetinin 3 milyar dolar olduğunu aktaran Turhan, şu bilgileri verdi: “10 yıl 5 ay sonra bize devredilecek, 2 yılı gitti. Kuzey Marmara Otoyolu’nun Anadolu tarafı iş bittikten 5 yıl 9 ay sonra kamunun malı olacak, Avrupa tarafındaki kısım 6 yıl 1 ay sonra kamuya devredilecek. Garanti ödemesi gerekiyorsa ödeyeceğiz. Tekirdağ-Savaştepe, Çanakkale Köprüsü dahil, burası da 10 yıl 8 ay sonra kamuya devredilecek.
Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu proje tutarı 6 milyar 892 milyon dolar. Burası 16 yıl 9 ay sonra devralınacak. Burada ödenecek garanti miktarı yıllık yaklaşık 700 milyon dolar. Projeyi ihaleye çıkardığımızda dedik ki ilk 3 yıl, bilemedin 4 yıl garanti ödemesi gerekir. Garanti vermeseydim, bankacı buna kredi vermiyor, buna müşteri bulamıyorum. Risk paylaşımı diye bir şey var. Onlara, bu projelere gelip teklif versinler diye her türlü avantajı sağlamaya çalışıyorum. Çünkü amacım yol yapmak. Diyorsunuz ki bunlar niye pahalı? Vatandaşa ücretsiz yol hizmeti mi var. Zorla buraya kimseyi davet etmiyorum. Burayı kullanan kendi menfaatini düşünerek zamandan, akaryakıttan sağladığı tasarruf karşılığında bu parayı veriyor.”
Bakan, YİD yöntemiyle ihale edilen işlerin toplam tutarının 131 milyar lira olduğuna işaret ederek, Avrasya Tüneli için bakanlığın merkez teşkilatı 2019 yılı bütçesinden ödenecek Hazine garantisi ödenek teklifinin ise 167 milyon lira olduğunu açıkladı.
AKAR: RAKAMLAR TUTTURULAMADI
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar ise devletin Yap-İşlet- Devret projelerindeki garanti rakamlarını tutturamadığına dikkat çekti. Akar, 2017 yılında Hazine'nin Osmangazi Köprüsü'nden geçmeyen araçlar için yaklaşık 1 milyar 446 milyon ödemek durumunda kaldığını söyledi. Avrasya Tüneli'ndeki rakamlara da değinen Akar, 25 milyon 600 bin araç garantisinin verildiğini ancak geçen yıl 15 milyon geçiş sağlandığını, bunun Hazine'ye faturasının da 123 milyon olduğunu söyledi.
3 YILDA GARANTİ RAKAMI GEÇECEKTİ!
Ekim 2017’de açıklamalarda bulunan dönemin Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, köprü geçişlerdeki garantilerle ilgili istatistikler paylaşarak, garantiden kaynaklı ödemelerin sürpriz olmadığını ve devletin 3. yıl sonunda para kazanmaya başlayacağını öne sürmüştü.