Hibeleri kesilen Erasmus+ öğrencileri: Geri dönmek zorunda kalabiliriz

DUVAR - Her yıl Türkiye’den binlerce öğrenci Erasmus+ programına katılarak Avrupa Birliği ülkelerinde eğitim alıyor. Bu dönemde öğrencilere eğitim masraflarını karşılayabilmeleri için hibe desteği veriliyor. Aylık ödenen hibeler, Erasmus+ süresini kapsayacak şekilde açıklanıyor.

‘ŞUBATA KADAR KİRA SÖZLEŞMESİ YAPTIM’

Ancak bu sene çok sayıda öğrencinin hibe desteği kesildi ya da 2,5 aya düşürüldü. Hibe kesintisinden Erasmus+ yapacakları kurumlara gittikten sonra haberdar olan öğrenciler, zor durumda. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Geomatik Mühendisliği bölümünde yüksek lisans yapan Sena Gülmez, şu anda Belçika’daki Gent Üniversitesi’nde eğitim görüyor. Yeni dönem için 22 Eylül’de Belçika’ya giden Gülmez, bu tarihten 3 gün sonra İTÜ’den gelen bir e-maille yalnızca 2,5 aylık hibe alacağını öğrendiğini anlatıyor:

“Cuma günü, mesai bitimine çok yakın bir zamanda geldi mail. Hibeden kesinti yapmalarının yanı sıra bir de şubattan önce yatıramayacaklarını söylediler. Şubatta biz zaten Türkiye’ye dönmüş olacağız. Bir çok öğrenci gibi ben de hibeye güvenerek geldim.”

Çok kaygılı olduğunu ve maddi sorunlarla uğraşmaktan okula odaklanamadığını belirten Gülmez, aylık kirasının 450 Euro olduğunu söylüyor. “Şubata kadar yani kalacağım süre boyunca bir kira sözleşme imzalamıştım, bir aylık bir şey değil. O yüzden zaten buradan ayrılmam mümkün değil. Ayrılsam bile başka bir yerde daha uygun alternatif bulmam da imkansız. Kente kiralar hep bu ayarda çünkü.”

Erasmus+ programına giden öğrencilerin çalışma izni bulunmuyor. Ancak bazı ülkelerde haftada 20 saati aşmayan yarı zamanlı çalışmaya izin veriliyor. Dolar ve Euro kurunun yüksek olması nedeniyle ailesinden isteyebileceği desteğin sınırlı olduğunu ifade eden Gülmez, şöyle devam ediyor: “İş bulmak ve çalışmak gibi seçenekleri de değerlendirmeye çalışacağım. Ama biliyorsunuz öğrenci olduğumuz için çalışma izniyle gelmedik, saatlerimiz kısıtlı. O yüzden mağduriyetimizin giderilmesini ve bize ne kadar hibe taahhüt edildiyse onun yerine getirilmesini istiyoruz, aslında aşırı bir şey istemiyoruz.”

TÜRKİYE ULUSAL AJANSI: PANDEMİ NEDENİYLE MÜZAKERELER UZADI

İTÜ, hibe kesintisinin gerekçesini Türkiye Ulusal Ajansı tarafından gönderilen bütçe miktarının azaltılması olarak açıkladı. Dışişleri Bakanlığı’na bağlı bir kurum olan Ulusal Ajans, Avrupa Birliği’nden gelen hibenin nasıl dağıtılacağını belirliyor. Konuya dair bir açıklama yayımlayan kurum, Covid-19 salgını nedeniyle bütçe müzakerelerinin uzadığını belirtti. "2021-2027 Erasmus+ Program Tüzüğü Avrupa Birliği tarafından 6 ay gecikmeli olarak ancak Haziran 2021 tarihinde onaylanabilmiştir” ifadesine yer verilen açıklamada, müzakerelerin sonucu beklenmeden öğrencilere asgari oranda hibe desteği verildiği ve bu miktarın güncellenebileceği bildirildi.

Bir başka açıklama ise AB Türkiye Delegasyonu'ndan geldi. Açıklamada, programın uygulanmasından ve AB tarafından tahsis edilen fonların yönetiminden Türkiye Ulusal Ajansı’nın sorumlu olduğu belirtildi. Delegasyon, konuyu yakından takip ettiğini ve öngörülen çözümlere ilişkin bilgi almak üzere Türkiye Ulusal Ajansı ile iletişime geçtiğini belirtti.

AVRUPA’YA GİTTİKTEN 3 HAFTA SONRA HİBE LİSTESİNDEN ÇIKARILDI

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Malzeme Bilimi yüksek lisans öğrencisi Furkan Seçerdin ise 1 Eylül’de gittiği İspanya’nın Madrid kentinde hibesiz kaldı. Programa kabul alarak önemli bir başarı elde eden Seçerdin, son günlerde bu başarının verdiği mutluluğu yaşayamıyor.

YTÜ’nün 16 Haziran’da açıkladığı hibe listesinde yer alan yüksek lisans öğrencisi, eğitim öğretim dönemi başladıktan 3 hafta sonra yeni bir hibe listesi açıkladığını ve bu listede yer almadığını belirtiyor:

“Hibe verilen kişi sayısının yüzde 20 oranında düştüğü, kişi başına düşen hibe miktarınınsa arttığını açıkladı. Yine aynı şekilde 10 aylık verilecek hibenin 8 aya, 6 aylık verilecek hibenin de 4 aya düşürüldüğü söylendi. Bunun üzerine yeni yayınlanan listede hibesiz olarak gözüktüm. Ben şu anda hibeliyken hibesiz duruma düştüm ve nasıl bir hayat süreceğim hakkında hiçbir fikrim yok. Okulla görüştüğüm zaman bana neden erken gittiğim soruldu. Okulum 6 eylülde başlayacakken ben kasım ayında mı gitmeliydim, bunu anlayamadım.”

Madrid’te bir oda kiralayan Seçerdin, yaklaşan kira ödemesi nedeniyle stresli. Vadedilen hibe kendisine verilmediği için ödeme yapamayacağını belirtiyor: “Ev sahibiyle görüşeceğim. Bana birkaç gün müddet verebilirse en azından belki bir gelişme olur ve ben de hayatımı idame ettirebilirim. Yoksa diğer türlü burada kalabilme gibi bir durumum olmayacak. Aslında baktığınız zaman bu çok büyük bir başarı. Ama bunu yakaladığınız zaman içinizde oluşan gururu 3 hafta içerisinde yıkıyorlar. Tamamen çökmüş durumdayım. Hibem verilecek mi verilmeyecek mi belli değil?”

‘HİBE 8 AYDAN 2,5 AYA DÜŞTÜ’

İTÜ’de Mimarlık ve Endüstriyel Tasarım bölümlerinde çift anadal yapan Güleycan Genç, Milano’daki Politecnico Üniversitesi’nde 2 dönem okumaya hak kazandı. İtalya’ya gittikten bir ay sonra İTÜ’den aldığı maille hibesinin 2,5 aya düşürüldüğünü öğrenen Genç, içinde bulunduğu durumu şöyle anlatıyor:

“Kira sözleşmemi yapmış, depozitomu ödemiş ve derslerime başlamışken 8 ay verileceğine emin olduğum 600 Euroluk hibenin sadece 2,5 ayını alabileceğime dair bir mail aldım ve çok şaşırdım. Hibe olmadan Avrupa’da bir öğrenci hayatı sürmek benim gibi birçok öğrenciye göre imkansız denecek kadar zor. Örneğin Milano’da aylık ev ya da yurt kiraları ortalama 400-500 Euro.”

Vadedilen hibenin verilmemesi nedeniyle öğrencilerin ülkesine dönmek zorunda kalabileceğini belirten Güleycan Genç, programa İngilizce sınav puanı ve not ortalamasıyla kabul aldığını hatırlatıyor: “Avrupa’da eğitim alma deneyimini ben de geçmiş senelerde yaşamış herkes kadar hak ettiğime inanıyorum ve çok içtenlikle bizim durumumuza kısa sürede bir çözüm bulunmasını istiyorum. Gelen hibe bir dönemlik masrafımızı bile karşılamıyor. Yakın bir tanıdığım kesin geri dönüş kararı aldı örneğin ikinci dönemde. Eğer sorun çözülmezse Türkiye’ye geri dönmeyi ben de değerlendiriyorum çünkü buradadaki harcamalarım Türkiye’deki harcamalarımı 10’a katlıyor. Böyle bir kararı dönemin ortasında almam durumunda ise okulumun 1-2 yıl uzama ihtimali var.”

Öğrenciler, kurumların bir araya gelerek acilen çözüm üretmesini bekliyor.