Hüsnü Mübarek kimdir?
Mısır'ı 30 yıl boyunca demir yumrukla yönetti. İsrail ve ABD'yle iyi ilişkilere bağlı olan iktidarında, OHAL'i hiç kaldırmadı. Ta ki, baskı, yolsuzluklar ve seçim hilelerinden usanan milyonlarca Mısırlının sokağa döküldüğü 2011'e dek... Mısır'ın bugün ölen eski cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek kimdir?
DUVAR - 1981 yılında iktidara geldiğinde, kimse Ortadoğu'nun en önemli ülkelerinden Mısır'ın başında 30 yıl kalmasını beklemiyordu. Mısır cumhurbaşkanı Enver Sedat suikastla öldürülmüş, suikast sırasında yanında oturan yardımcısı Hüsnü Mübarek, siyasi deneyimi olmayan az tanınmış bir askeri pilot olarak yerine geçmişti. Dünyanın gözü, Mısır'da olası bir siyasi karmaşaya çevrilmişti.
Fakat Hüsnü Mübarek o koltuktan 30 yıl boyu inmedi. İktidarına, özellikle siyasal İslam olmak üzere birçok kesim üzerindeki baskı, seçim hileleri, yolsuzluklar ve Sedat'ın İsrail'le yaptığı barış anlaşmasını devam ettirmesine endeksli milyarlarca dolarlık Amerikan desteği damga vurdu. Ülkesini 30 yıl boyu demir yumrukla, 'firavun' lakabını beraberinde getirecek bir otokrasiyle yönetti. Ta ki, Şubat 2011'de 'Arap Baharı' olarak adlandırılan süreçte, milyonlarla Mısırlının 239 protestocunun öldürülmesine rağmen 18 gün boyu geri adım atmadığı halk isyanına kadar...
ABD'den de gelen baskı sonucu nihayet istifa eden Mübarek, 2011 yılında tutuklandı; yolsuzluk davaları ve protestocuların ölüm emrini vermekle suçlandığı uzun bir yargı sürecinin ardından, 2017 yılında tartışmalı bir kararla aklanarak beraat etti. Ancak birçok Mısırlı onu, gaddar bir otokrat olarak görmekten hiç vazgeçmedi.
OHAL'İ 30 YIL BOYU KALDIRMADI
Enver Sedat'ın öldürülmesinden sadece sekiz gün sonra cumhurbaşkanlığı yeminini eden Mübarek, 'yarı-askeri' lider kimliğini hiç bırakmadı. 30 yıllık iktidarının tamamında olağanüstü hali hiç kaldırmadı. Halefinin kim olacağı sorusunu hep yanıtsız bırakırken, başkan yardımcısı koltuğunu da kendisinin altının oyulmaması için hep boş bıraktı.
Ülkeyi tüm bu süreçte çok geniş tutuklama yetkileriyle yönetti, temel özgürlüklerin birçoğu bastırıldı. 2011'deki halk isyanında, olağanüstü halin kaldırılması Mısırlı eylemcilerin en önemli taleplerinden biri olacaktı.
YOLSUZLUK HERKESİN BİLDİĞİ SIR HALİNE GELDİ
Kendisi de altı suikast girişimini atlatan Mübarek, polis devletinin 'İslamcı terörle savaşmak için şart olduğunu' savunuyordu. Bu süreçte, Amerikan mali yardımlarının katkısıyla, Mısır'da kısmi bir iç ekonomik istikrar ve kalkınma sağlandı. Ancak ailesinin sonradan ortaya saçılacak devasa yolsuzluklarına dair söylentiler de herkesin bildiği bir sır haline geldi.
Dış politikada Enver Sedat'ın İsrail'le barış anlaşması yapması sonrası Arap ülkeleriyle bozulan ilişkileri düzelmeyi başarsa da, Gazze'deki İsrail ablukasını desteklemesi ve ABD'yle yakınlığı nedeniyle Arap sokaklarında pek sempati toplamadı.
Mübarek'in iktidardaki son günlerinde, istifa baskısına direnmek için demokratik bir siyasi süreç başlatma vaadi de kabul görmedi.
18 gün süren isyanın ardından nihayet istifa etmesiyle, Mısır'da yeni bir karmaşık dönemin de kapıları aralandı. Ülkede ilk kez düzenlenen özgür seçimlerde, Mübarek'in yıllarca baskı altında tuttuğu Müslüman Kardeşler hareketi zafer kazandı. Ancak Müslüman Kardeşler'in cumhurbaşkanlığına getirdiği Muhammed Mursi de, tüm yetkileri elinde topladığı bir kararname çıkarınca 'yeni firavun' tepkisiyle karşılaştı. Bu kez Mursi'ye karşı haftalar süren protestolar, kanlı bir askeri darbeyle son buldu.
SİSİ DÖNEMİNDE DAVALARIN SEYRİ DEĞİŞTİ
Dönemin genelkurmay başkanı Abdülfettah Sisi'nin cumhurbaşkanlığı geldiği süreç, Mübarek'in yargılandığı davaların da seyrini değiştirdi. Mübarek, yolsuzluk ve protestocuların ölümünden yargılandığı davalarda tekrar tekrar temyize giderek aklandı; 2017 yılında da serbest kaldı. Öldüğü sırada, bir yoğun bakımda tutulmaktaydı... (DIŞ HABERLER)