İBB, mülakatta şeffaflığın kurallarını yazdı

İSTANBUL - Son yıllarda özellikle kamuda karşılaşılan liyakatsız, referansa dayalı, hesap verebilir olmayan işe alımlar toplumun adalet duygusunu sarsıyor. Kamu kurumlarına onlarca kez başvuran, sahip olduğu KPSS puanı ya da not ortalamasıyla bir şekilde mülakata çağırılan fakat ‘referansı’ olmadığı için mülakatlarda elenen binlerce örnek var. Başvurulan işle hiçbir ilgisi olmayan mülakat soruları ise adayları isyan ettiren cinsten. Yakın döneme baktığımızda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından 2016’da yapılan sözleşmeli personel alımında sorulan sorular pek çok kişinin hafızasında yer etmişti: “İkinci, üçüncü çocuğu düşünüyor musun?”, “Başkanlık sistemi ülkemiz için iyi olur mu?”, “Dünya 5’ten büyük, kimin sözü?”

Hafızalardan silinmeyen bir başka örnek ise 2018’de teknik personel alımı için yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) mülakatlarında sorulan sorulardı. Adaylara, “Sübhaneke duası cenaze namazında nasıl okunur, İBB Gençlik Meclisi başkanı kimdir, diriliş nesli size ne ifade ediyor, TÜGVA'yı duydunuz mu?" gibi sorular yöneltilmişti.

24 Haziran 2019’da yapılan seçimle İBB Başkanı seçilen Ekrem İmamoğlu, 27 Haziran’da mazbatasını aldıktan sonra bir açıklama yapmış ve “Partizanlığı bu binalardan söküp atacağız. Artık liyakat var, adalet var” diye konuşmuştu. İmamoğlu ve ekibi adam kayırmacılığa göre sonuçlanan ve mesleki bilgi birikiminin hiçe sayıldığı işe alım uygulamalarına son vermek iddiasıyla yeni bir dönem başlattı. İlk kez 2019 Aralık’ta uygulanan yeni yöntem kapsamında, mülakatlar dışarıdan görülebilen camekanlı odalarda yapılıyor, sorular adayların fanuslardan çektiği numaralara göre belirleniyor ve mülakatlar kamerayla kaydediliyor.

22 BİN BAŞVURU

İBB bünyesinde istihdam edilmek üzere 420 boş pozisyon için 13-17 Aralık 2019 tarihleri arasında online başvurular alındı. 420 kişilik kadro ilanına 22 bin 725 kişi başvurdu. Şartları uygun olan 4 bin 416 kişi evraklarını Saraçhane’de bulunan İBB Başkanlığı’na teslim etti. Mezuniyet not ortalamasına göre sıralamaya giren 1298 kişi sözlü sınava katılmaya hak kazandı.

Mülakatlar 20-26 Aralık 2019 tarihleri arasında Bakırköy'de bulunan İBB ek hizmet binasında yapıldı. Adaylara, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Mahalli idarelerle ilgili temel mevzuat, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ve mesleki yeterlilik alanlarında sorular soruldu.

Mülakatlar dışarıdan rahatlıkla görülebilen camekanlı odalarda yapıldı. Adaylar kendilerini tanıttıktan sonra, önlerinde bulunan fanuslardan numara çekti. Sorular bu numaralara göre belirlendi. Mülakat sırasında bütün görüşmeler kamera ile kaydedildi.

‘EKREM BAŞKAN’IN TAAHHÜDÜYDÜ’

Gazete Duvar’a konuşan İBB İnsan Kaynakları Müdürü Hasan Karaman, şeffaf mülakat döneminin nasıl başlandığını şöyle anlatıyor: “Tüm işe alımların referansla değil liyakatla yapılması Ekrem Başkan’ın İstanbullulara taahhüdüydü. Liyakat temelli işe alımlar olacak dedikten sonra biz tamamen bu sözün etrafında kenetlendik. Bundan sonraki alımlar da oluşturduğumuz bu şeffaf yönetim tarzı doğrultusunda devam edecek.”

Elektronik ortamda yapılan başvurudan mülakata kadar tüm adımların şeffaflıkla yürütüldüğünü belirter Hasan Karaman, “Sözlü sınava katılan çocuklarımız, sınav günü geldiğinde karşılarında şeffaf bir fanus görünce çok şaşırdı. Artık burada kesinlikle liyakat temelli bir mülakat olduğunu kendileri de gördüler” dedi.

Karaman’ın verdiği bilgilere göre şeffaf mülakatlarda izlenecek yöntemler, İBB İnsan Kaynakları ekibinin yaptığı beyin fırtınası sonucu ortaya çıktı. Karaman, İBB’nin uyguladığı yöntemle bir örnek oluşturduğuklerini belirtiyor ve şeffaf mülakat uygulamasıyla çok sayıda il ve ilçe belediyelerinden de telefon aldıklarını söylüyor: “Değişik illerden bu süreci kendileri ile paylaşmamızı isteyen arkadaşlarımız oldu. Onlarla da paylaşıyoruz."

‘EN ÖNEMLİ KISIM ALANA DAİR SORULARDI’

İBB’ye bağlı Mecidiyeköy Dilokulu’nda göreve başlayan Özge Kortel, Yıldız Teknik Üniversitesi İngilizce öğretmenliği bölümünden mezun. Kortel ayrıca, aynı üniversitede tezli yüksek lisans öğrencisi. Hali hazırda yüksek lisansa devam ettiği için bir iş arayışı olmasa da İBB’nin alım yapacağını duyunca şansını denemeye karar vermiş. Mülakat sürecini şöyle anlatıyor: “Tamamen şeffaf bir şekilde gerçekleşti. Fanuslardan soruları tombala usulüyle çektik. Aslında sorularımızı kendimiz seçmiş olduk. Dört fanus vardı. Belediyeyle ilgili ve Atatürk İlke ve İnkılapları’na dair sorular vardı. Ayrıca bir de alanımıza dair sorular soruldu. Bence en önemli kısım da buydu açıkçası. Girdiğiniz bölümlerde gerçekten bir işi hakkıyla yapabilmek için bu soruların sorulması ve buna dair bir değerlendirme yapılması gerektiğini düşünüyorum.”

‘YETENEKLERİMİZİ ve BİLGİMİZİ ÖLÇÜYORDU’

İBB’nin Evde Sağlık Hizmetleri biriminde hemşire olarak görev yapan Merve Nur Çamlıca, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi hemşirelik bölümü mezunu. Heyecanlı bir mülakat dönemi geçirdiğini söylüyor ve özellikle kendi alanıyla ilgili yöneltilen sorulardan memnun olduğunu belirtiyor: “İşe alırken sorulması gereken sorulardı. Yeteneklerimizi ve bilgimizi ölçüyordu.”

1 ay 9 gün önce göreve başlayan Çamlıca, çalışma ortamından memnun olduğunu ve karar alma süreçlerine kolaylıkla dahil olabildiğini belirtiyor: “Her gün bir çok eve çıkıyoruz, sahada çalışıyoruz, kapalı bir birim değil. İnsanları tanımak açısından çok yeni tecrübeler katıyorum kendime. Biz orada hastayla birebir ilişkide olduğumuz için karar verme süreçlerinde en yetkili kişilerden biri oluyor hemşireler.”

‘MÜLAKATIN BAŞARIYA GÖRE SONUÇLANDIĞINI GÖRMEMİŞTİM’

İnşaat mühendisi Mert Seçgil ise 2018 yılında Karabük Üniversitesi’nden mezun olmuş. 1,5 yıl boyunca iş arayan Seçgil, hem kamuda hem de özel sektörde pek çok mülakata girmiş. Şimdiye kadar girdiği mülakatlarda belirleyici olan etkeni sorduğumda “Legal adıyla söylersek referans” diyor. Seçgil, önceki tecrübelerinden yola çıkarak İBB’ye yaptığı başvuru için “Olumlu sonuçlanacağına çok da inancım yoktu” diyor ve şöyle devam ediyor: “Çok sayıda mülakata girip çıktığım için başarıya göre sonuçlandığını çok görememiştim. İlk defa burada gördüm. Yine olumsuz bir sonuç bekliyordum fakat güzel bir sonuç aldık. İşe başladığım zaman da şaşırdım çünkü herkes çok sıcakkanlı ve iş öğretmeye hevesli. Etrafımızdaki deneyimli mühendisler, mimarlar ve yöneticilerimiz yardımsever ve öğreticiler.”