İlhan Durusel’in ‘Dil Tutulması’

Asuman Susam

Bir pergel... Sol ayak sabitte, bir yüzey kazıcısı, bir iz bırakıcı olarak derinlik merakında. Sağ sürekli bir arayışta, yatayda, genişleye gezine, yüzü açıklığa bilinmeze, deneye, değişime dönük: Şair. Anlam arayışında anlamı unutarak, duyma merakında sesleri susturarak, ''göz''ü hem duymanın hem dokunmanın organı kılarak, hafızaları çarpıştırarak, mekanları geçmişteki şimdinin içinden genişletip uzaya koridorlar açarak varlaşan: Şiir

Çağının en kendine özgü kalemlerinden olan Durusel'in edebiyatının kilit noktası şiirdir. Her yazdığıyla arayışı, duyuşu, imge ve dil arasındaki gidiş gelişleriyle şiirden el almış bir melez gezgindir o.

Dil tutulması arayışlarını şeyler dünyası, dil, hakikat, özne ve özneler arası ilişkiler üzerine kurmuş bir medeniyet okuması çabası. Dil işçiliği, özeninden öte kendisi dil olma, ona dönüşme şiddeti taşıyan, bu şiddeti tuhaf söylem yumuşaklığı ile hemhal eden, insanı, insanla derdinin olduğu yerden çiğ et gibi çiğneyen ve tüküren, geçmişi şimdiyle ilişkilendirirken onu tarihi bağlamından koparma pahasına, anakronik bir uzamda, eleştirelliğin içinden sivrilten şiirler.

'DİL İLE DİLSİZLEŞEN ANLARIN TUTULMASI'

Alacakaranlık. Tutulma. İnsan ve hakikatinin arasına giren dil. 'Çatlaklardan sızan ne' diye çatlağa bakmaya zorlayan, çatlaktan sızan ışığa evetse de asıl gölgeye, koyu gölgeye bakmamızı isteyen bu tutulan dilden, dilin tutulma ânından görünen şiirler geçmişteki şimdiyi, şimdideki geçmişi söyler.Bu tutulma tarih ile tarih dışının,geçmişle şimdinin,insanla yeryüzünün,insanla insan cehenneminin,sahte ile sahicinin arasında bir tutulma. En çok dil ile dilsizleşen anların tutulması. Dille ve dünya ile sersemlemiş insancıkların hayatları ile hayretleri arasında.

Sır metinler, sırlı metinler. Ermek için bu saklı, örtük olana tarih görgüsünü de gereksiniyor insan. Zaman sihirbazı olarak şairin tarihle oynadığı anakronik oyunlar, kendi şimdisini kuran anlar. Bir sine – göz olarak zaman parçacıklarının kat yerlerini açarak dünyaya şeyler üzerinden sinme çabası. Bir şölen, bir karnaval, seyirlik bir dünya sunumu.

Bir tutulma ânının içinde şeylerle kalakalmışların insanlık halleri. Tarih koridorunun duvarlarına asılı hareketli tablolar. Bakanın şimdisiyle tablonun şimdisi arasında, ara yerde ne görür bakan: kılcal kanamalar.

İlhan Durusel’in Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan ‘Dil Tutulması’ kitabının sunu kısmı Asuman Susam’ın özel izniyle yayınlanmıştır. Susam’a teşekkür ederiz.