İliçliler: Burada yaşananların Çernobil'den farkı yok

Osman Çaklı

DUVAR- Erzincan'ın İliç ilçesinde Alacer Gold ve Ak Parti'ye yakınlığı ile bilinen Çalık Holding bünyesindeki Lidya Madencilik, Çöpler Maden İşletmesi'nde ortak faaliyet sürdürüyor. 2008 yılı ÇED raporu kapsamında açık ocak üretimi ile 11 yıl sürdürülecek işletme faaliyetleri ile yaklaşık 100 milyon ton pasa ve 52 milyon ton cevher çıkarılması planlanmıştı. Geçtiğimiz günlerde Polen Ekoloji'nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda siyanürlü atık barajı çevresinde toplu kuş ölümlerinin yaşandığı iddia edildi. Kamuoyunun tepkisine neden olan kuş ölümleri hakkında şirket sorumlu tutulurken madenciliğin çevreye verdiği zararlara dikkat çekildi.

'SİYANÜRLÜ ATIK BARAJLARI, FIRAT NEHRİ'Nİ KİRLETEBİLİR'

Çevre örgütleri, Fırat Nehri'ne akan Karasu Nehri'nin 350 metre yakında olan madende şirketin faaliyetlerinin durdurulmasını istiyor. Kapasitesi genişletildikten sonra günde 9 bin ton zehirli atık ile 5 bin metreküp su deşarjı yapılacak olan Çöpler Altın Madeni'nde uzun yıllar boyunca 1 milyon 720 bin ton zehirli kimyasalın toprağı ve suyu zehirleyeceği iddia ediliyor. Konuya tepki gösteren çevre örgütlerinden Polen Ekoloji, sızıntılar ve asit buharlarıyla kirlenen suyun nehir üzerinden Keban, Karakaya ve Atatürk barajlarına zarar vereceğini söylüyor.

'21 FARKLI KİMYASALIN OLDUĞU ATIK HAVUZLARI ÖLÜM SAÇIYOR'

İliç'te yaşayan Sedat Cezayirlioğlu, madenciliğin yarattığı tahribata karşı 7 yıldır hukuki mücadele verdiklerini ve davaların uluslararası mahkemelere taşındığını söyledi. Şirketin hazırladığı ÇED raporunu inceleyen Cezayirlioğlu meydana gelen çevresel tahribata kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışıyor. Atık havuzunun 192 futbol sahası büyüklüğünde olduğunu vurgulayan Cezayirlioğlu, "Bölgede kuş ölümleri ile gündeme gelen olayda yalnızca kuşların değil insan ölümleri ve sakat doğumları da gerçekleşiyor. Havuzdan su içen kuşlar tekrar uçamıyor. 21 farklı kimyasalın bulunduğu yerden su içen hayvanlar için burası ölüm saçıyor. Ayrıca insanlar nefes alamıyor. Kimyasalların toplandığı bölgeden çok keskin bir koku yayılıyor ve boğaz yanması gerçekleşiyor" diye konuştu.

'ŞİRKET KÖYDE 12 MİLYON DAĞITTI'

Atık barajının olduğu arazinin tamamının köye ait olması ve devletten yasal izinlerin alınmasına rağmen şirketin köyde 12 milyon lira para dağıttığını dile getiren Cezayirlioğlu, "Şirketin para karşılığında köylülerden maden faaliyeti boyunca çalışmaya muhalefet edilmemesi, dava açılmaması için teminat aldı. Köylülerin çocuklarını 13-14 bin lira maaşla işe alıp sözleşme imzalattı. Herkes buna razı geldi" şeklinde konuştu.

'6 MİLYAR DOLAR ÇIKARTIP 117 MİLYON DOLAR VERGİ ÖDEYECEKLER'

Şirketin çıkardığı altından kazandığı paranın kendi yaptırdığı hesaplamalar çerçevesinde 6 milyar dolar civarında olduğunu belirten Sedat Cezayirlioğlu, buradan devlete verilecek paranın ise yalnızca 197 milyon dolar olduğunu, devletin yüzde 40 vergi indirimi sonucunda alacağı paranın 117 milyon dolar olacağını, bu noktada sürdürülen madencilik faaliyetinin kamu yararına olmadığını vurguladı.

Madencilik faaliyetinin yarattığı çevresel tahribattan dolayı bölgeyi Çernobil'e benzeten Cezayirlioğlu, madenciliğin kaçak nükleer tesisinden daha tehlikeli olduğunu ileri sürüyor. Altın madenine karşı yıllardır hukuki mücadelesini sürdüren Sedat Cezayirlioğlu hakkında defalarca dava açılmış. 'Terör örgütü' üyesi olmakla suçlanmış ve bu suçlamaların hepsinden beraat etmiş. Son olarak konunun Türkiye gündemine alınması gerektiğini söyleyen Cezayirlioğlu, maden faaliyetine karşı açtıkları davada mahkemenin bölgeyi incelemek üzere bilirkişi heyeti atadığını ancak bilirkişi heyeti bölgede keşif yapmadan mahkemenin davalılar lehine sonuçlandığını vurguladı.

Konuyla ilgili ulaşmaya çalıştığımız madencilik firmasından tarafımıza bilgi verileceği söylense de herhangi bir geri dönüş sağlanmadı.