İliç’te siyanür sızıntısı iddiasına dava: Bilirkişi keşfi yapılmalı

Osman Çaklı

DUVAR - Erzincan’ın İliç ilçesinde 2010 yılından itibaren Kanadalı Anagold şirketinin işlettiği Çöpler Altın Madeni’nde iddiaya göre, bir ay önce içinde siyanür bulunan alanda çökme yaşandı.

Madene karşı yıllardır mücadele eden çevreci Sedat Cezayirlioğlu, tonlarca saf siyanürün Fırat Nehri’ne karıştığı iddiasında bulunarak avukatıyla birlikte İliç Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvuruda bulundu. Cezayirlioğlu, mahkemeden bölgede bilirkişi keşfi yapılmasını talep ediyor.

‘İNSANLAR SİYANÜRDEN ÖLÜYOR’

Çöpler Altın Madeni’nde Anagold şirketinin yanı sıra Çalık Grubu’nun da ortaklığı bulunuyor. Cezayirlioğlu, yıllardır madenin yalnızca Erzincan’a değil, bölgeye de zarar verdiğini belirterek, kapatılması gerektiğini savunuyor. Aynı zamanda Çöpler Altın Madeni, Doğu Anadolu Bölgesi’nin yaşam kaynağı olarak bilinen Fırat Nehri’ne 200 metre mesafede bulunuyor.

Çökmenin ardından yaşanan sızıntıdan kaynaklı saf siyanürün Fırat Nehri’ne ve toprağa karıştığını ileri süren Cezayirlioğlu ve avukatı, konuyla ilgili suç duyurusunda bulundu. Ayrıca mahkemeden bölgede inceleme gerçekleştirmesini talep etti. Şirketin ÇED raporlarına göre, madende 38 kimyasal madde kullanılıyor. Bunlardan 23’ünün ise kansere neden olduğu biliniyor. Talep dilekçesinde, madenin önceki yıllarda çeşitli çevre tahribatı ve halk sağlığı açısından ölümcül sonuçlarının olduğuna değinildi: "Şirketin faaliyetleri sonucu sürekli sızıntı olduğu, tesisin yanı başındaki Sabırlı Köyü'nde yaşayan Fatma Tiftik'in 14 Eylül 2020 tarihindeki ölüm nedeninin ‘siyanür zehirlenmesi’ olduğunun tıbbi kayıtlara geçmesiyle ortaya çıkmıştır.” Tiftik’in ölümüne dayanak olarak ise özel bir hastanenin raporunda geçen "ölüm nedeni, siyanür zehirlenmesi" ifadesi gösterildi. Sedat Cezayirlioğlu, gelişmeleri, ikinci bir "Çernobil vakası" olarak değerlendirdi.

‘SİYANÜR SIZINTISI 25 GÜN DEVAM ETTİ’

Madende yaşanan patlamayla ilgili Cezayirlioğlu, bilginin 'kesin' olduğunu iddia etti. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan oluşan heyetin madene gittiğini ve numune alarak Ankara’ya götürdüğünü aktaran Cezayirlioğlu, 20-25 gün boyunca sorunun kaynağının bulunamadığını anlattı. Bugün devam eden çalışmalarda neomembran adı verilen geçirmezlik tabakasında yırtılmanın tespit edildiğini sözlerine ekleyen Cezayirlioğlu, patlamayla birlikte tonlarca saf siyanürün bölgeye saçıldığını kaydetti: "Şu an inceleme çalışmaları devam ediyor. Aynı zamanda maden üretimi sürdürüyor. Savcıları göreve çağırıyorum. Ayrıca, bölgeyi incelemek üzere bugün CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç ve beraberindeki heyet buraya gelecek."

MAHKEMEDEN BİLİRKİŞİ KEŞFİ YAPILMASI İÇİN TALEP

Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yapılan başvuruda, 27 Mayıs 2022 tarihinde Yedisu fay zonunda meydana gelen depremin etkisinin olup olmadığının araştırılması istendi. Meydana gelen depremin madenin siyanür liçinde ve pasa atıklarında bir heyelana, membranlarında herhangi bir delinme ya da patlamaya yol açıp açmadığının, toprakta ve sudaki siyanür ve diğer zehirli bileşiklerin sağlığa zararlı sınır değer altında olup olmadığının ilk elden tespitinin yapılması isteniyor.