İmalat sanayinde en sert daralma

DUVAR - İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2020 dönemi sonuçları açıklandı. Veriler, korona virüsü salgınının imalat sektörünün tamamını güçlü şekilde etkilediğini gösterdi. Takip edilen sektörlerin tamamında faaliyet koşulları yavaşladı.

Tüm sektörlerdeki yavaşlama, sektörel PMI serisinin başladığı Ocak 2016’dan beri en yüksek oranlarda gerçekleşti.

İSO PMI Endeksi raporunda şu veri ve tespitler yer aldı:

2008 KRİZİNİ GEÇTİ: Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, martta 48,1 olarak ölçülen PMI nisanda 33,4’e gerileyerek imalat sektöründe belirgin bir yavaşlamaya işaret etti. Korona virüsü (Covid-19) salgını ve salgının yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin sonucu olarak şiddetlenen imalat sektöründeki yavaşlama, 2008 yılındaki küresel finansal krizden beri en yüksek oranda gerçekleşti.

SİPARİŞLER EN DÜŞÜK DÜZEYDE: Nisanda imalatçıların yaygın bir şekilde üretime ara verdikleri görülürken, bu durum hem üretim hem de yeni siparişlerde ciddi yavaşlamalara yol açtı. Her iki göstergede de anketin başladığı Haziran 2005’ten beri en belirgin ivme kaybı gözlendi. Toplam yeni siparişlerdeki azalmanın yanı sıra, salgının küresel ölçekte tüm pazarları etkilemesi sonucu, firmaların yeni ihracat siparişlerinde de sert yavaşlama kaydedildi. Yeni siparişlerdeki yetersizlik, firmaların son dört ayda ilk kez istihdam düzeyini azaltmalarına yol açtı. Söz konusu düşüş son 11 yılın en yüksek oranında gerçekleşti. Nisanda satın alma faaliyetleri azalırken bu durum girdi stoklarındaki düşüşün hızlanmasına katkıda bulundu.

TEDARİK VE LOJİSTİK DE ETKİLENDİ: Veriler Covid-19 salgınının tedarik zincirlerini de önemli ölçüde etkilediğine işaret etti. Anket katılımcıları, bazı tedarikçilerin üretime ara verdiğini, ayrıca girdi temini ve lojistikte sorunlar yaşandığını belirtti. Bunlara bağlı olarak, girdilerin teslimat sürelerinde anket tarihinin en yüksek artışı görüldü. Girdi maliyetleri belirgin bir şekilde yükselmeyi sürdürdü, ancak artış nisan ayında son üç ayın en düşük oranında gerçekleşti.

ZAYIF TL, GİRDİ MALİYETLERİNİ ARTIRDI: Firmalar genel olarak, girdi fiyatlarında artışa yol açan temel faktörün Türk Lirasındaki zayıflık olduğunu belirtti. İmalatçılar, girdi maliyetlerindeki yükselişe nihai ürün fiyatlarını artırarak karşılık verdi. Bununla birlikte, bazı firmaların siparişleri güvence altına almak için fiyatlarda indirimlere gitmesi enflasyon oranının ocak ayından beri en düşük seviyeye gerilemesini sağladı.

SEKTÖRLERİN TAMAMI ETKİLENDİ: İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI nisan ayı verileri de Covid-19 salgınının Türk imalat sektörünün tamamını güçlü şekilde etkilediğini gösterdi. Takip edilen sektörlerin tamamında faaliyet koşulları yavaşladı ve bu durum Haziran 2019’dan beri ilk kez gerçekleşti. Tüm sektörlerde, nisan ayındaki yavaşlama sektörel PMI serisinin başladığı Ocak 2016’dan beri en yüksek oranlarda gerçekleşti.

EN ÇOK ETKİLENEN SEKTÖRLER: Üretimin en sert ivme kaybettiği sektör, anket tarihindeki en yüksek oranlı gerilemenin gerçekleştiği giyim ve deri ürünleri sektörü oldu. Tekstil ile elektrikli ve elektronik ürünler sektörlerinde de belirgin hız kaybı yaşandı. Üretimdeki en düşük oranlı yavaşlama gıda ürünleri sektöründe görüldü. Üretim tarafındaki zayıflığa paralel yeni siparişlerde de yavaşlamalar gerçekleşti. Küresel ölçekte yaşanan pazar daralmasına bağlı olarak yeni ihracat siparişleri genele yaygın bir şekilde yavaşladı. İstihdama ilişkin olarak ise kısmi iyimserlik belirtileri gözlendi. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler sektörü istihdamı artırmayı sürdürürken ana metal ve tekstil gibi diğer bazı sektörlerde nispeten ılımlı işgücü kayıpları gerçekleşti. On sektörün tamamında tedarikçilerin teslimat süresi mart ayına kıyasla daha yüksek oranda arttı. Dört sektörde maliyet enflasyonu hızlandı, metalik olmayan mineral ürünler ve tekstil hariç tüm sektörlerde nihai ürün fiyatları arttı.

GIDA DA TALEP DÜŞÜYOR

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

Nisan ayında Türk imalat sektörlerinin tamamı, COVID-19 salgınının sekteye uğratıcı etkilerine maruz kaldı. Salgının ilk aşamasında talep yönünden güçlenme sergileyen gıda ürünleri sektörü bile yavaşlama konusunda diğer sektörlere katıldı. Kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü göreli olarak güçlü performans gösteren sektörlerden biri oldu ve ikinci çeyreğin başında istihdam yaratmaya devam etti. Üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamalar, küresel finans krizinin etkilerinin en yoğun hissedildiği dönemdekinden bile daha yüksek oranda gerçekleşti. İş yüklerindeki sert düşüşe bağlı olarak yeni işe alımları sürdüremeyen firmalar, koşulların önümüzdeki dönemde iyileşmeye başlamasını umuyor.

(EKONOMİ SERVİSİ)