İmparator V. Charles'ın mektubundaki şifre 500 yıl sonra çözüldü

DUVAR- Fransa'dan araştırmacılar, Kutsal Roma İmparatoru ve İspanya Kralı V. Charles'ın hayatından endişe ederek yazdığı mektubun şifresini çözdü. V. Charles 1547 yılında Fransız büyükelçisine gönderdiği mektupta, Fransa Kralı I. Francis ile yaşadıkları gerilimi ve I. Francis'in kendisine suikast planladığını düşündüğünü anlatıyor.

1516-1556 yılları arasında İspanya Kralı olan V. Charles, 1519'dan 1556'ya kadar Kutsal Roma İmparatorluğu'nu da yönetti. Hükümdarlığı sırasında bugünkü İspanya, Almanya, Avusturya, Belçika, Hollanda ve İtalya'nın bazı kısımlarını kapsayan topraklara hükmeden kral, aynı zamanda Amerika'nın İspanyol kolonizasyonunu da denetliyordu.

V. Charles, 22 Şubat 1547'de Fransız büyükelçi Jean de Saint Mauris'e bir mektup yazdı. El yazısıyla yazılan bu mektupta, hassas bilgileri gizlemek amacıyla bilinmeyen semboller kullanıldı. Şifreli mektup şimdi Fransa'nın Nancy şehrindeki Stanislas Kütüphanesi'nin arşivinde yer alıyor.

Mektup, 2019 yılında bir kütüphane çalışanı tarafından yeniden keşfedildi ve bir kriptograf ile bilgisayar bilimci bir ekip tarafından incelenmeye başlandı. Ekip, geçen kasım Stanislas Kütüphanesi'nde düzenlenen basın toplantısında, altı aydan uzun süren araştırmanın ardından mektuptaki şifrenin çözüldüğünü aktardı. Fransa'daki Picardy Jules Verne Üniversitesi'nde tarihçi olan proje araştırmacısı Camille Desenclos, "Bir tarihçinin, 500 yıldır kimsenin okumayı başaramadığı bir mektubu okuyabilmesi nadirdir" dedi.

NEDEN ÇÖZÜLEMEDİ?

Yapılan açıklamaya göre V. Charles'ın kullandığı şifrelerin deşifre edilmesi iki ana nedenden dolayı zordu. İlk olarak, her sembol basit bir harf şifreleme yerine bir kelimeyi temsil ediyordu. İkincisi, bazı semboller hiçbir anlam ifade etmeyen tuzaklardı. Muhtemelen şifreler hakkında bilgisi olan ve mektubu okumaya çalışacak insanları şaşırtmak için kullanılmışlardı. 

LiveScience'ta yer alan habere göre araştırmacılar, sembolleri ayırt etmelerine ve yazının yapısını anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmış basit bir bilgisayar programı kullandılar. Bu uygulamanın sonuçsuz kalmasının ardından sembollerdeki kalıpları kullanabilen gelişmiş bir algoritma oluşturuldu. Bu yeni algoritma şifrelerin bir kısmını ortaya çıkarabildi fakat tamamını çözemedi.

Ekip daha sonra, Jean de Saint-Mauris'in V. Charles'a hizmet eden başka bir büyükelçiye yazdığı mektubu buldu. Bu mektupta bulunan kanıtlar V. Charles'ın şifrelerini çözmeye yardımcı oldu. Araştırmacıların yaptığı açıklamaya göre, mektup V. Charles ile Fransa arasındaki “kırılgan barışı” vurguluyor. Fransa ve İspanya arasındaki çağdaş gerilimler, V. Charles veya I. François iktidara gelmeden önce, 1494-1495 İtalyan Savaşı’na kadar uzanıyordu. Savaş sırasında İspanya, İtalya’nın doğuda Fransa ile sınırı olan Piedmont olarak bilinen kuzeydoğu bölgesini işgal etmişti. Eğer İspanya, Fransa’yı işgal etmeye karar verirse Piedmont’tan kolayca saldırabileceği için bu durum Fransızları rahatsız etti.

V. Charles’ın mektubu, I. François’in önemli bir müttefiki olan İngiltere Kralı VIII. Henry’nin ölümünden kısa bir süre sonra yazılmıştı. VIII. Henry’nin ölümünün Fransa’yı istikrarsızlaştırabileceğinden ve liderlerinin mantıksız davranmasına neden olabileceğinden korkan V. Charles, Saint-Mauris’i iki ülke arasındaki barışı korumak için mümkün olan her şeyi yapmaya teşvik etti.

Bununla birlikte, V. Charles, Fransız siyasetinde üst düzey birinin kendisine suikast düzenlemesi için I. François’e dilekçe verdiğine dair bir söylenti duyduğunu da yazdı ve bu nedenle Saint-Mauris’ten daha fazla araştırma yapmasını istedi. Araştırmacılar, bu suikast planından tarihçilerin şimdiye kadar ortaya çıkardığı ilk ve tek bahsetme olduğunu ve V. Charles’ın duyduğu söylenti muhtemelen yanlış olsa da, bunun hala önemli bir yeni kriptografi parçası olduğunu söylüyor.

Mektup ayrıca, Katolik Kutsal Roma İmparatorluğu tarafından kendilerine dayatılan dini hükümlere karşı çıkan bir grup Alman Lüteryan prens tarafından yönetilen ve “Schmalkalden Birliği” olarak bilinen V. Charles’ın bir grup danışmanından da bahsediyor. Araştırmacılar, mektubun yazıldığı sırada V. Charles’ın birliği dize getirmek için askeri bir operasyona çoktan başladığını belirtiyor.

Ancak V. Charles’ın çeşitli düşmanları hakkındaki şüphelerine rağmen, 1547 İspanyol hükümdarı için iyi bir yıl olmuştu. Araştırmacılar, yılın sonunda I. François’in öldüğünü ve Schmalkalden Birliğinin dağıldığını ve bunun da onu çok daha güçlü bir konumda bıraktığını belirtiyor.

Araştırmacılar, şifresi çözülmüş 1547 tarihli mektup sayesinde V. Charles tarafından yazılan diğer mektupların şifrelerini de çözmeyi umuyorlar. Desenclos, bu tür yazışmaların "V. Charles'ın Avrupa'daki stratejisinin nadir bir anlık görüntüsünü" verdiğini ve gelecek yıllarda daha fazla keşif yapmalarının muhtemel olduğunu söylüyor. (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)