İnsan yapımı yüzlerce gizemli çukur keşfedildi

DUVAR - Güney İngiltere’deki Salisbury kentinin kuzeyinde bulunan Stonehenge, hakkında üretilen yüzlerce teoriyle dünyanın en çok ilgi çeken kalıntılarından biri. Düzenli olarak sürdürülen birçok araştırma, yapının hangi dönemde kimler tarafından ve hangi amaçla inşa edildiğini belirlemek için bugüne dek pek çok farklı bilgiyi açığa çıkardı.

Yayınlanan son saha araştırması ise Stonehenge yakınlarda, her biri yaklaşık 2,4 metre genişliğinde olan yüzlerce çukuru ortaya çıkardı. Araştırmada, kazı alanının yüzey altını görebilmek için ‘elektromanyetik indüksiyon’ adı verilen bir teknolojinin yardımına başvuruldu. Bu yöntemle, yüzey altında kalan çukurların binlerce yıl önce insanlar tarafından açılmış olduğu kesin olarak doğrulandı. Henüz çukurların hangi amaçla kullanıldığı tam olarak bilinmese de bir tapınak işlevi gördüğü düşünülen Stonehenge’deki uzun vadeli tören yapılanmasıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor.

Taş Devri’ne ait yapının inşa edildiği tarih günümüzden 5 bin yıl öncesine işaret ederken, bulunan çukurlar 8 bin yıl öncesine tarihlendiği için, taş anıttan çok daha eski bir döneme ait. Stonehenge ve Avebury Dünya Mirası Alanı’nda çalışan arkeolog Nick Snashall, “Araştırma ekibi, yeni jeofizik araştırma tekniklerini katman çıkarma ve nokta atışı kazılarla birleştirerek, Stonehenge arazisinde şimdiye kadar keşfedilen en eski insan faaliyeti kanıtlarından bazılarını ortaya çıkardı. Kuzeybatı Avrupa’da bulunan en büyük Erken Mezolitik çukurun keşfi, bu alanın, ilk taşların dikilmesinden binlerce yıl önce avcı-toplayıcı topluluklar için özel bir yer olduğunu gösteriyor” diyor.

ON BİN YIL ÖNCE KAZILAN ÇUKURLAR VAR

Bu tür 2,4 metreden daha geniş oval çukurlara ender rastlansa da Stonehenge ve yakındaki Durrington Walls Henge çevresinde alışılmadık şekilde yoğunlaşmış görünüyorlar. Son araştırma dahilinde kullanılan jeofizik sensörleri ve saha kazıları, 2,5 kilometrekarelik bir alanda 415 büyük çukur bulunduğunu ortaya çıkardı. Çukurlardan 9 tanesi kazıldığında, bunlardan 6 tanesinin çok eski insanlarca yapıldığı, 2 tanesinin doğal olaylar neticesinde oluştuğu ve 1 tanesinin tarımsal bir çökelti olduğu anlaşıldı.

İnsan yapımı çukurlar M.Ö. 8 bin civarında Erken Mezolitik Çağ’dan M.Ö. 1300 dolaylarındaki Orta Tunç Devri’ne kadar uzanan bir tarih çerçevesi çiziyor. Çukurlardan en büyük ve eski olanı 3 metreden daha geniş ve yaklaşık 185 santimetre derinliğe sahip.

Birmingham Üniversitesi’nden tarihçi Paul Garwood, ”Gördüğümüz şey, zaman içinde kısa bir anın görüntüsü değil. Verilerimizde gördüğümüz izler, kazdığımız en eski ve en yeni tarih öncesi çukurlar arasında geçen yedi bin yıllık zaman diliminde görüldüğü üzere, bin yıllara yayılıyor” diyor. 

 Yazının orijinali Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren/Derleyen: Tarkan Tufan)