İran seçimlerinde kim kimdir?

DUVAR - İran yarın cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidiyor. Seçimlerde mevcut cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve muhafazakar kanadın adayı İbrahim Reisi ön plana çıkıyor.

Mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani  ılımlı  bir din adamı kimliğiyle biliniyor. Doğumdaki adı Hasan Fereydoun olan fakat sonradan Türkçe'de de aynı anlama gelen Ruhani soyadını kullanan İran Cumhurbaşkanı, Glasgow Caledonian Üniversitesi'nde doktora yapmış, parlak zekası güçlü hitabetiyle tanınan bir lider. 1979'daki İslam Devrimi'nden beri siyasetin içinde olan Ruhani, 1980-88 arasındaki İran - Irak Savaşı'nda savunma sektöründe önemli görevler üstlenmiş, 1989-2005 yılları arasında ise Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri olarak görev yaptı. Bugün 68 yaşında olan Ruhani göreve 2013 yılında reform ve değişim vaadiyle işbaşına geldi. Ruhani'nin en büyük başarısı, İran'ın nükleer programı nedeniyle ülkeye uygulanan uluslararası ambargoyu kısmen kaldıran nükleer anlaşması oldu

RUHANİ'NİN YUMUŞAK KARNI İŞSİZLİK

2015 yılında İran ve Batı ülkeleri arasındaki tehlikeli gerilimi azaltan bu anlaşmanın ekonomik olarak ne kadar faydası olabildiği konusunda ise farklı değerlendirmeler var.

Anlaşmanın ardından İran ekonomisi dünyaya açılıp 2016-17 döneminde yüzde 6,6 hızla büyümüş olsa da işsizlik rakamlarında buna denk bir düşüş yaşanmadı.

Bugün ülke genelinde yüzde 12,5 olan işsizlik özellikle de gençleri etkiliyor. Oy tabanında gençlerin önemli bir yer tuttuğu Ruhani için bu en önemli gündem maddesi olacak

Evli olan Ruhani'nin dört çocuğu bulunuyor. Çekirdek ailesi geri planda dursa da kardeşi Hüseyin kendisini nükleer müzakerelerde temsil etmişti. Ruhani muhalifleri tarafından ise yolsuzlukla suçlanmıştı.

BAŞARILI HUKUKÇU, ACIMASIZ YARGIÇ: İBRAHİM REİSİ 

Muhafazakar din adamı İbrahim Reisi seçimin sürpriz adaylarından. İranlılar tarafından pek tanınmayan, bugüne kadar ön plana çıkmayan Reisi yargıda görev yapıyordu. 56 yaşındaki adayın Devrim Muhafızları'nın liderleriyle iyi bir ilişkisi var. Muhafazakarların adayı olarak görülen Reisi'nin seçimde Ruhani'nin esas rakibi olması bekleniyor.

Reisi de İslam hukuku üzerine doktora sahibi. Genç yaşında yargı kurumlarında hızlı bir yükseliş yaşayan muhafazakar siyasetçi sadece 25 yaşında Tahran'ın savcı yardımcısı olmuştu.

1988'de "ölüm komisyonları" olarak adlandırılan ve binlerce idam suçlusunun kaderine karar veren dört kişilik yargıçlar grubunun içinde yer aldı.

İnfazlar devrim sonrası İran tarihindeki en kötü anılan ve tabuya dönüşen konulardan biri. Bu dönem resmi olarak hiçbir zaman soruşturulmadı.

Bu konu seçim döneminde devlet kontrolündeki medyada gündeme gelmese de sosyal medyada ve ülke dışındaki Farsça medyada sıklıkla tartışılıyor.

Reisi 2016'da İran'ın en zengin dini vakıflarından birinin başına atanmıştı. Büyük prestij ve etki sahibi olan bu mevkiye gelmesinin ardından Reisi'nin Dini Lider Ayetullah Hamaney'in yerine hazırlandığı yorumları yapılmaya başlanmıştı.

Bazıları Reisi'nin cumhurbaşkanlığını dini liderlik için bir hazırlık olarak kullanacağını söylerken bunu riskli bir test olarak görenler de var. Zira seçimi kaybetmesi durumunda dini lider olarak atanması kolay olmayacak.

Reisi'nin özel hayatı hakkında, üvey babasının İran'ın en büyük ikinci kenti Meşhed'de muhafazakarların Cuma namazlarını kıldırması dışında çok az şey biliniyor.

(BBC Türkçe)