İstanbul Sözleşmesi'nden çıkış kararı temmuzda alınmış
AK Parti kaynaklarına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tek imzasıyla feshedilen İstanbul Sözleşmesi'yle ilgili karar temmuz ayında alındı. AK Parti, 'fesih'e ilişkin 'Anayasa'ya aykırı' itirazlarına ise son 2 yılda 2 sözleşmeden daha aynı yöntemle çekilme kararı alındığı örneğiyle karşı çıkıyor.
Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye, İstanbul Sözleşmesi'nden ayrıldı. Meclis onayından geçen bir kanun olan sözleşmenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tek imzasıyla feshedilmesi hukuki tartışma yarattı. Başta CHP olmak üzere birçok siyasi partinin yanı sıra çok sayıda baro, kadın örgütü ve kişi kararın iptali için Danıştay’da dava açtı.
KARAR TEMMUZ'DA ALINDI
AK Parti kaynaklarına göre karar sürpriz değildi. Bir parti yöneticisinden edinilen bilgiye göre sözleşmenin feshine Ayasofya Camii’nin ibadete açılmasından önce, Temmuz 2020’de karar verildi. Geçen 8 aylık zaman diliminde de Avrupa Konseyi nezdinde bazı süreçler beklendi ve geçen hafta fesih kararı yayımlandı. AK Parti’de bu karar için, “İstanbul Sözleşmesi’nden zihnen çıkmıştık, şimdi resmi olarak da çıktık” yorumu yapıldı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Başlangıçta kadın haklarının güçlendirilmesini teşvik etmeyi amaçlayan İstanbul Sözleşmesi, Türkiye’nin toplumsal ve ailevi değerleriyle bağdaşmayan eşcinselliği normalleştirmeye çalışan bir kesim tarafından manipüle edilmiştir. Türkiye’nin sözleşmeden çekilme kararı alması da bu nedene dayanmaktadır” denildi. AK Partili kaynaklara göre ise konu sadece bir “manipülasyon” değil. Uluslararası sözleşmeleri işler hale getirmek için ona uygun yasalar yapılması zorunluluğuna işaret eden bir yönetici bu kapsamda eşcinselliğin eğitim ve toplum hayatında varlığını kabule dair düzenlemeler yapılmasının gerektiğini, “toplumun temeli ailedir” anlayışı ile hareket eden AK Parti’nin ise bunu kabul edemeyeceğini söyledi.
SÖZLEŞME ONAYI KANUN YAPMAK DEĞİL!
Çok sayıda hukukçu fesih kararının Anayasa ve kanunlara aykırı olarak yapıldığı görüşünde. Meclis onayından geçen bir sözleşmeden ancak aynı yolla çıkışın mümkün olduğu savunuluyor. Bu kapsamda kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali için çok sayıda dava açılmaya başlandı. AK Partili kaynaklara göre ise sözleşme bir kanun değil. Uluslararası sözleşmeler Meclis’te “Anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunmasına dair kanun” olarak görüşülüyor, “Biz bu anlamda kanun yapmıyoruz. Yürütmenin yaptığı anlaşmayı onaylıyoruz” deniliyor.
SON 2 YILDA 2 FESİH KARARI VAR
Edinilen bilgiye göre İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesi ilk örnek de değil. 11 Ekim 2018 tarihinde “1975 Tarihli Hayvanların Uluslararası Nakliyat Sırasında Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi” Ek Protokol ile birlikte Cumhurbaşkanı kararı ile feshedildi. 30 Ekim 2020 tarihinde ise “Sportif Karşılaşmalarda ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyircilerin Şiddet Gösterilerine ve Taşkınlıklarına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 1 Aralık 2020’de sona ermesini içeren Cumhurbaşkanı Kararı yayınlandı. Her iki karar da 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3. Maddesi'ne dayandırıldı. Bu iki sözleşme de Meclis’te onaylanmış sözleşmelerdi.