İTO'dan tam kapanma açıklaması: Salgını değil, algıyı yönettiler

DUVAR - Artan korona virüsü vakaları ve ölümlerin önlenmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dün yaptığı tam kapanma açıklamasının ardından, İstanbul Tabip Odası, "Ekonomik, sosyal desteksiz kapanma olmaz" dedi.

'ÖNLEMLER, SORUNLAR EŞİT DAĞITILMALI'

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Pınar Sahip, kapanmaya ilişkin, hızlı bir kapanma yapılarak haziran ayında turizm sektörüne ülkenin hazırlandığını söyledi. Sahip, sözlerine şöyle devam etti: "Geldiğimiz noktada dün mecburen algı yönetilerek bir açıklama yaptılar. Ülkemizdeki vaka sayıları artık dünyadaki listelerin en üst düzeylerine çıkmış vaziyette. Yoğun bakım servislerinde yataklar dolmuştur. Ama açıklanan önlemlere baktığımızda ne yazık ki bunun gerçek anlamda sosyal bir devletin gereklerinin yerine getiren bir açıklama olduğu ve gerçekten çarkların durduğu söylenemez. Çünkü maalesef üretim, tedarik, inşaat gibi birçok alanda işçiler çalışmaya devam edecek. Oysa hayati olan alanlar dışında bütün çarkların kapatılması gerekiyordu. Ama tabii ki tedbirler, destekler sağlanarak bunların yapılması gerekiyordu. Ne yazık ki dünkü açıklamada bunların hiçbirini görmemekteyiz. Şu anda hızlı bir kapanma yapılarak haziran ayında turizm sektörüne ülkemizin hazırlandığını görüyoruz. Önlemler, sorunlar eşit dağıtılmalı. Pandemi döneminde özellikle çok gelir elde eden iş alanları var. Çok zenginleşen patronlar var. Bütün bunlar, küçük esnafa, çalışmayanlara, yoksullara destek verebilir. Dayanışmaya açık kibirli olmayan, bilimin ışığında salgın politikasına acilen ihtiyaç var. Bir an önce bu konunun bilimiyle uğraşan bizim gibi meslek örgütlerine devretmeli. Çünkü sadece üç haftalık tam kapanma olmayan bu uygulamayla salgın yönetilemeyecek."

'SALGINI DEĞİL, ALGIYI YÖNETMEYE BAŞLADILAR'

Basın açıklamasını İstanbul Tabip Odası Yönetim kurulu üyesi Dr. Osman Öztürk okudu. Eksik, yanlış, tutarsız politikalar, başarısız salgın yönetimi nedeniyle ülkede kontrol altına alınamayan COVID-19 pandemisinin üçüncü ve en büyük pikini yaptığını belirten Öztürk şunları söyledi: "Gelinen noktada Türkiye nüfus yoğunluğuna göre Dünya ölçeğinde en fazla vaka sayısına sahip ülke konumundadır. Alınmayan tedbirlerin, lebaleb parti kongrelerinin, insanlar en yakınlarına veda edemezken siyasetçilerin katıldığı kalabalık cenaze törenlerinin bedelini başta sağlık çalışanları olmak üzere bütün yurttaşlarımız ödüyor. Türkiye sağlık sistemi çöktü. Her gün çaresizlik içinde yeni ölümlere tanıklık etmekten tükeniyoruz. Her şey başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere herkesin gözü önünde oldu. Tüm uyarılarımıza rağmen gereken önlemleri almak yerine salgını değil algıyı yönetmeye, on binlerce insanın öldüğü bu felaketten “başarı hikayesi” çıkarmaya çalıştılar."

TEDBİRLERE İLİŞKİN 8 ÖNERİ

Özütürk, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tam kapanmaya ilişkin açıkladığı önlemlere ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: "Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre 26.04.2021 günü hayatını kaybeden 353 yurttaşımızla birlikte COVID-19 nedeniyle şimdiye kadar yitirdiğimiz insanlarımızın sayısı 38.711’e; aynı gün tespit edilen 37.321 yeni vaka ile birlikte toplam vaka sayısı 4.667.281’e yükseldi. (Başta belediyelerin açıkladığı geçen yıllara göre “fazladan ölümler” ve yapılan gerçekçi analizler ise ölüm sayılarının Bakanlığın açıkladığının üç katı kadar olduğunu gösteriyor.)

Dün Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan ve İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan genelgeyle 29 Nisan 2021 Perşembe saat 19.00’dan itibaren 17 Mayıs 2021 Pazartesi günü saat 05.00’e kadar 'tam kapanma' uygulamasına geçildiği duyuruldu. Öncelikle bugün itibarıyla gelinen aşamanın bütün sorumluluğunun ülkeyi yönetenlerde olduğunu belirtmek isteriz. İkinci olarak; aylardır bütün uyarılarımıza rağmen gerekli önlemleri almayanlar bu sürede ölen bütün yurttaşlarımızın vebalini taşımaktadırlar.

Dün alınan tedbirlerle ilgili başlıca değerlendirmelerimiz:

1- Üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması için çarkların dönmeye, işçilerin çalışmaya devam ettiği önlemler dizisine “tam kapanma” denemez. Bu kararı alanlar işçilerin hayatına değer vermediklerini açık olarak göstermişlerdir. Yapılması gereken ekonomik ve sosyal desteklerin sağlanması; temel, zorunlu ve acil mal ve hizmet üreten işler dışında bütün işlerde çalışmanın durdurulması, çalışmanın sürdüğü sektörlerde mesai saatlerinin kısaltılması ve mümkün olan işlerde evden çalışmaya geçilmesidir. Temel olarak açık havada, kalabalık olmayan ortamlarda bulunmanın kısıtlanması yerine tüm kapalı ortamlarda belli sayının üzerinde bir arada bulunmayı önleyen bir strateji benimsenmelidir.

2- Ekonomik, sosyal desteksiz kapanma olmaz. İnsanların yaşayabilmeleri için gerekli desteği vermeden evlerine kapatmak açıkça açlığa, yoksulluğa ve ölüme mahkum etmektir. Türkiye’nin, halkının ihtiyaçlarını iki hafta değil, aylarca karşılayabilecek kaynakları vardır. Bütün sorun bu kaynakların toplum için değil, başta yandaş müteahhitler olmak üzere patronlar için kullanılmasından kaynaklanmaktadır. 'Kapanma' süresince bütün çalışanlar ücretli izinli sayılmalı; işsizlere, yoksullara, küçük esnafa, köylülere ekonomik destek sağlanmalıdır. Tüketici, konut ve taşıt kredileri ile kredi kartı borçları ve elektrik, su, doğalgaz ve iletişim faturaları faiz işletilmeden ertelenmelidir.

3- Bugün gelinen noktada kaçınılmaz olmakla birlikte 'kapanma', salgını tamamıyla durduracak sihirli bir formül değildir. 'Kapanma' ne kadar sıkı, düzgün uygulanırsa uygulansın sonrasındaki açılma süreci doğru yönetilmezse salgında başa dönülmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle 'kapanma' ile vaka sayılarında azalma sağlanması sonrasında 'kademeli, kontrollü açılma' uygulanmalıdır. Şehirlerarası seyahat yasaklanırken uluslararası seyahat için herhangi bir kısıtlamaya gidilmemesi, varyant virüslerin ülkemizde yayılmasında en önemli kaynak olduğu düşünülen yurtdışından ülkeye giriş yapanların belirli süre izolasyonu ile ilgili herhangi bir düzenleme yapılmaması önemli bir eksikliktir.

4- Salgın sürecini sadece 'aç/kapa' döngüsüyle sürdürmek mümkün değildir. Salgının başından bu yana söylediğimiz gibi hastaların ve temaslıların tespiti için testler yaygınlaştırılmalı; etkili ve sistematik filyasyon uygulanmalı; hasta kişilerin izolasyonu ve temaslıların karantina altına alınması için evlerinde uygun koşulların olmadığı durumlarda kamuya ait yurtlar, misafirhaneler ve benzeri yerler bu amaçla kullanılmalıdır. Salgına karşı mücadelede en önemli mücadele aracımız ise aşıdır. Türkiye, on sekiz yaş üzeri nüfusu bütünüyle aşılayabileceği miktarda aşıyı gecikmeksizin temin etmeli ve hızla aşılamalıdır.

5- Türkiye’nin şimdiye kadar sürdürdüğü salgın politikasındaki en büyük hata salgını hastanelerde karşılamaya çalışması olmuştur. Oysa salgın mücadelesi hastanelerde değil sahada, birinci basamakta kazanılır. Ancak ne yazık ki AKP döneminde uygulanan 'Sağlık Reformu' sürecinde birinci basamak sağlık hizmetleri parçalanmış ve sadece kendisine kayıtlı listeye hizmet sunmakla yükümlü aile hekimliği sistemi bu mücadelede yeterince yer alamamıştır. Alınan tedbirlerle hasta ve ölüm sayıları düşürülse bile mücadelenin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi için birinci basamak sağlık hizmetleri yeniden organize edilmelidir. Bunun için hızla uygulanacak 'Yeniden Sosyalizasyon' programıyla koruyucu hekimliği önceleyen, nüfus tabanlı, ekip çalışmasına dayalı birinci basamak sağlık örgütlenmesi hayata geçirilmelidir.

6- İstanbul Tabip Odası olarak hazırladığımız 'Pandemi Döneminde Özel Hastanelerde Sağlığın Finansmanı Raporu'nu 20 Nisan 2021 tarihinde kamuoyuyla paylaşmıştık. Geçtiğimiz hafta gündeme taşıdığımız özel hastane patronlarının salgını fırsata çevirme uygulamalarının yöneticiler tarafından da görülmesi sevindiricidir. Ancak şikayet etmek yetmez. Vatandaşlar can derdindeyken kâr peşinde koşan, COVID-19 hastalarından her ne suretle olursa olsun ücret talep eden özel hastaneler sıkı bir şekilde takip edilmeli, Sosyal Güvenlik Kurumu bu hastanelerle sözleşmesini feshetmeli ve bu hastaneler kamulaştırılmalıdır.

7- Alınan tedbirlerin 29 Nisan akşamından başlatılması, birçok ilde yapılması planlanan 1 Mayıs kutlamalarını ve İstanbul 1 Mayıs bileşenlerinin 30 Nisanda Kazancı Yokuşu, Şişhane ve Kadıköy’de yapacağı 1 Mayıs’larda katledilenleri anma törenlerini engelleme amacı taşımaktadır. Salgınla mücadelenin bir “güvenlik meselesi” haline getirilerek insan hakları ihlallerinin yaygınlaştırılması, muhalefetin bastırılması, demokratik hakların engellenmesi, toplumsal ve bireysel özgürlüklerin sınırlandırılması için kullanılmasından derhal vazgeçilmelidir. İhtiyacımız olan baskıcı, otoriter, anti demokratik uygulamalar değil insan hakları merkezli pandemi mücadelesidir.

8- Kapanma tedbirleri sokağa çıkma yasaklaması şeklinde uygulanmamalı, 20 yaş altı ve 65 yaş üzeri de dahil olmak üzere yurttaşların açık havada, fiziksel aktivite yapabilmelerine imkan sağlanmalıdır.

Kamuoyuna saygılarımızla duyururuz."