İzmir'de inşaatın son durumu: Nuhoğlu tek değil, sektörde durum kötü

İZMİR - Hükümetin kentsel dönüşüm projeleriyle birlikte yükselen inşaat sektörü, demir fiyatlarındaki artışla birlikte kötü sinyaller vermeye başladı. İzmir’in Karabağlar ilçesinde faaliyet gösteren Nuhoğlu İnşaat'ın kriz gerekçesiyle 900 işçinin işine son vermesi ise şehirde büyük yankı uyandırdı.

Nuhoğlu İnşaat'ın Karabağlar’da kentsel dönüşüm kapsamında devam ettirdiği Yenitepe Projesi’ni ekonomik kriz gerekçesiyle durmasını değerlendiren TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Gürkan Erdoğan, Nuhoğlu İnşaat dışında iş durduran çok sayıda firma olduğuna değinerek önümüzdeki günlerde inşaat sektöründe daha sıkıntı yaşanabileceğini söyledi. Nuhoğlu'da işten atılan işçilerden Selami Coşkun ve Özgür Mihyaz ise yaşadıklarını anlattı.

Erdoğan sadece Nuhoğlu İnşaat'ın durumu üzerinde durmanın yanıltıcı olacağını belirterek, “Medya da bu şirkete odaklandı ancak durum Nuhoğlu'ndan ibaret değil. Devam eden işlerin prestijlerini düşünerek isim vermek istemiyorum ama büyük projeleri, konut projelerini bir incelesinler: Ne kadarında sıkıntı var, nasıl indirimler yaparak ellerindeki konutları satmaya çalışıyorlar? Devlet ihalelerinde kaç tane proje ödenek yetersizliğinden durdu, kaç ihalenin yapımından vazgeçildi” dedi.

Krizin yalnızca tek bir firmaya indirgenerek sektörden bağımsız ele alınmasının gerçekleri perdelediğini söyleyen Erdoğan şöyle konuştu, "900 işçi işten çıkarıldı deniliyor. 3-5 tane küçük ölçekte şantiye durduğunda zaten 900 kişi eder. Genelde medyada böyle bir eğilim var. Nuhoğlu dikkat çekiyor diye onun üzerinden haber yapılıyor. Ama gerçekte iş durduran, iş yavaşlatmak durumunda kalan çok sayıda firma var. Hatta örnek olarak İzmir’in marka projelerini bile sayabilirim."

'ŞU ANDA GIDA STOKLAYAN İNSANLAR BİLE VAR'

Yaşanan sıkıntının basına yansıyandan daha büyük olduğunu belirten Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü, “İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi olarak yaptığımız gözlemler olayın ciddiyetini yansıtıyor. Bunu daire fiyatlarından da gözlemleyebilirsiniz. Mesela İzmir’in büyük firmalarının bir takım projelerine baktığınızda piyasa son 1 yıldır geriye doğru gidiyor. Yaklaşık 3-4 aydır kampanyalar yapmak durumunda kaldılar. Satış fiyatları, artan inşaat maliyetleri ile birlikte değerlendirildiğinde arsa payı ile beraber neredeyse maliyetine diyebileceğimiz rakamlara kadar düştü. Hemen her gün meslektaşlarımız arıyor, işten çıkarıldık ne yapacağız diye. Tüketicinin alacağı daire dolar bazında değerlendirildiğinde yarı fiyatına düşmüş durumda. Ama satışlarda yine bir hareketlilik yok. Nedenlerden biri tüketicinin kredi çekemiyor olması ama bence daha kritik olanı ülkenin ekonomik gidişatına dair bir güven olmaması. İnsanlar kendini güvende hissettiğinde, ailesini güvende hissettiğinde tüketime yönelir. Bakıyor fiyatlar sürekli artıyor, o zaman diyor ki 'bu para benim cebimde dursun, çünkü belki aç kalacağız'. Düşünün, panik halinde şu anda gıda stoklayan insanlar bile var. Bu durum devam ettiği sürece de bu insanların tüketime yönelmesi mümkün değil. Kaldı ki zaten toplum genel olarak borçlu. Kredi çekecek durumda da değil."

'NAKİT AKIŞININ KESİLMESİ ÖLÜM DEMEKTİR'

İnşaat sektöründe krizin çok katmanlı bir krize doğru sürüklendiğini söyleyen Erdoğan, lokal olarak yapılan müdahalelerinse başarılı olmadığı görüşünde: "Konut satışlarını artıran, konut kredileriydi. İnsanlar 'kira ödeyeceğime kredi öderim' diyordu. Şimdi faizlerin artması ve ekonomiye güvenin azalmasıyla durum böyle çok katmanlı bir krize doğru seyrediyor. Doların yükselişinin ortaya çıkardığı sonuçlar şu an daha yeni yeni gözlenmeye başladı. Önümüzdeki 3-4 ayda krizin vatandaş ve sektörler tarafından hissedilmesinin boyutu artacak. Çünkü bu tür durumlarda ekonomik anlamda birdenbire zora düşülmüyor. Firmalar zarar etmekten batmaz. Nakit akışı kesildiğinde batar. Bir firma zarar da etse yoluna devam edebilir. Ama nakit akışının kesilmesi bir firma için ölüm demektir."

Devletin yerel müdahalelerinin çözüm için yeterli olmadığını da dile getiren Erdoğan, "Bu durumun nasıl çözüleceği öncelikle hükümetin sorunu. Biz talep ve önerilerimizi her fırsatta söylüyoruz. Gördüğüm kadarıyla bir takım lokal müdahalelerle durum çözülmeye çalışılıyor ama sonuçlara baktığımızda önlemlerin çok da başarılı olduğu söylenemez. Bu müdahalelere örnek olarak seçim öncesi devlet bankalarının konut kredilerinin faizlerini 0.98’e düşürmesi örnek gösterilebilir. Ama bu hiçbir şeyi çözmedi. İnsanlar yine tüketime yönelmedi. Kriz katmerlenerek devam ediyor. İnşaat sektöründe bir işsizlik araştırılması yapıldığında zaten durumun ciddiyetini yetkililer de görecektir" şeklinde konuştu.

NUHOĞLU'NDAN ATILAN İŞÇİ: İLK KEZ BÖYLE BİR DURUMLA KARŞILAŞTIM

Nuhoğlu İnşaat şirketinde 4 ay çalıştıktan sonra işine son verilen Selami Coşkun, ilkokulu bitirdiği günden beri demir işçisi olarak çalıştığını ancak ilk kez böyle bir durumla karşılaştığını söylüyor. Ancak ona göre işten atılmalarının sorumlusu şirket değil 'ülkenin içinde bulunduğu' durum: “İşin bu boyuta gelmesi hem bizim açımızdan, hem işveren açısından çok üzüntü verici. Hepimiz ekmeğimizin derdindeyiz sonuçta. Demir fiyatı 2 bin 400 TL iken 4 bin TL’nin üzerine çıkmış. Dolar bu kadar arttıktan sonra ne siz, ne ben, kimse bir şey yapamaz ki! Nuhoğlu ne yapsın?”

'DEMİR DOLARDAN DAHA KIYMETLİDİR BİZİM İÇİN'

Nuhoğlu İnşaat’ın altyapı çalışmalarını yapan işçilerden Özgür Mihyaz ise 3 aydır maaşını alamadığını söylüyor. Mihyaz, "Temmuz ayının sonuna kadar firma düzenli olarak paramızı ödüyordu ama son 3 aydır maaşımı alamadım. Türkiye’de çok değerli firmalar var. Teker teker batıyorlar. Olan biz işçilere oluyor. Bana göre ayakta duranlar olsa olsa iktidara yakın olan firmalardır" diyor. Konuyla ilgili görüşmek için aradığımız Nuhoğlu firması ise sorularımızı cevaplamadı.