Kahveciler: Hükümeti yıkmanın peşinde değiliz, açız aç!

ANKARA - Hükümetin Covid-19 sürecindeki adımlarını eleştiren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kahvehanelere ilişkin, “Kahveler açık güzel ama kağıt oynamak yasak. Vatandaş kahveye neden gitsin o zaman? Önlem alabilirsiniz. Dersiniz ki her oyunda sıfır yeni kağıt açacaksınız. Bitti, bu kadar basit ama bu düşünülmüyor” sözleri tartışma yarattı. Kılıçdaroğlu’nun sözlerine yanıt veren MHP lideri Devlet Bahçeli, “Onun salgınla mücadele önerileri kara mizahtır. Kahvehanelerde oyun oynanmasını isterken, her oyunun başında yeni kâğıt destesi kullanılmasını istemesi buna yeni bir örnektir” dedi.

Pandemi döneminde açık olan fakat oyun oynanmasına izin verilmeyen kahveci esnafına göre ise Kılıçdaroğlu’nun bu sözleri bir öneri olarak algılanmalı ve iktidar esnafa ilişkin adım atmalı.

‘HERKES İŞİNE GELDİĞİ GİBİ KILIÇDAROĞLU’NUN SÖZLERİNİ KULLANIYOR’

Pandeminin ilk gününden bu yana feryat ettiklerini ve seslerini duyurmak için çabaladıklarını söyleyen Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven’e göre Kılıçdaroğlu’nun sözleri üzerinden başlayan tartışma asıl sorunların konuşulmasını engelliyor. Kılıçdaroğlu’nun sözlerinin öneri olduğunu, kötü ifadeler olarak sunulmasını anlamadığını belirten Güven, “Esnaf yedi aydır perişan ve evine ekmek parası götüremiyor. Mücbir sebepten dolayı kahvehanelerimiz kapandı, 1 Haziran’dan sonra açtılar ama tavla, okey ve kağıt oyunları yasak. Tamam da bu Covid-19 sadece kahveciden mi bulaşıyor? Kemal Bey sıfır kağıt açın önerisi getirdi. Taş oyunlarının da dezenfektan ile temizliğini yapabiliriz. Herkes işine geldiği gibi Kılıçdaroğlu’nun sözlerini kullanıyor, sözleriyle eğleniliyor ama bizlere yardım yapılması gerekiyor” dedi.

Pandemi döneminde tüm siyasi parti temsilcileriyle görüşme gerçekleştirdiklerini fakat kahveci esnafına ilişkin adım atılmadığını belirten Güven, “Kemal Bey’in söylemiyle dalga geçiyorlar, belki kendisini orada iyi ifade edememiştir ama diyor ki, ‘Bu kahvehaneleri açtınız, bu insanların elinden malzemesini aldınız’. Bugün araba tamircisi dükkanınız var, ona gidip diyorsunuz ki sadece kaportayı yapın. Bugün berbeler kahvecilerden daha mı hijyenik? 24 saat temas yok mu? 24 saat alışveriş yapılıyor paralarda mikrop yok mu? Var. Burada ne hikmetse kahveciye gelince bilim kurulu oyun oynatılmasın diyor. Bu bilim kurulu nedir biz çözemedik. Bu krizi yönetemediler. Muhalefet muhalefetliğini iktidar da iktidarlığını yapacak. Hükümet bu krizi yönetemedi ve Kılıçdaroğlu da bunu söylüyor” diye konuştu.

‘HÜKÜMETİ YIKMANIN PEŞİNDE DEĞİLİZ, AÇIZ AÇ’

Ankara’da 1600, Türkiye genelinde ise 80 bin kayıtlı kahvehane- çay ocağında oyunlara izin verilmediğini belirten Güven pandemi döneminde ekonomik olarak daha da zor duruma geldiklerini belirterek yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:

“Vatandaş geliyor tavla, okey var mı diye soruyor. Yok. Neden gelsin insanlar bu kahvehaneye? Eldiven diyorsanız eldivenle yapalım, sosyal mesafeyi ayarlayın dediniz ayarladık. Yancıları kaldırdık ama oyunlar yasak. Bugün otobüsler tıklım tıklım dolu, buralarda virüs yok da kahvehanelerde mi var? Bunları yönetemediler. Bunları söylediğimizde, ‘hükümeti mi yıkmak istiyorsunuz’ diyorlar. Biz hükümeti yıkmanın peşinde değiliz. Biz açız, aç. Tencerelerimiz kaynamadı. Yanımızda en az üç ya da dört kişi günlük paralarını alarak çalışıyordu. Bu insanlara ne oldu? Kimse bunları düşünmüyor.”

‘HIRSIZLIK MI YAPALIM, YOL MU KESELİM?’

Pandemi döneminde hayatta kalmaya çalışan kahveci esnafının büyük kısmının kredi çektiğini, bu kredi ödemelerini yapamadıklarını ifade eden Güven’e göre esnafın yaşadıkları ekonomik sorunlar gün geçtikçe daha da kötüleşiyor. Telefonlarının susmadığını esnafın arayarak her gün sorunlarını anlattığını belirten Güven şunları kaydetti:

“Geçen gün Mamak’tan biri beni arıyor. Kahveci sandım adam ciğerciymiş. Kahvehaneleri gezerek ciğer satıyormuş. Kahvehaneler ne zaman dolacak diyor? Ben de bilmiyorum ne zaman dolacak. Farklı sektörlerde çok sayıda insan kahveler aracılığıyla ekmek yiyordu. Daha bugün bir kahveci arkadaşımız da aradı. Dört kızının olduğunu uzaktan eğitimle okullarına devam ettiğini söyledi. Bilgisayarının olmadığını, internetinin olmadığını söyledi. Ne yapabiliriz diyor? Ben de bilmiyorum ne yapabiliriz. Bunları kim karşılayacak? Pandemi döneminde hayatta kalmak için kredileri çektik. İnsanlar krediyi ödeyemiyorlar, nereden ödeyeceğiz? Hırsızlık mı yapalım yol mu keselim? Bugün bazı kahveciler oynatıyor ama yüksek cezalar uygulanıyor. Madem ki hiç açmasaydılar kahvehaneleri daha iyiydi.”

‘ESNAF ARTIK CANINDAN BIKTI’

Kahvehanelerin büyük çoğunluğunun kiralarını ödeyemediğini, bu süreçte ekonomik destek taleplerinin olduğunu belirten Güven sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ben 55 yaşına kadar bir kahvehane yapmışım. Bir kahvehanenin maliyeti nereden baksan 250 bin lira. Ben şimdi anahtarımı götürüp dükkân sahibine çalıştıramadığım için teslim ediyorum. Böyle bir sosyal devlet olur mu? Yedi aydır bu insanlar evine ekmek parası götürememiş, çocuğunun yüzüne bakamamış. Biz işyerlerimizin tahliye edilmemesini talep ediyoruz. Bir kirayı biz, bir kirayı mal sahibi bir kirayı da Hazine ve Maliye Bakanlığı ödesin talebimiz var. CHP’ye gidiyorum neden gittin? İYİ Parti’ye gidiyorum neden gittin diyorlar. Bu insanlar bu ülkenin partisi değil mi? Bunlar uzaydaki bir parti mi? Sayın Cumhurbaşkanına esnaf ve sanatkâr 18 yılda ne istediyse vermedi mi? Belediye başkanı, milletvekili, başbakan, cumhurbaşkanı yaptı. Sen bir babasın ve evini aç. Bu durumun sağlıktan kaynaklı olduğunu biliyoruz ama yardım edin. Bu da yok. Yardım yok, kapatın gidin deniliyor. Esnaf artık canından bıktı.”

‘BORÇLAR BİRLEŞTİRİLEREK UZUN VAADEYE YAYILSIN’

Kahvehane işletmecilerinin yanı sıra farklı alanlardaki esnafın da zor günler yaşadığını belirten Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken’e göre pandemi döneminde esnafa daha çok destek olunması gerekiyor. Oyun oynanamadığı için kahvehanelere rağbet olmadığını belirten Palandöken, “Restoranlara, lokantalara da acil ihtiyaç olmadıktan sonra insanlar gitmek de istemiyor. Öte yandan okullar tatil oldu ve servis araçları çalışamıyor. Kantinci esnafı, fotoğrafçı esnafı, kırtasiyeci esnafı aynı şekilde iş yapamıyor. Şimdi borç ödeme zamanı geliyor. Sosyal Güvenlik pirimi dahil tüm ödemelerin tek kalemde birleştirilsin istiyoruz. Bir an önce borçlar birleştirilerek uzun bir vaadeye yayılsın. Bu pandemi süreci biraz daha sürecek ve esnafa destek olunması lazım” dedi.

İşyeri kiralarının esnaf için handikap olduğunu, kamu kurumlarında kiracı olan esnafa kolaylık sağlanabileceğini belirten Palandöken atılması gereken adımlara ilişkin sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Esnafın çoğu kira, stobaj, elektrik, doğalgaz derken evine ekmek götüremiyor. Kamu binalarında, belediyelerin mülklerinde yer alan esnafa kira konusunda destek sağlanmalı. Örneğin okullar kantinci esnafından kira almamalı ama maalesef kantinlerin hepsi kiraları ödüyor. İnsanlar borçlarını ödeyemiyor ve zaman tanınmasını istiyor. İşyerlerinde iş olmayınca yanında istihdam ettikleri insan sayısında da azalma ortaya çıkıyor ve süreç işsizler ordusuna gidiyor. Biz esnafa ilişkin atılması gereken adımları tüm partilere bildiriyoruz. Ama bunu kim yapacak, hükümet yapacak. Zaman içerisinde önemli bir bölümünü hükümet gerçekleştirdi ama sıkıtı bütün dünyada var.”