Kahvehanelere ‘oyun’ döndü: En az bir sene borç ödeyeceğiz!

ANKARA- Türkiye’de Covid-19 vakalarının düşme eğilimi devam ederken, 1 Temmuz itibariyle yeni normalleşme sürecine geçildi. 

Bu kapsamda yürürlüğe giren bir dizi karar arasında en dikkat çekenlerden biri 16 aydır işyerlerinde oyun oynatılmasına izin verilmeyen kahvehane ve kıraathane esnafına ilişkindi. İçişleri Bakanlığı, yayınladığı son genelgede kahvehane, kıraathane gibi işletmelerde kağıt ve taş oyunlarının oynatılmasına dair uzun zamandır süren kısıtlamayı kaldırdı.

 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi'nde belirtilen kurallara uyulması kaydıyla, bugünden itibaren faaliyete geçen kahvehanelerde oyun oynatılabilecek. 

'DAĞILAN MÜŞTERİYİ TOPLAMAK GÜÇ' 

Ankara’da da kahvehaneler kapılarını 16 ay sonra büyük bir umutla açtı. Maske, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uyulması şartıyla hizmete başlayan kahvehane işletmecileri, okey, tavla gibi oyunların uzun bir aradan sonra yeniden oynatılmaya başlanmasını ‘geç’ olsa da olumlu karşılandı. Kahvehanelerde aylar sonra önceye nazaran masalar doldu.

Ankara’nın en işlek semtlerinden Kızılay’da faaliyet gösteren bir kahvehanede önceki günlere oranla müşteri olsa da henüz beklenen kapasite yaklanamamış. Kahvehane işletmecisi Salim Yazıcı’ya göre müşterinin yeniden gelip gelmeyeceğini bir hafta on günlük süreç belirleyecek. Kısıtlamanın kaldırıldığı tarihin yaz ortasına denk geldiğine dikkat çekerek, “müşteri toplamak zor” diyen Yazıcı şöyle devam etti "16 ayın ardından oyun oynamaya yönelik kısıtlama kaldırıldı. Ama sabahtan bu yana gelenler çevre esnaf ve arkadaşlarımız. Biz dükkanı acaba geri müşteriyi toplayabilir miyiz diye açtık. Çünkü dağılan müşteriyi yeniden toplamak zor. Eskiden bu mekanda 10 eleman çalışır yine de yetişemezdik ama şimdi 3 kişi çalışıyor. Onların da maaşı nasıl ödenecek bilmiyorum...” 

'TOPARLANMAMIZ BİR SENE' 

Salgın sürecinde uzun zaman kapalı kaldıklarını, akabinde de oyun oynamanın yasaklandığını ifade eden Yazıcı, ekonomik sıkıntılarını ise şöyle anlattı: "16 ay boyunca oyun oynanmadı kahvehanelerde. Müşteri kaçtı, krediler kapıya dayandı, kira borcu birikti; ekonomik olarak çok zordayız. Bizim esnaf olarak toparlanmamız bir seneden aşağı değil.  Tabi müşteri yeniden gelirse…”

'MÜŞTERİDEN ÇOK ARKADAŞLARIMIZ VAR'

Yine Kızılay Caddesi’ndeki kıraathanelerden birinde de henüz masalar boş sayılır. “Daha bugün başladık. Müşteriden çok arkadaşlar geliyor” diyen işletmeci Güngör K. ekonomik sıkıntılarını ancak bir sene sonra aşabileceklerini kaydediyor. Müşterilerinin 16 ay önce kahvehaneye geldiklerini, şimdi nasıl bir tercihte bulunacaklarını bilmediğini söyleyen Güngör K. "Önümüzü görmek için birkaç gün daha izlemek gerek. Ama biz kahvehaneci esnafı olarak hibe talep ediyoruz. Kredi borcu, kira borcu derken çok zor durumdayız. Her şeyin eski haline dönmesini diyorum” ifadelerini kullandı.

'BUNDAN SONRASI KESENİN DELİĞİNİ KAPATMAK'

Esat Caddesi'nde yer alan bir diğer kahvehane ise mahalle arasında kalmış birkaç masalı bir işyeri. İşletmeci Osman Tayboğan, salgının başından bu yana ekonomik anlamda sorunlar yaşadıklarını söylese de ‘en azından açıldı” diye seviniyor. Sonra hemen bir yıllık kira borcuna dikkat çekiyor, “Bir yıllık kira duruyor. Allahtan mal sahibi anlayışlı. Artık borç ödeme zamanı. Zaten kahvede oyun olmazsa o işletmeninin bir anlamı yok. Bugün kısmen bir kıpırdanma oldu. Önceki günler dolu masa nadir okurken bugün çoğu masa ara ara da olsa doldu. Bundan sonrası kesenin deliğini kapatmak” dedi. 

MÜŞTERİLERİN ÇOĞUNLUĞUNU 65 YAŞ VE ÜZERİ OLUŞTURUYOR

‘Oyun’ yasağının sona ermesiyle kahvehanelerde arkadaşları ile buluşan müşteriler ise 16 ay sonra oyunun tadını çıkardı. Kahvehane müşterilerinin çoğunluğunu, Covid-19 salgını nedeniyle uzun süre evlerinde kalan 65 yaş üstü vatandaşlar oluşturdu. Bir vatandaş, “Bir zevkimiz oyundu; ne zamandır evlerden çıkartmadılar. Şimdi oyun yasağı kalkar kalkmaz arkadaşlarla buluştuk” derken bir diğer müşteri ise “Ben kızlardan kaçarak geldim. Biraz zaman geçirip hemen eve döneceğim. Bu vesileyle arkadaşlarımı gördüm” diye konuştu. 

'KAHVECİLER GÜNÜ İLAN EDİYORUZ'

Ankara Kahveciler ve Esnaf Odası Başkanı İsa Güven de 16 aydan sonra bugünü ‘kahveciler günü’ ilan ettiklerini, her sene kutlayacaklarını söyledi. Kısıtlamaların kaldırılmasını ‘çok güzel bir gelişme’ olarak değerlendiren ancak 16 aydır ekonomik anlamda zorluk çeken kahveci esnafına can suyu verilmesini talep eden Güven, “Bizim pandemi döneminde çektiğimiz kredilerin günü geldi; öncelikle bu kredilerin ertelenmesini istiyoruz. Bir diğer sorunumuz bu süreçte biriken kira ödemeleri. Dükkan sahipleri bu konuyu yargıya taşıyabilir. Bu yüzden de Meclis’e sesleniyorum; Dükkan sahiplerinin konuyu yargıya taşımaması için bir düzenleme yapın” şeklinde konuştu. 

'500 ESNAF KEPENK İNDİRDİ' 

16 ay boyunca oyun oynatamayan kahveci esnafının ekonomik olarak çok zorda olduğunu ve Ankara özelinde çok sayıda işyerinin kepenk indirdiğini kaydeden Güven, şöyle devam etti: “Kahveci esnafı kendini hemen toparlayamaz; kredi borçları, kira borçları hep birikti. Bir yandan müşteri gelecek mi gelmeyecek mi sorusu da akıllarda. Esnafın yüzde 50’sinin ekonomik sorunlar nedeniyle psikoloji bozuldu. Türkiye’deki 120 bin kahvehaneden 10 bini Ankara’da faaliyet gösteriyor. Bunun yaklaşık 500 tanesi de pandemi döneminde kepenk indirdi.”